Polski Ład: Ulga dla klasy średniej [Najczęstsze pytania]

Czy odprawa emerytalna wliczana jest do limitu dochodu ulgi dla klasy średniej? Czy zasady obliczania zaliczek wynikające z rozporządzenia ministra finansów z 7 stycznia 2022 r. dotyczą również tych pracowników, którzy złożyli wniosek o niestosowanie ulgi dla klasy średniej? Czy odprawa emerytalna wliczana jest do limitu dochodu ulgi dla klasy średniej? Wyjaśniamy najczęstsze wątpliwości dotyczące podatkowej części Polskiego Ładu.

Kilku naszych pracowników złożyło wniosek o niestosowanie ulgi dla klasy średniej w grudniu, a kilku w styczniu. Czy wnioski z grudnia są skuteczne mimo złożenia ich przed wejściem przepisów w życie? Czy wnioski ze stycznia trzeba koniecznie uwzględnić już przy wypłacie za styczeń, czy można od lutego?

Zgodnie z dodanym przez Polski Ład ust. 2b w art. 32 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 24; dalej: ustawa o PIT), jeżeli podatnik złoży pracodawcy-płatnikowi sporządzony na piśmie wniosek o niepomniejszanie dochodu o kwotę ulgi dla klasy średniej, płatnik nie pomniejsza dochodu najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał wniosek. Wniosek ten składa się odrębnie dla każdego roku podatkowego.

Przepis ten – podobnie jak regulacje dotyczące ulgi dla klasy średniej – obowiązuje od 1 stycznia 2022 r. To moim zdaniem oznacza, że wniosek taki może być uznany za skutecznie złożony dopiero od początku tego roku. Jednocześnie, jeżeli pracodawca przyjął pismo zawierające taki wniosek jeszcze w 2021 r. i dysponuje nim w 2022 r. (nie zostało w żaden sposób wycofane czy zwrócone), to należy przyjąć, że pracownik złożył stosowny wniosek. Przy czym – w związku z tym, że nowe przepisy obowiązują od początku br. – należy uznać, iż prawnie skuteczne złożenie wniosku nastąpiło w styczniu. Data otrzymania wniosku jest istotna ze względu na to, od kiedy pracodawca jest zobowiązany stosować wyrażone w nim żądanie.

Zważywszy na powyższe, uważam, że na podstawie takiego wniosku (tj. faktycznie przekazanego w grudniu) pracodawca jako płatnik, dokonując wypłaty w styczniu, może nie stosować ulgi dla klasy średniej, nawet jeżeli przychód pracownika opiewa na kwotę uzasadniającą zastosowanie ulgi dla klasy średniej, ponieważ nie jest jeszcze bezwzględnie związany żądaniem zawartym we wniosku. Obowiązek niestosowania ulgi wystąpi dopiero od lutego. W takim samym terminie muszą być uwzględnione wnioski złożone w styczniu.

Pracownik w styczniu złożył wniosek o rezygnacji z ulgi dla klasy średniej. Jego wynagrodzenie przekroczy kwotę 5701,00 zł. Czy w lutym może złożyć pismo, że jednak chce mieć naliczaną ulgę?

Uważam, że nic nie stoi na przeszkodzie, aby pracownik wycofał wniosek o niestosowanie ulgi dla klasy średniej. Jeżeli chodzi o wycofanie wniosku pracownika o niestosowanie przez płatnika ulgi dla klasy średniej, to wprawdzie żaden przepis wprost nie wskazuje na taką możliwość, jednak moim zdaniem jest całkowicie dopuszczalne, by pracownik skutecznie go wycofał. W takim przypadku racjonalne jest stosowania zasad obowiązujących przy złożeniu wniosku, tj. płatnik stosuje się do takiej dyspozycji pracownika najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał wniosek.

Czy odprawa emerytalna wliczana jest do limitu dochodu ulgi dla klasy średniej?

Tak, odprawa emerytalna jest uwzględniana w limicie ulgi dla klasy średniej, a jednocześnie ma do niej zastosowanie taka ulga (o ile przychód podatnika mieści się w limicie). Przepisy dotyczące ulgi dla klasy średniej, czyli art. 26 ust. 4a ustawy o PIT, mają bowiem zastosowanie do przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy oraz dochodów z działalności gospodarczej opodatkowanych według skali. Nadmienić przy tym należy, że płatnicy wypłacający wynagrodzenia ze stosunku pracy w trakcie roku stosują regulacje art. 32 ust. ustawy o PIT. Powyższe nie pozostawia wątpliwości co do tego, że warunkiem koniecznym do stosowania ulgi dla klasy średniej (a nawet ustalenia, czy dany przychód powinien być uwzględniany przy jej zastosowaniu bądź tylko weryfikacji, a także czy spełnione są przesłanki jej zastosowania) jest to, że uzyskany przez podatnika przychód umiejscowiono w źródle stosunek pracy. Tymczasem tak się składa, że otrzymana przez pracownika odprawa emerytalna, o której mowa w art. 921 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1162), jest przychodem ze stosunku pracy. Wynika to z faktu, że na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o PIT za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń. W szczególności przepis ten dotyczy wynagrodzenia zasadniczego, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatków, nagród, ekwiwalentów za niewykorzystany urlop i wszelkich innych kwot – niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a także świadczeń pieniężnych ponoszonych za pracownika, jak również wartości innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Tym samym odprawa emerytalna jest uwzględniana w limicie ulgi dla klasy średniej, a jednocześnie ma do niej zastosowanie taka ulga (oczywiście o ile przychód podatnika mieści się w limicie).

Czy zasady obliczania zaliczek wynikające z rozporządzenia ministra finansów z 7 stycznia 2022 r. dotyczą również tych pracowników, którzy złożyli wniosek o niestosowanie ulgi dla klasy średniej?

To, czy podatnik (pracownik) złożył oświadczenie o niestosowaniu ulgi dla klasy średniej, podobnie jak to, czy spełnia warunki do stosowania takiej ulgi, formalnie nie ma znaczenia przy stosowaniu zasad naliczania zaliczek na PIT od wynagrodzeń pracowniczych zapisanych w rozporządzeniu ministra finansów z 7 stycznia 2022 r. w sprawie przedłużenia terminów poboru i przekazania przez niektórych płatników zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych (Dz.U. poz. 28). Jednak biorąc pod uwagę to, że przy zastosowaniu nowo wprowadzonych zasad naliczania zaliczek (dla niepoznaki określonych w tytule rozporządzania jako „przedłużenie terminu”) płatnik dokonuje porównania zaliczek naliczonych według zasad z 2021 r. i zasad obowiązujących w 2022 r., a tzw. ulga dla klasy średniej w praktyce miała kompensować straty ekonomiczne, jakie czyni zakaz odliczana od podatku składki zdrowotnej, należy liczyć się z tym, że niestosowanie na wniosek podatnika przez płatnika ulgi dla klasy średniej może w praktyce spowodować, że w trakcie 2022 r. zaliczki wpłacane do urzędu skarbowego będą dłużej wyznaczane według metody z 2021 r. Innymi słowy, jak najbardziej zasady obliczania zaliczek wynikające z rozporządzenia z 7 stycznia 2022 r. dotyczą również tych pracowników, którzy złożyli wniosek o niestosowanie ulgi dla klasy średniej, co więcej, moim zdaniem metoda zaliczkowania z 2021 r. będzie miała u nich dłużej zastosowanie, niż gdyby nie złożyli takiego wniosku.