Czy odprawa emerytalna wliczana jest do limitu dochodu ulgi dla klasy średniej? Czy zasady obliczania zaliczek wynikające z rozporządzenia ministra finansów z 7 stycznia 2022 r. dotyczą również tych pracowników, którzy złożyli wniosek o niestosowanie ulgi dla klasy średniej? Czy odprawa emerytalna wliczana jest do limitu dochodu ulgi dla klasy średniej? Wyjaśniamy najczęstsze wątpliwości dotyczące podatkowej części Polskiego Ładu.
ulga dla klasy średniej
- Kilku naszych pracowników złożyło wniosek o niestosowanie ulgi dla klasy średniej w grudniu, a kilku w styczniu. Czy wnioski z grudnia są skuteczne mimo złożenia ich przed wejściem przepisów w życie? Czy wnioski ze stycznia trzeba koniecznie uwzględnić już przy wypłacie za styczeń, czy można od lutego?
Zgodnie z dodanym przez Polski Ład ust. 2b w art. 32 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 24; dalej: ustawa o PIT), jeżeli podatnik złoży pracodawcy-płatnikowi sporządzony na piśmie wniosek o niepomniejszanie dochodu o kwotę ulgi dla klasy średniej, płatnik nie pomniejsza dochodu najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał wniosek. Wniosek ten składa się odrębnie dla każdego roku podatkowego. Przepis ten – podobnie jak regulacje dotyczące ulgi dla klasy średniej – obowiązuje od 1 stycznia 2022 r. To moim zdaniem oznacza, że wniosek taki może być uznany za skutecznie złożony dopiero od początku tego roku. Jednocześnie, jeżeli pracodawca przyjął pismo zawierające taki wniosek jeszcze w 2021 r. i dysponuje nim w 2022 r. (nie zostało w żaden sposób wycofane czy zwrócone), to należy przyjąć, że pracownik złożył stosowny wniosek. Przy czym – w związku z tym, że nowe przepisy obowiązują od początku br. – należy uznać, iż prawnie skuteczne złożenie wniosku nastąpiło w styczniu. Data otrzymania wniosku jest istotna ze względu na to, od kiedy pracodawca jest zobowiązany stosować wyrażone w nim żądanie.
Zważywszy na powyższe, uważam, że na podstawie takiego wniosku (tj. faktycznie przekazanego w grudniu) pracodawca jako płatnik, dokonując wypłaty w styczniu, może nie stosować ulgi dla klasy średniej, nawet jeżeli przychód pracownika opiewa na kwotę uzasadniającą zastosowanie ulgi dla klasy średniej, ponieważ nie jest jeszcze bezwzględnie związany żądaniem zawartym we wniosku. Obowiązek niestosowania ulgi wystąpi dopiero od lutego. W takim samym terminie muszą być uwzględnione wnioski złożone w styczniu.
- Pracownik w styczniu złożył wniosek o rezygnacji z ulgi dla klasy średniej. Jego wynagrodzenie przekroczy kwotę 5701,00 zł. Czy w lutym może złożyć pismo, że jednak chce mieć naliczaną ulgę?
Uważam, że nic nie stoi na przeszkodzie, aby pracownik wycofał wniosek o niestosowanie ulgi dla klasy średniej. Jeżeli chodzi o wycofanie wniosku pracownika o niestosowanie przez płatnika ulgi dla klasy średniej, to wprawdzie żaden przepis wprost nie wskazuje na taką możliwość, jednak moim zdaniem jest całkowicie dopuszczalne, by pracownik skutecznie go wycofał. W takim przypadku racjonalne jest stosowania zasad obowiązujących przy złożeniu wniosku, tj. płatnik stosuje się do takiej dyspozycji pracownika najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał wniosek.
- Czy odprawa emerytalna wliczana jest do limitu dochodu ulgi dla klasy średniej?
Tak, odprawa emerytalna jest uwzględniana w limicie ulgi dla klasy średniej, a jednocześnie ma do niej zastosowanie taka ulga (o ile przychód podatnika mieści się w limicie). Przepisy dotyczące ulgi dla klasy średniej, czyli art. 26 ust. 4a ustawy o PIT, mają bowiem zastosowanie do przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy oraz dochodów z działalności gospodarczej opodatkowanych według skali. Nadmienić przy tym należy, że płatnicy wypłacający wynagrodzenia ze stosunku pracy w trakcie roku stosują regulacje art. 32 ust. ustawy o PIT. Powyższe nie pozostawia wątpliwości co do tego, że warunkiem koniecznym do stosowania ulgi dla klasy średniej (a nawet ustalenia, czy dany przychód powinien być uwzględniany przy jej zastosowaniu bądź tylko weryfikacji, a także czy spełnione są przesłanki jej zastosowania) jest to, że uzyskany przez podatnika przychód umiejscowiono w źródle stosunek pracy. Tymczasem tak się składa, że otrzymana przez pracownika odprawa emerytalna, o której mowa w art. 921 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1162), jest przychodem ze stosunku pracy. Wynika to z faktu, że na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o PIT za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń. W szczególności przepis ten dotyczy wynagrodzenia zasadniczego, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatków, nagród, ekwiwalentów za niewykorzystany urlop i wszelkich innych kwot – niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a także świadczeń pieniężnych ponoszonych za pracownika, jak również wartości innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Tym samym odprawa emerytalna jest uwzględniana w limicie ulgi dla klasy średniej, a jednocześnie ma do niej zastosowanie taka ulga (oczywiście o ile przychód podatnika mieści się w limicie).
- Czy zasady obliczania zaliczek wynikające z rozporządzenia ministra finansów z 7 stycznia 2022 r. dotyczą również tych pracowników, którzy złożyli wniosek o niestosowanie ulgi dla klasy średniej?
To, czy podatnik (pracownik) złożył oświadczenie o niestosowaniu ulgi dla klasy średniej, podobnie jak to, czy spełnia warunki do stosowania takiej ulgi, formalnie nie ma znaczenia przy stosowaniu zasad naliczania zaliczek na PIT od wynagrodzeń pracowniczych zapisanych w rozporządzeniu ministra finansów z 7 stycznia 2022 r. w sprawie przedłużenia terminów poboru i przekazania przez niektórych płatników zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych (Dz.U. poz. 28). Jednak biorąc pod uwagę to, że przy zastosowaniu nowo wprowadzonych zasad naliczania zaliczek (dla niepoznaki określonych w tytule rozporządzania jako „przedłużenie terminu”) płatnik dokonuje porównania zaliczek naliczonych według zasad z 2021 r. i zasad obowiązujących w 2022 r., a tzw. ulga dla klasy średniej w praktyce miała kompensować straty ekonomiczne, jakie czyni zakaz odliczana od podatku składki zdrowotnej, należy liczyć się z tym, że niestosowanie na wniosek podatnika przez płatnika ulgi dla klasy średniej może w praktyce spowodować, że w trakcie 2022 r. zaliczki wpłacane do urzędu skarbowego będą dłużej wyznaczane według metody z 2021 r. Innymi słowy, jak najbardziej zasady obliczania zaliczek wynikające z rozporządzenia z 7 stycznia 2022 r. dotyczą również tych pracowników, którzy złożyli wniosek o niestosowanie ulgi dla klasy średniej, co więcej, moim zdaniem metoda zaliczkowania z 2021 r. będzie miała u nich dłużej zastosowanie, niż gdyby nie złożyli takiego wniosku.
pit-2
- W przypadku kilku osób zatrudnionych w naszej firmie od wielu lat nie możemy znaleźć ich PIT-2 (prawdopodobnie zawieruszył się gdzieś skoroszyt z tymi dokumentami), a dotychczas nikt nie zwrócił na to uwagi. Czy coś grozi w przypadku pomniejszania kwoty zaliczki o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek pracownikom, jeśli pracodawca nie dysponuje ich PIT-2?
Jeżeli pomimo braku PIT-2 pracodawca rozliczał przy wyznaczaniu zaliczek pracowniczych tzw. kwoty wolne, to osoba odpowiedzialna za naliczenia zaliczek może być pociągnięta do odpowiedzialności karnoskarbowej. Ze względu na roczny charakter podatku dochodowego po zakończeniu roku podatnik dokonuje właściwego rozliczenia PIT. Na podstawie art. 78 ustawy z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 408; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2427) sankcją za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe zagrożone jest niepobieranie przez płatnika podatku lub pobieranie podatku w kwocie niższej niż należna.
- Osoba pobierająca emeryturę pracuje także na umowę o pracę. Czy jest jakiś sposób, aby to pracodawca, a nie ZUS pomniejszał kwotę zaliczki o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek?
Niestety, nie ma takiej możliwości. Na podstawie art. 32 ust. 3 ustawy o PIT pracodawca działający jako płatnik zmniejsza zaliczkę naliczoną od wypłacanego pracownikowi świadczenia o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy o PIT, pod warunkiem że uzyska od pracownika oświadczenie na formularzy PIT-2. Przy czym w PIT-2 pracownik wskazuje, że:
1. nie otrzymuje emerytury lub renty za pośrednictwem płatnika;
2. nie osiąga dochodów z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną;
3. nie osiąga dochodów, od których jest obowiązany opłacać zaliczki na podstawie art. 44 ust. 3 ustawy o PIT;
4. nie otrzymuje świadczeń pieniężnych wypłacanych z Funduszu Pracy lub z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych;
5. ten zakład pracy jest właściwy do stosowania tego zmniejszenia.
Jeżeli pracownik otrzymuje emeryturę, to nie może złożyć oświadczenia PIT-2. Z kolei brak złożonego pracodawcy oświadczenia PIT-2 powoduje, iż ten nie może rozliczać kwoty zmniejszającej zaliczkę na PIT. To oznacza, że w takiej sytuacji nie jest możliwe pomniejszanie zaliczki na PIT od wynagrodzeń pracowniczych o kwotę zmniejszającą podatek, czyli również „zamiany” płatnika, który dokonuje obniżenia, z ZUS na pracodawcę.
ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
- Czy Polski Ład zmienił coś w terminach wyboru formy opodatkowania? Chciałam przejść z podatku liniowego na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Czy oświadczenie muszę złożyć do 20 stycznia czy do 20 lutego? W urzędzie skarbowym poinformowano mnie, że powinnam to zrobić już 20 stycznia. Czy to prawda?
Prawdopodobnie osobie, która udzieliła informacji przywołanej w pytaniu, coś się pomyliło. Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1993; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2105; dalej: ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym) sporządzone na piśmie oświadczenie o wyborze opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na dany rok podatkowy podatnik składa naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku przedsiębiorstwa w spadku – według ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego przedsiębiorcy, do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnął pierwszy przychód z tego tytułu w roku podatkowym, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód osiągnął w grudniu roku podatkowego.
To oznacza, że podatnik kontynuujący działalność gospodarczą w 2022 r., który uzyskał pierwszy przychód w ramach takiej działalności w styczniu, powinien poinformować o wyborze ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych do 21 lutego 2022 r. (w tym roku termin jest dłuższy o jeden dzień, ponieważ 20 lutego wypada w niedzielę). W tym względzie Polski Ład nie wprowadził żadnej zmiany. Warto przypomnieć, że podatnik może złożyć takie oświadczenie na podstawie przepisów ustawy z 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2296; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2105), tj. jako wpis do CEIDG. Dokonany wybór jest skuteczny na następne lata (aż do odwołania).
- Czy usługi sprzątania (PKWiU 81.10.10, i 81.29.19.0) w 2022 r. podlegają stawce ryczałtu 15 proc., czy też 8,5 proc.?
Dla rozstrzygnięcia, która stawka ryczałtu jest właściwa przy opodatkowaniu przychodów z tytułu działalności wskazanej w pytaniu, należy ustalić, jak sklasyfikowane są usługi według PKWiU, 81.10.10 i 81.29.19.0. W tym konkretnym przypadku ważne jest to, które grupowanie według PKWiU jest prawidłowe. Wynika to z ogólnej zasady właściwej dla ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych – zgodnie z nią, jeżeli jakieś świadczenie zawiera się w konkretnym rodzaju czynności wskazanym przez prawodawcę, wówczas zastosowanie ma dana stawka. W innym razie – jeśli podatnik wykonuje usługi – zastosowanie ma stawka właściwa dla działalności usługowej. Stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych zostały określone w art. 12 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Według definicji zapisanej w art. 4 ust. 1. pkt 1 tej tego aktu prawnego działalnością usługową jest pozarolnicza działalność gospodarcza, której przedmiotem są czynności zaliczone do usług zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (PKWiU). Jeżeli chodzi o przychody z działalności usługowej, dla której nie została zdefiniowana inna stawka (konkretnie wskazania dla danego rodzaju świadczeń), to należy stosować stawkę 8,5 proc. (art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym).
W pytaniu zostało wskazane, że podatnik wykonuje usługi sprzątania sklasyfikowane według PKWiU jako 81.10.10 i 81.29.19.0. Problem w tym, że dla usług obsługi nieruchomości wykonywanych na zlecenie, polegających m.in. na utrzymaniu porządku w budynkach, kontroli systemów ogrzewania, wentylacji, klimatyzacji, wykonywaniu drobnych napraw (PKWiU 81.10.10.0), prawodawca przewidział stawkę ryczałtu 15 proc. Stąd taka klasyfikacja według PKWiU oznacza konieczność zastosowania stawki 15-proc.
Inny skutek wystąpi, jeżeli usługa zostanie sklasyfikowana według PKWiU jako 81.29.19.0. Wówczas dla przychodów z tytułu wykonania takich świadczeń prawodawca nie przewidział szczególnej, indywidualnie ustalonej stawki, a to z kolei oznacza właściwość stawki 8,5 proc.
Jeżeli podatnik wykonywałby zarówno jedne, jak i drugie usługi, wówczas musi oddzielić przychody z tytułu poszczególnych świadczeń i stosować do nich odpowiednie stawki ryczałtu.©℗
