Fiskus będzie mógł ingerować w umowy zawierane przez polskich i holenderskich podatników, aby ocenić, czy nie służą one agresywnej optymalizacji. Nieopłacalne stanie się tworzenie spółek osobowych w celu zaoszczędzenia jedynie na daninie.
To skutki podpisanej w ubiegłym tygodniu przez prezydenta ustawy ratyfikującej protokół do polsko-holenderskiej konwencji z 13 lutego 2002 r. o unikaniu podwójnego opodatkowania (Dz.U. z 2003 r. nr 216 poz. 2120 ze zm.). Protokół wprowadza zmiany do tej konwencji.
Przypomnijmy, że tydzień wcześniej prezydent podpisał ustawę ratyfikującą protokół do innej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania – zawartej między Polską a Maltą. Pisaliśmy o tym szerzej w artykule „Malta nie pomoże w ucieczce przed fiskusem” (DGP 225/2021).
Protokół zawarty z Maltą uzupełniał dodatkowo postanowienia ratyfikowanej przez oba kraje konwencji MLI, czyli wielostronnej konwencji z 24 listopada 2016 r., która wdraża reformę światowego systemu podatkowego przeprowadzoną przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju. W Polsce konwencja MLI obowiązuje od 1 lipca 2018 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 1369).
Konwencja MLI nie zmieniła umowy polsko-holenderskiej, dlatego oba kraje zdecydowały się wynegocjować obszerny protokół.
Dwie nowe klauzule
Jedną z ważniejszych zmian, którą wprowadza protokół, jest klauzula generalnej PPT (z ang. principal purpose test) do art. 29 polsko-holenderskiej umowy. Klauzula PPT pozwala fiskusowi badać cel danej transakcji, zanim transakcja ta zostanie objęta jakąkolwiek korzyścią wynikającą z umowy międzynarodowej. Pozwala więc zagwarantować, że przepisy polsko-holenderskiej konwencji nie zostaną wykorzystane w celu podwójnego nieopodatkowania dochodu.
W polsko-holenderskiej umowie pojawi się też tzw. klauzula nieruchomościowa. To oznacza, że dochód uzyskany np. przez rezydenta Holandii ze zbycia udziałów, akcji i porównywalnych praw (takich jak prawa w spółce osobowej lub w truście, certyfikaty, jednostki uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym) może być opodatkowany w Polsce, jeśli w dowolnym momencie wartość takich walorów (przez rok przed ich zbyciem) pochodziła bezpośrednio lub pośrednio w ponad 75 proc. z majątku nieruchomego położonego w naszym kraju.
Uznawany fundusz emerytalny
Postanowienia klauzuli nieruchomościowej nie będą jednak stosowane, jeśli uzyskującym dochód będzie tzw. uznawany fundusz emerytalny. Zgodnie z definicją z art. 3 ust. 1 lit. j konwencji chodzi o podmiot lub strukturę, która jest uznawana przez prawo umawiającego się państwa za odrębną osobę i która działa wyłącznie w celu administrowania bądź dostarczania świadczeń emerytalnych na rzecz osób fizycznych lub została utworzona i działa wyłącznie lub prawie wyłącznie w celu inwestowania środków na rzecz takich podmiotów lub struktur.
Ponadto wypłata dywidend i odsetek na rzecz takiego funduszu będzie objęta zerową stawką podatku u źródła.
Spółki osobowe…
Do polsko-holenderskiej konwencji została również dodana klauzula transparentnego podmiotu. Celem jest wyeliminowanie sytuacji, w której spółki osobowe są tworzone wyłącznie w celu omijania przepisów podatkowych.
Z klauzuli tej wynika zatem, że dochód, który wspólnicy spółek osobowych uzyskują „za pośrednictwem podmiotu lub danej struktury, które są uznawane w całości lub w części za transparentne podatkowo zgodnie z prawem podatkowym którejkolwiek z umawiających się jurysdykcji”, będzie uważany za dochód osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium umawiającej się jurysdykcji.
…i rezydencja
Protokół doprecyzowuje również zasady ustalania rezydencji podatkowej dla podmiotów posiadających siedzibę w obu umawiających się państwach. Polska i Holandia zobowiązały się do wzajemnego wyjaśnienia wątpliwości w tym zakresie. Mają przy tym brać pod uwagę takie kryteria jak miejsce faktycznego zarządu i miejsce utworzenia danego podmiotu albo inne istotne czynniki.
Pozostałe zmiany
Po wejściu w życie protokołu łatwiej będzie o utworzenie zakładu na terenie drugiego państwa. Protokół zmniejsza bowiem liczbę dotychczasowych wyjątków, m.in. z uwagi na wzrost roli sprzedaży internetowej.
Kolejne zmiany mogą okazać się ważne dla emerytów i rencistów. Prawo do opodatkowania świadczenia będą miały oba kraje, a nie tylko to państwo, z którego wypłacane są środki. Dodatkowo w art. 18 konwencji pojawi się definicja renty kapitałowej, czyli określonej kwoty „wypłacanej okresowo w określonych terminach, dożywotnio lub przez wskazany czas w zamian za odpowiednie świadczenie pieniężne albo mające wartość pieniężną”.
Oba kraje zgodziły się również na pomoc w egzekucji wierzytelności podatkowych i na rozstrzyganie sporów w zakresie podwójnego opodatkowania przez komisję arbitrażową, jeśli właściwe organy nie rozstrzygną problemu przez trzy lata od przedstawienia im wniosku przez podatnika.
Zmiany do konwencji między Polską a Holandią mają wejść w życie ostatniego dnia trzeciego miesiąca po późniejszej notyfikacji ratyfikacji protokołu. Jego postanowienia będą stosowane w pierwszym dniu lub po pierwszym dniu roku kalendarzowego następującego po dacie, z którą protokół wejdzie w życie.
