Sądy orzekają, że podatek od udziału komplementariusza w zysku trzeba wpłacić dopiero po zakończeniu roku i że ma to zrobić spółka. Może to jednak okazać się problematyczne.
Niedawno informowaliśmy w DGP o korzystnych dla komplementariuszy, choć jeszcze nieprawomocnych wyrokach WSA w Krakowie z 13 lipca 2021 r. (sygn. akt: I SA/Kr 792/21, I SA/Kr 793/21, I SA/Kr 794/21, I SA/Kr 795/21). Wynikało z nich, że spółka komandytowa nie musi na bieżąco, czyli w trakcie roku, potrącać PIT od zaliczek wypłacanych co miesiąc wspólnikom na poczet ich udziału w zysku (patrz: „W trakcie roku nie ma podatku od zaliczek dla komplementariusza”, DGP nr 163/2021).
Argumentem było to, że najpierw trzeba wiedzieć, ile podatku zapłaci sama spółka, bo komplementariusze mogą od kwoty swojego 19-proc. zryczałtowanego podatku dochodowego odliczyć proporcjonalnie (do udziału w zysku w spółce) CIT zapłacony przez spółkę komandytową (art. 30 ust. 6a ustawy o PIT).
Identycznie orzekł NSA w wyroku z 3 grudnia 2020 r. (sygn. akt II FSK 2048/18), z tym że dotyczył on spółek komandytowo-akcyjnych.
Pojawia się jednak pytanie, kto i kiedy miałby w takim razie wpłacić podatek po zakończeniu roku. Czy ma to zrobić komplementariusz przy składaniu rocznego zeznania PIT, czy jednak płatnik (spółka komandytowa lub komandytowo-akcyjna), na co wskazywałby art. 41 ust. 4e ustawy o PIT.
Rozliczy spółka…
Z wyroku WSA w Krakowie wynika, że podatek po zakończeniu roku powinna obliczyć i pobrać spółka (komandytowa). Tak samo orzekł NSA w wyroku dotyczącym SKA. Wyjaśnił, że obowiązek podatkowy u komplementariusza przekształci się w zobowiązanie podatkowe dopiero w momencie obliczenia dochodu spółki i dopiero wtedy płatnik będzie mógł zrealizować swój obowiązek, czyli obliczyć podatek, pobrać go i wpłacić do urzędu skarbowego.
„Tylko w taki sposób płatnik zrealizuje wynikający z art. 41 ust. 4e ustawy o PIT obowiązek pobrania podatku z uwzględnieniem zasad określonych w art. 30a ust. 6a–6e ustawy o PIT” – stwierdził NSA.
…bo tak wynika z przepisów
Po zakończeniu roku w ogóle jednak może nie wystąpić obowiązek poboru podatku od udziału komplementariusza w zysku spółki. Wynika to ze wspomnianego już systemu odliczania CIT zapłaconego przez spółkę komandytową (art. 30 ust. 6a ustawy o PIT).
– Najczęściej podstawa opodatkowania CIT jest wyższa niż zysk księgowy. Zatem odliczenie CIT od podatku od zysku komplementariusza da rezultat zerowy lub ujemny – zwraca uwagę dr Mikołaj Kondej, doradca podatkowy i menedżer w dziale doradztwa podatkowego PwC.
Jego zdaniem, jeśli problem wystąpi, to będzie dotyczył tylko niewielkiej części wypłaconego zysku.
– Jeżeli z jakichś powodów zajdzie konieczność dopłaty, to nadal, w świetle orzeczeń sądów, obowiązek odprowadzenia podatku będzie ciążyć na spółce jako płatniku – mówi ekspert.
Jak to zrobić
Podobnie uważa Łukasz Kupryjańczyk, doradca podatkowy i partner w Thedy & Partners.
– Zgodnie z przepisami podatek od udziału w zysku komplementariusza pobiera spółka komandytowa. Niestety przepisy nie do końca regulują techniczną kwestię odjęcia podatku spółki od podatku komplementariusza, zwłaszcza w sytuacji gdy spółka płaci 9 proc. CIT, a komplementariusz 19 proc. podatku – mówi doradca.
Problem przy niedopłacie
Obaj eksperci zwracają uwagę na problem, gdy spółka (nie pobierając podatku przy wypłacie zaliczek, zgodnie z orzecznictwem sądów) będzie miała po zakończeniu roku roszczenie do wspólnika o dopłatę podatku.
W praktyce – jak mówi Mikołaj Kondej – pojawi się praktyczny problem związany z tym, w jakim trybie płatnik miałby pobrać od komplementariusza podatek.
Zdaniem eksperta kwestii tej nie regulują żadne przepisy.
– Należałoby przyjąć, że w takiej sytuacji spółka jako płatnik ma roszczenie do komplementariusza o zapłatę równowartości podatku i mogłaby potrącić ją z wypłacanych w przyszłości komplementariuszowi należności lub domagać się od niego przekazania odpowiedniej kwoty na zapłatę podatku – mówi Kondej.
Zwraca jednak uwagę na to, że komplementariusz i spółka komandytowa są podmiotami powiązanymi. – Zatem brak przekazania przez komplementariusza środków na zapłatę podatku nie zwolni spółki z obowiązku wpłaty daniny – zauważa ekspert, wskazując na art. 30 par. 5a ordynacji podatkowej.
A może jednak komplementariusz?
Wyroki sądów nie precyzują też, kiedy płatnik, czyli spółka, ma obowiązek odprowadzić podatek. Z art. 26 ust. 3 ordynacji podatkowej wynika, że płatnik przekazuje podatek do 7. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek.
– Logiczne, w świetle wywodu WSA, wydaje się, że termin ten należałoby liczyć nie wcześniej niż od momentu, gdy znane staną się dochód i podatek spółki. Nie ma jednak jasności, jaką datę należałoby tu przyjąć – koniec roku podatkowego spółki komandytowej, moment złożenia przez nią zeznania CIT-8 czy może termin na złożenie tego zeznania – zastanawia się Mikołaj Kondej.
Dodaje, że w tym kontekście model poboru podatku przez płatnika nie wydaje się do końca wpisywać w założenie jednokrotności opodatkowania komplementariusza.
– Spory, które zawisły przed sądami administracyjnymi, wskazują, że bardziej racjonalne byłoby przyjęcie, że komplementariusz samodzielnie rozlicza się z dokonywanych przez spółkę komandytową wypłat, po zakończeniu jej roku podatkowego – uważa Mikołaj Kondej.
Pomocne w rozwiązaniu problemu rozliczenia podatku po zakończeniu roku mogłoby być stanowisko Ministerstwa Finansów. Problem polega na tym, że fiskus w ogóle nie dopuszcza tej możliwości. Uważa, że spółka powinna już w trakcie roku, przy wypłacie co miesiąc zaliczek na poczet udziału komplementariusza w zysku, pobierać i wpłacać do urzędu skarbowego zryczałtowany podatek.©℗
Z wyroku WSA w Krakowie wynika, że podatek po zakończeniu roku powinna obliczyć i pobrać spółka komandytowa. Nie rozlicza go więc sam komplementariusz. Tak samo orzekł NSA w sprawie SKA
