Pracownik nie uzyskuje przychodu, jeżeli uczestniczy w imprezach organizowanych przez pracodawcę. Pod pewnymi warunkami mogą być one finansowane ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Wydatki przedsiębiorstwa na alkohol nie są uznawane za koszt podatkowy.
W tym roku pojawiło się wiele interpretacji indywidualnych, w których dyrektorzy izb skarbowych twierdzili, że z imprezą integracyjną łączy się przychód dla pracowników, od którego powinni oni zapłacić
PIT. Przykładowo takie stanowisko pojawiło się w piśmie z 29 maja (nr IPTPB1/415-117/14-2/AG), z 7 marca (nr IPPB2/415-869/13-6/MK1) czy 28 lutego (nr ILPB1/415-1323/13-2/IM).
Jak to jest z przychodem
Z taką wykładnią regulacji nie zgodzili się sędziowie Trybunału Konstytucyjnego, czemu dali wyraz w wyroku z 8 lipca 2014 r. (sygn. akt K 7/13).
Wprawdzie uznali przepis o nieodpłatnych świadczeniach za konstytucyjny, ale w ustnym i pisemnym uzasadnieniu orzeczenia wytłumaczyli, że za przychód pracownika mogą być uznane tylko te
świadczenia niepieniężne, które zostały spełnione za jego zgodą (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie) i w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy), ponadto przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku. Korzyść ta musi być wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi.
Według trybunału obiektywne kryterium – wystąpienia po stronie pracownika przysporzenia majątkowego (korzyści) – nie jest spełnione, gdy pracodawca proponuje pracownikom udział w spotkaniach integracyjnych czy szkoleniowych, choćby organizowanych poza miejscem pracy (imprezy wyjazdowe). Nie powstaje ona nawet jeśli pracownik uczestniczy w spotkaniu (konferencji, szkoleniu) dobrowolnie.
Koszty podatkowe
Dla
firm ważne jest, czy wydatki na spotkania o charakterze integracyjnym, informacyjnym, szkoleniowym itp., mogą być kosztem uzyskania przychodów. Tu wiele zależy od tego, czy zostaną sfinansowane ze środków obrotowych czy z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS).
W pierwszym przypadku zaliczenie do kosztów jest możliwe. Istotne jest, czy są związane z prowadzoną przez pracodawcę działalnością i czy mają na celu uzyskanie albo zwiększenie jego przychodów lub też zabezpieczenie źródła przychodów (art. 15 ust. 1 ustawy o
CIT i art. 22 ust. 1 ustawy o PIT).
Jeżeli celem spotkania jest podniesienie kwalifikacji pracowników lub ich motywacji, zintegrowanie z firmą, poprawa atmosfery bądź wzajemnych relacji i w efekcie wyższa efektywność, to wówczas można stwierdzić, że warunki, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, są spełnione. A wydatki na organizację takich imprez można zakwalifikować do kosztów podatkowych. Potwierdzają to m.in. interpretacje nr: ILPB3/423-505/11-2/JG i ILPB3/423-280/11-2/MM w zakresie
CIT oraz ILPB1/415-1349/10-2/IM w zakresie PIT.
Fundusz socjalny
Firmową imprezę okolicznościową można sfinansować także ze środków ZFŚS. W tym przypadku jednak nie same wydatki, ale kwoty przekazane na fundusz są kosztem podatkowym (przy czym nie wystarczy sam odpis na ZFŚS, trzeba faktycznie wpłacić pieniądze na wyodrębniony rachunek funduszu).
Oczywiście nie wszystkie przedsięwzięcia można sfinansować w ten sposób. Wynika to z tego, że celem funduszu jest finansowanie działalności socjalnej danego zakładu. Zgodnie z ustawą o ZFŚS za taką uważa się usługi świadczone przez pracodawców m.in. na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej i sportowo-rekreacyjnej. A więc pieniędzmi z funduszu można opłacić imprezy o charakterze sportowo-rekreacyjnym, kulturalno-oświatowym (np. gdy program spotkania przewiduje występy artystyczne) czy też wycieczki.
Sąd Najwyższy w wyroku z 23 października 2008 r. (sygn. akt II PK 74/08) stwierdził, że działalność w postaci imprez masowych, jak pikniki, andrzejki czy organizowanie wycieczek, mieści się w pojęciu działalności socjalnej. Z wyroku SN wynika też, że w tym przypadku w wydarzeniu może wziąć udział każdy pracownik – bez względu na jego sytuację życiową i materialną. Jednak gdyby w ramach imprezy przewidziano na rzecz uczestników dodatkowe ulgowe świadczenia (usługi), to ich otrzymanie powinno już zostać uzależnione od kryterium socjalnego. Sędziowie przypomnieli bowiem, że zgodnie z odpowiednim przepisem przyznawanie usług i świadczeń opłaconych z ZFŚS powinno być uzależnione od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania ze środków funduszu. Nie dotyczy to jednak organizacji imprezy jako takiej.
Jednak, co istotne, w takim wypadku regulamin funduszu musi przewidywać możliwość wydatkowania środków na inne cele (inne niż ulgowe usługi czy świadczenia dla pracowników oparte na kryterium socjalnym) mieszczące się w ramach działalności socjalnej. Może wówczas przewidywać dostępność do nich na równych zasadach dla wszystkich uprawnionych do korzystania z ZFŚS.
Impreza to świadczenie?
W tym kontekście warto zwrócić uwagę na interpretację indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 5 marca 2014 r. (nr IPPB5/423-992/13-5/KS). Z wnioskiem o stanowisko organu podatkowego wystąpiła spółka, która chciała zorganizować imprezę integracyjną dla pracowników z okazji 5-lecia istnienia. Celem spotkania miało być omówienie wyników finansowych w związku z zamknięciem półrocza lub roku obrotowego, porównanie wyników sprzedaży w poszczególnych działach oraz przedstawienie celów i założeń na przyszłość. Wnioskodawca spytał, czy jeżeli sfinansuje imprezę z ZFŚS, wydatki będzie mógł zaliczyć do kosztów.
Dyrektor IS w Warszawie podkreślił, że wydatki z funduszu nie stanowią kosztu podatkowego. Są nimi wpłaty na ZFŚS. Wskazał też, że do rozstrzygnięcia, czy dane koszty mogą zostać uznane za wydatki na działalność socjalną, właściwym organem jest Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Mimo to ocenił, że z ustawy o ZFŚS wynika, iż przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z niego (art. 8 ust. 1). „Zatem organizacja imprezy okolicznościowej nie powinna być finansowana ze środków funduszu, jeżeli nie uzależnia przyznawania tego świadczenia od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z tego funduszu. Stanowisko takie znajduje również odzwierciedlenie w orzecznictwie sądowym (wyrok SN z 20 sierpnia 2001 r., sygn. akt I PKN 579/00)” – napisał organ podatkowy. Takie stanowisko jest jednak sprzeczne ze wspomnianym już poglądem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z 23 października 2008 r. (SN odniósł się w nim również do orzeczenia z 2001 r. ), w którym stwierdził, że te kryteria dotyczą tylko ulgowych świadczeń (a nie imprez jako takich).
Środki obrotowe
Oczywiście według organu podatkowego nie ma przeszkód, aby wydatki na tego typu imprezę były kosztem podatkowym, jeżeli zostaną pokryte ze środków obrotowych. Stołeczna izba w interpretacji z 5 marca 2014 r. (nr IPPB5/423-992/13-4/KS) wskazała, że w takim przypadku można uznać, iż ponoszone przez spółkę wydatki będą wpływać na osiągane przez nią przychody, bo impreza ma związek z jej działalnością. Omówienie spraw bieżących, celów i założeń na lata przyszłe, jak również procedur związanych ze zdobywaniem i utrzymaniem klientów będzie mieć odzwierciedlenie w przychodach spółki.
„Działania skierowane są na maksymalizację zysku” – podkreślił dyrektor izby skarbowej. Ocenił też, że przekazywanie pracownikom informacji na temat wyników sprzedaży na przestrzeni kolejnych lat oraz wiedzy na temat zdobywania nowych klientów i utrzymania obecnych niewątpliwie przyczyni się do wzrostu przychodów.
Kiedy można potrącić VAT
Firma może odliczyć VAT zapłacony w związku z wydatkami na imprezę integracyjną. Jest to możliwe pod warunkiem, że wydatki te są związane z prowadzoną przez podatnika działalnością, mają na celu zwiększenie efektywności pracy i służą uzyskaniu przychodu.
W takiej sytuacji VAT rozlicza się na zasadach ogólnych. Należy przy tym pamiętać, że zgodnie z art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT możliwość obniżenia kwoty podatku należnego lub zwrotu różnicy między podatkiem naliczonym i należnym nie dotyczy nabywanych przez podatnika usług noclegowych i gastronomicznych. Dlatego taki zakup ujmuje się bez odliczania VAT. Potwierdził to m.in. dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 9 września 2011 r., nr ILPP1/443-844/11-5/MS.
PRZYKŁADY
1. Impreza to koszt dla firmy
Czy wydatki na spotkania integracyjne typu andrzejki, mikołajki, wigilia czy noworoczne można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów?
Tak. Wydatki na tego typu spotkania finansowane ze środków obrotowych mogą być kosztem podatkowym, gdy służą np. zmotywowaniu pracowników do pracy, zintegrowaniu ich z firmą czy zbudowaniu zespołu albo poprawie atmosfery pracy. Do kosztów wigilii odniósł się dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 13 lutego 2013 r., nr IPTPB3/423-429/12-2/GG.
2. Alkohol z reguły nie przejdzie
Spółka organizuje konferencje oraz szkolenia i łączy je z elementami integracyjno-rozrywkowymi dla pracowników. Na spotkaniach jest catering, w ramach którego serwowane są napoje alkoholowe. Czy wydatki na piwo albo wino mogą stanowić koszt podatkowy?
Nie. Wydatki na alkohol nie przyczyniają się do osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła, a zatem nie można uznać ich za koszty uzyskania przychodów. Tak stwierdził m.in. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 5 kwietnia 2012 r. (sygn. akt II FSK 2101/10). Podkreślił, że celem szkoleń jest pogłębienie wiedzy, poprawa sprawności zawodowej pracowników czy dostarczenie im wiadomości o wymaganiach pracodawcy. O ile nie powinna budzić wątpliwości zasadność związanych z tym wydatków na wynajęcie sal, ewentualne zakwaterowanie i wyżywienie pracowników podczas szkolenia, o tyle wydatki na alkohol nie wykazują cech celowości i niezbędności. Nie są one bowiem ani niezbędne do przeprowadzenia szkolenia, ani nie służą jego celowi; w konsekwencji nie służą także celowi, jakim jest osiągnięcie przychodu lub zachowanie (zabezpieczenie) jego źródła.
Inaczej NSA odniósł się do spotkań integracyjnych (okolicznościowych) pracowników. Jak wskazał – ich celem jest rozrywka i integracja, a więc – w znaczeniu socjologicznym – dostosowywanie do siebie zachowań ludzi w grupie oraz wywołanie pozytywnego skutku tego procesu. Tego typu spotkania mogą zatem, w pewnych okolicznościach, pozytywnie wpływać na funkcjonowanie zespołu pracowniczego. Dlatego też ponoszone przez pracodawcę wydatki na alkohol mogą być uznane za racjonalne i pośrednio ukierunkowane na osiągnięcie przychodów; mogą zatem stanowić koszty podatkowe. Jednak to odosobnione stanowisko. Inaczej brzmią wyroki m.in. NSA z 22 kwietnia 2010 r. (sygn. akt II FSK 2110/08), WSA w Gliwicach z 7 lipca 2008 r. (sygn. akt I SA/Gl 123/08), WSA we Wrocławiu z 18 grudnia 2007 r. (sygn. akt I SA/Wr 1361/07) i z 5 lipca 2012 r. (sygn. akt I SA/Wr 444/12). Za wyłączeniem wydatków na alkohol z kosztów uzyskania przychodów są też organy podatkowe (np. interpretacja z 26 maja 2011 r., nr IPPB5/423-375/11-2/RS, oraz z 20 lipca 2010 r., nr IPPB1/415-544/11-2/EC).
Art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851).
Art. 11, art. 12 ust. 1, art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
Art. 2 pkt 1 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 592 ze zm.).
Subskrybuj nas na Youtube
