Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Sąd dodał, że urząd skarbowy nie może kontrolować, czy pod wskazanym adresem są rzeczywiście wykonywane funkcje zarządcze.
Sprawa dotyczyła spółki z Łodzi, której urząd odmówił nadania NIP, bo – jak argumentował – nie podała ona numeru lokalu, pod którym miała znajdować się jej siedziba.
Izba Skarbowa w Łodzi była również przekonana, że nie można nadać spółce NIP. Wyjaśniła, że zgodnie z art. 5 ust. 3 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz.U. z 2012 r. poz. 1314 ze zm.) adres powinien być konkretyzacją siedziby. To oznacza – tłumaczyła izba – że miejscem siedziby działalności gospodarczej podatnika jest miejsce, w którym zapadają decyzje dotyczące zarządzania przedsiębiorstwem i miejsce posiedzeń zarządu przedsiębiorstwa. Tymczasem spółka zawarła jedynie umowę najmu wirtualnego biura, której celem było użyczenie adresu dla potrzeb rejestracji w sądzie, a także odbioru korespondencji.
Izba skarbowa zwróciła uwagę na to, że pod tym samym adresem wskazało swoją siedzibę jeszcze kilkadziesiąt innych spółek.
Urząd nie bada
Spółka zaskarżyła tę decyzję do WSA w Łodzi, a ten przyznał jej rację. Sąd przypomniał, że od 2008 r. podmioty występujące o nadanie NIP nie muszą składać żadnych dodatkowych dokumentów, takich jak umowa spółki czy umowa potwierdzająca prawo do lokalu. Postępowanie w sprawie nadania NIP powinno sprowadzać się jedynie do sprawdzenia, czy spełnione są warunki formalne wynikające z ustawy – podkreślił łódzki sąd.
Izba skarbowa złożyła skargę kasacyjną od tego wyroku, ale Naczelny Sąd Administracyjny ją oddalił. W ustnym uzasadnieniu wyroku sędzia Nina Półtorak zwróciła uwagę na to, że prezes zarządu spółki był jednocześnie właścicielem nieruchomości, na terenie której znajdowała się jej siedziba. Poza tym spółka przedstawiła umowę najmu lokalu, w związku z tym nie można uznać, że wskazany przez nią adres był jedynie adresem do doręczeń. Zdaniem NSA gdyby umowa najmu lokalu była nieprawidłowa, to sąd rejestrowy w ogóle nie zarejestrowałby spółki.
NSA podkreślił, że nadanie NIP jest jedynie postępowaniem rejestrowym, a nie postępowaniem kontrolnym. W związku z tym organy skarbowe nie mogą sprawdzać, czy lokal nadaje się do prowadzenia działalności gospodarczej, ani czy mają w nim siedzibę, oprócz podatnika, także inne firmy. Sąd kasacyjny odwołał się tu do wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie C-527/11.
Korzystać może wielu
Podobne orzeczenie zapadło 28 stycznia 2014 r. w WSA w Gdańsku (sygn. akt I SA/Gd 1401/13, wyrok prawomocny). Urząd skarbowy odmówił nadania numeru NIP z tego powodu, że podany przez przedsiębiorcę adres był wskazany także przez ponad 20 podmiotów gospodarczych. Gdański sąd uznał jednak, że organy podatkowe nie mają prawa oceniać warunków lokalowych spółki. Ich postępowanie w sprawie nadania NIP powinno się sprowadzać jedynie do sprawdzenia, czy podatnik spełnił warunki formalne.
Tego samego zdania jest rzecznik praw obywatelskich Irena Lipowicz. W wystąpieniu do ministra finansów rzecznik stwierdziła, że nie należy odmawiać nadania NIP, gdy przedsiębiorca rejestruje działalność pod adresem wirtualnego biura. Ustawa o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników nie precyzuje bowiem, jakie wymogi musi spełniać siedziba podatnika.
Przeciw nadużyciom
W odpowiedzi na to wystąpienie wiceminister finansów Janusz Cichoń wyjaśnił, że odmowa nadania NIP, gdy jako adres siedziby zostało wskazane wirtualne biuro, ma zapobiegać nadużyciom. Wiceminister poinformował, że w 2013 r. z tego powodu urzędy skarbowe odmówiły rejestracji 344 spółkom. Rok wcześniej decyzję odmowną z tego powodu dostało jedynie 9 firm.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 5 sierpnia 2014 r., sygn. akt II FSK 3549/13
