Subskrybuj nas na Youtube
Od 1 stycznia 2021 r. część podatników może rozliczać podatek dochodowy według nowego modelu, znanego jako „estoński CIT” lub „ryczałt od dochodów spółek kapitałowych”. Rozwiązanie dla wielu będzie opłacalne, ale nie każdy może z niego skorzystać.
Spółki kapitałowe w ciągu roku muszą wpłacać zaliczki na CIT według stawki 9 proc. lub 19 proc., a po 12 miesiącach dokonać rozliczenia rocznego. Nowy model CIT, wzorowany na obowiązującym w Estonii, pozwala uniknąć płacenia tego podatku spółkom tak długo, jak zysk inwestują, zamiast wypłacać go wspólnikom w formie dywidendy.
Taką formę opodatkowania można wybrać od początku 2021 r., wprowadziła go z ustawa z 28 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Są jednak warunki, bez spełnienia których opodatkowanie estońskim CIT-em jest niemożliwe.
Forma prawna prowadzenia działalności
Estoński CIT jest dostępny tylko dla spółek akcyjnych i spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, w których wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne. Nie skorzystają z niego np. spółki komandytowe, które od tego roku są objęte CIT-em. Rozwiązanie nie jest dostępne również dla spółek komandytowo-akcyjnych ani spółdzielni.
Naturalnie estoński podatek nie jest możliwy w przypadku prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej, wtedy bowiem przedsiębiorca płaci podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT), a nie od osób prawnych (CIT). Istnieje możliwość przekształcenia jednoosobowej działalności w spółkę i wyboru estońskiego CIT-u, należy jednak liczyć się z formalnościami i indywidualnie przekalkulować koszty takiej operacji.
Szczególne wyłączenia
Estoński CIT nie dotyczy spółek prowadzących określoną działalność lub będących w szczególnej sytuacji. Taka forma opodatkowania nie jest dopuszczalna w przypadku:
- przedsiębiorstw finansowych
- instytucji pożyczkowych
- podatników osiągających dochody w specjalnej strefie ekonomicznej lub Polskiej Strefie Inwestycji.
- podatników postawionych w stan upadłości lub likwidacji;
- podatników, którzy uczestniczyli w operacjach takich jak połączenie, podział, przekształcenie,
Próg przychodowy
Grupą docelową estońskiego CIT mają być głównie firmy z sektora MŚP. Dlatego wprowadzono próg przychodowy. Jeśli spółka wykazała w minionym roku przychody (z uwzględnieniem VAT) większe niż 100 mln zł, nie może rozliczać się w preferencyjnej formie.
Ponadto rozwiązanie jest dostępne dla podmiotów, u których mniej niż połowa przychodów pochodzi:
- z wierzytelności,
- z odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek,
- z części odsetkowej raty leasingowej,
- z poręczeń i gwarancji,
- z praw autorskich lub praw własności przemysłowej, w tym z tytułu zbycia tych praw,
- ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych,
- z transakcji z podmiotami powiązanymi
Wymóg zatrudnienia
Spółka korzystająca z estońskiego CIT musi zatrudniać na podstawie umowy o pracę co najmniej trzy osoby w przeliczeniu na pełne etaty przez co najmniej 300 dni w roku (jeśli rok podatkowy nie pokrywa się z kalendarzowym - przez co najmniej 82 proc. dni w roku podatkowym). Do tego progu nie wlicza się wspólników, którzy osobiście pracują w spółce.
Od wymogu zatrudnienia zwolnieni są ci, którzy co miesiąc przeznaczają na wypłaty dla co najmniej trzech osób fizycznych (z wyłączeniem wspólników), zatrudnionych na innej podstawie niż umowa o pracę, równowartość co najmniej trzech średnich krajowych pensji w sektorze przedsiębiorstw.
Ułatwienia przewidziano dla podatników małych i rozpoczynających działalność.
Mały podatnik musi zatrudniać co najmniej jednego pracownika lub wypłacać co najmniej średnią krajową jednej osobie fizycznej zatrudnionej na innej podstawie niż umowa o pracę.
Podatnika rozpoczynającego działalność wymóg odnośnie zatrudnienia nie dotyczy w roku rozpoczęcia działalności i w dwóch kolejnych latach podatkowych. Z tym, że począwszy od drugiego roku podatkowego taki podatnik jest obowiązany do corocznego zwiększenia zatrudnienia o co najmniej jeden etat, aż będzie zatrudniał trzy osoby.
Zakaz zaangażowana kapitałowego
Aby rozliczać się ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych, podatnik nie może posiadać udziałów ani akcji w innych spółkach. To samo dotyczy: tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym;
Wymóg zwiększania majątku lub wynagrodzeń
Podatnik opodatkowany ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych jest obowiązany ponosić bezpośrednie nakłady na cele inwestycyjne, a więc na wytworzenie lub nabycie fabrycznie nowych środków trwałych. Wysokość nakładów musi wynieść co do zasady co najmniej 15 proc. wartości początkowej w dwóch następujących po sobie latach podatkowych (ale nie mniej niż 20 tys. zł). W przypadku realizacji inwestycji „znaczącej dla prowadzonej działalności” i poinformowaniu o tym naczelnika urzędu skarbowego, można wybrać inny wariant, w którym nakłady powinny wzrosnąć o 33 proc. w ujęciu czteroletnim (ale nie mniej niż o 50 tys. zł).
Nie każda inwestycja będzie jednak brana pod uwagę przy obliczaniu progu. Ustawodawca sprecyzował, że chodzi mu o nakłady na środki z grup 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych, a więc różnego rodzaju urządzenia i maszyny. Nie można więc zaliczyć do nich m.in. budynków i lokali (grupa 1) ani urządzeń infrastruktury wodnej (grupa 2). Co więcej, w ustawie wprowadzającej estoński CIT jest zapis, zgodnie z którym do celów inwestycyjnych nie zalicza się nakładów na środki trwałe służące przede wszystkim celom osobistym wspólników lub ich rodzin – to np. zakup samochodu osobowego. Ponadto do nakładów nie wlicza się opłat leasingowych.
Alternatywą dla ponoszenia nakładów jest systematyczny wzrost wynagrodzeń. Podatnik nie musi spełniać wymogów dotyczących nowych inwestycji, jeśli podnosi wydatki na wynagrodzenia zatrudnionych osób fizycznych (z wyłączeniem wspólników) co najmniej o 20 proc. (ale nie mniej niż 30 tys. zł) w stosunku do wysokości takich wydatków w roku poprzedzającym dwuletni okres opodatkowania ryczałtem.
W przypadku podatnika rozpoczynającego działalność lub małego podatnika przez pierwsze dwa lata warunki dotyczące nakładów inwestycyjnych lub wzrostu wynagrodzeń uznaje się za spełnione w odniesieniu do połowy wymienionych wyżej wartości.
Wymagania sprawozdawcze
Podatnik korzystający z estońskiego CIT musi prowadzić księgi rachunkowe oraz sporządzać sprawozdania finansowe na podstawie przepisów o rachunkowości.
Wymóg zawiadomienia skarbówki
Zawiadomienie o wyborze estońskiego CIT na okres 4 lat (można go przedłużyć o kolejne 4 lata) składa się do naczelnika urzędu skarbowego według urzędowego wzoru. Termin na zgłoszenie to koniec pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego, w którym podatnik ma być opodatkowany ryczałtem. Dla spółek, w których rok podatkowy jest tożsamy z rokiem kalendarzowym, w 2021 r. będzie to 1 lutego, gdyż ostatni dzień stycznia przypada w niedzielę.