Świadczenie dla twórców może pomniejszyć VAT [Uchwała NSA]

Spór sprowadzał się do rozstrzygnięcia, czy faktycznie można uznać dodatkową wypłatę dla twórców za rabat/bonifikatę i w konsekwencji, czy obniża to podstawę opodatkowania VAT.

sygn. akt I FPS 2/20 UCHWAŁA NSA z 7 września 2020 r.

O CO TOCZYŁ SIĘ SPÓR

Skarżącym było stowarzyszenie ZAiKS będące organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. Pośredniczy ono w pobieraniu wynagrodzenia należnego twórcom, a za swoją działalność pobiera inkaso. Między pobraniem pieniędzy należnych twórcom a ich przekazaniem twórcom mija określony czas. Stowarzyszenie wpłacało więc uzyskane środki na oprocentowane konto w banku. Spór dotyczył 2008 r., kiedy od pieniędzy urosły odsetki w wysokości 25 mln zł. ZAiKS postanowił (w uchwale) wypłacić te pieniądze twórcom. Były to dla nich dodatkowe wpływy. Stowarzyszenie stało na stanowisku, że wypłacone dodatkowo pieniądze są bonifikatą od inkasa. Spór z fiskusem dotyczył tego, czy obniża ona podstawę opodatkowania VAT.

Dyrektor Izby Skarbowej uważał, że nie, bo to w ogóle nie była bonifikata, a wypłata niepowiązana z inkasem. W konsekwencji nie zmniejszyła ona wynagrodzenia za usługi stowarzyszenia. Gdy sprawa trafiła do NSA, ten przedstawił pytanie poszerzonemu składowi siedmiu sędziów.

ROZSTRZYGNIĘCIE

NSA uznał w uchwale, że w stanie prawnym obowiązującym w 2008 r. świadczenie, które wypłacił ZAiKS, a więc odsetki, jakie urosły od lokat pieniędzy twórców, a następnie zostały im wypłacone, są bonifikatą, która obniża podstawę opodatkowania VAT. Zdaniem NSA dodatkowa wypłata dla twórców z odsetek od należnych im pieniędzy obniżała cenę usług stowarzyszenia. Dodatkowe świadczenie miało być bowiem 60-proc. bonifikatą od inkasa.

Jak czytamy w uzasadnieniu uchwały, skoro potrącane koszty inkasa przez ZAiKS stanowią opłaty z tytułu zarządzania, jakie organizacja ta pobiera z wynagrodzeń wypłacanych uprawnionym, to obniżenie tych kosztów – poprzez zwrot ich części uprawnionym (twórcom) – stanowi obniżenie ceny usługi zarządzania świadczonej przez tę organizację uprawnionym.

NSA wyjaśnił też, że zwykły skład tego sądu musi ustalić, czy obniżenie podstawy opodatkowania, w stanie prawnym obowiązującym w 2008 r., wymagało dokumentowania w formie faktur, a ich korekta dokumentowania fakturami korygującymi.