Zmiany rozliczania usług transgranicznych będą wymagały od polskich przedsiębiorców, aby znali miejsce zamieszkania nabywców - podkreśla Dorota Pokrop, dyrektor w dziale doradztwa podatkowego EY, w zespole podatków pośrednich.

Od przyszłego roku zmienią się zasady określania miejsca świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych (radiowych, telewizyjnych) oraz świadczonych drogą elektroniczną. Jaki jest cel tych zmian?

Wdrażają one do polskich przepisów dyrektywę Rady 2008/8/WE, która znowelizowała dyrektywę VAT w odniesieniu do miejsca świadczenia usług. Resort finansów jest zdania, że nowe reguły usprawnią funkcjonowanie rynku wewnętrznego, dzięki uproszczeniom we wspólnym systemie podatku od wartości dodanej.

Dzisiejsze zasady są aż tak złożone?

Tak, występują trzy różne zasady określania miejsca, w którym usługi te są opodatkowane. Podatek od świadczeń między podatnikami VAT odprowadza usługobiorca w kraju swojej siedziby (art. 28b ustawy o VAT). Inaczej jest w przypadku usług świadczonych na rzecz osób fizycznych (lub bardziej ogólnie – niepodatników) – tu istotny jest status nabywcy. Jeśli ma on status unijny, wówczas podatek płaci usługodawca w swoim kraju (art. 28c ustawy o VAT). W przeciwnym razie usługa jest opodatkowana w kraju nabywcy (art. 28l ustawy o VAT). Te dwie ostatnie zasady zostaną zmienione.

W jaki sposób?

Od 1 stycznia 2015 r. miejscem świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych oraz świadczonych drogą elektroniczną dla ostatecznych konsumentów będzie kraj usługobiorcy. Nowością ma być mały punkt kompleksowej obsługi (MOSS – mini one stop shop), czyli system informatyczny ułatwiający rozliczenia VAT usługodawcom. Dzięki temu unikną oni konieczności rejestracji w każdym kraju członkowskim, w którym mają odbiorców swoich usług.

Jak będą wyglądały rozliczenia?

Podatnik zarejestrowany w małym punkcie kompleksowej obsługi w swoim kraju będzie składał elektronicznie – przy pomocy MOSS – kwartalną deklarację VAT z wyszczególnieniem usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych świadczonych dla niepodatników w innych państwach członkowskich.
Zostanie ona przekazana, wraz z zapłaconym VAT, do odpowiednich państw członkowskich konsumpcji, za pośrednictwem bezpiecznej sieci komunikacyjnej (dotyczy to oczywiście wyłącznie krajów UE, rozliczenia poza UE będą dokonywane na dotychczasowych zasadach, czyli z uwzględnieniem przepisów obowiązujących w poszczególnych jurysdykcjach). Deklaracje składane w systemie MOSS będą uzupełnieniem tych składanych w ramach obowiązków krajowych.

Jak to w praktyce wpłynie na obowiązki podatników?

Zmiany mogą mieć znaczny wpływ na sposób raportowania dla celów VAT. Przede wszystkim dotyczy to danych, które przedsiębiorcy będą musieli pozyskać, aby prawidłowo rozliczyć podatek. Dziś przy usługach świadczonych w ramach UE nie jest istotne, z jakiego państwa członkowskiego pochodzi nabywca i jak ten fakt udowodnić. Nie ma to znaczenia, bo polski usługodawca i tak opodatkowuje takie usługi w Polsce. Po zmianie informacja ta będzie kluczowa, by określić gdzie VAT ma być zapłacony. Istotnego znaczenia nabiorą więc kwestie dokumentacyjne. Osoba zameldowana we Francji może bowiem na stałe przebywać w Wielkiej Brytanii, a polski sprzedający musi to wiedzieć i odpowiednio uwzględnić w rozliczeniach.

Na co jeszcze trzeba będzie zwrócić szczególną uwagę?

Ważny jest zakres podmiotów, których będą dotyczyć zmiany. Wielu podatników może nie do końca zdawać sobie sprawę z tego, że świadczy usługi objęte nowelizacją. Zakres usług elektronicznych jest bowiem bardzo szeroki. Obejmuje m.in. dostarczanie produktów elektronicznych, takich jak prenumerata elektroniczna, e-booki, wszelkie usługi związane z internetem, usługi zdalnej konserwacji oprogramowania i aplikacji, udostępnianie przestrzeni reklamowej i przechowywanie danych w internecie, pobieranie gier i aplikacji na komputery i telefony, ale również np. e-learning itp.
Należy pamiętać o refakturach. Nawet jeśli przedsiębiorca nie wykonuje sam usług telekomunikacyjnych, nadawczych czy elektronicznych, to refakturowanie przez niego kosztów takich usług oznacza, że w świetle VAT to on je świadczy i to on będzie musiał stosować nowe zasady.