Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Jeszcze tylko półtora miesiąca mają podatnicy na przygotowanie się do zmiany reguł. Generalna będzie taka: obowiązek podatkowy w VAT powstaje z dniem dostawy towaru lub wykonania usługi. Andrzej Nikończyk, doradca podatkowy i partner w KNDP, zwraca jednak uwagę, że będą obowiązywały też dwie zasady szczególne.
– Zgodnie z nimi obowiązek podatkowy będzie powstawał na zasadzie kasowej (z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty) lub z chwilą wystawienia faktury (upływem terminu na jej wystawienie) – stwierdza ekspert. W praktyce będą one dotyczyły m.in.: umów komisu, usług budowlanych, dostawy książek i ich drukowania, świadczenia najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze, a także stałej obsługi prawnej i biurowej.
Komis kasowo
Przykładem zastosowania zasady kasowej są m.in. usługi komisu. Andrzej Nikończyk tłumaczy, że chodzi o sprzedaż rzeczy przez osobę (komitenta), która wstawia ją do komisu. Obecnie obowiązek podatkowy powstaje nie później niż 30. dnia od dnia wydania towaru komisantowi. Po zmianach, jak mówi ekspert, dla komitenta, jeśli jest z tytułu tej sprzedaży podatnikiem VAT, obowiązek podatkowy powstanie dopiero wtedy, gdy osoba prowadząca komis (komisant) wypłaci mu wynagrodzenie za rzecz. Z kolei opodatkowanie komisanta następuje na zasadach ogólnych, czyli z chwilą dokonania dostawy towaru. Należy również pamiętać – dodaje Andrzej Nikończyk – że od 1 stycznia 2014 r. prawo do odliczenia VAT powstaje dopiero po powstaniu obowiązku podatkowego, a więc komisant musi zapłacić komitentowi, by odliczyć VAT z wystawionej przez niego faktury.
Przykładowo więc jeśli podatnik – komitent wstawi do komisu samochód w styczniu 2014 r., a komisant dokona jego dostawy 5 marca i wypłaci komitentowi za auto cenę pomniejszoną o prowizję 12 marca, to obowiązek podatkowy u komitenta powstanie 12 marca (w dniu zapłaty), a u komisanta – 5 marca (w dniu dostawy).
Najem, dzierżawa, leasing
W przypadku świadczenia usług najmu, dzierżawy, leasingu lub innych o podobnym charakterze, a także stałej obsługi prawnej i biurowej obowiązek podatkowy będzie od 1 stycznia 2014 r. powstawał z chwilą wystawienia faktury.
Jarosław Ziółkowski, doradca podatkowy w ITA, mówi, że fakturę w takich przypadkach trzeba wystawić najpóźniej z upływem terminu płatności.
– Jeśli podatnik nie wystawi faktury lub wystawi ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upływu terminu na dokonanie tej czynności (czyli w omawianej sytuacji z upływem terminu płatności) – stwierdza ekspert. Fakturę będzie można wystawić nie wcześniej niż 30. dnia przed wykonaniem usługi, chyba że zawiera ona informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy.
Jarosław Ziółkowski tłumaczy nową zasadę na przykładzie. Załóżmy, że podatnik świadczy na rzecz innego podatnika usługę najmu, gdzie wynagrodzenie płatne jest z dołu, do 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu świadczenia usługi. Zatem dla usługi wykonywanej w kwietniu 2014 r., jeśli podatnik wystawi fakturę w styczniu, lutym lub marcu (przy założeniu, że zawiera ona informację, iż dotyczy najmu za kwiecień) – obowiązek podatkowy powstanie w dniu wystawienia faktury. Jeśli natomiast podatnik wystawi fakturę w kwietniu (i nie będzie informacji, że dotyczy ona najmu za kwiecień) – obowiązek podatkowy również powstanie w dniu wystawienia faktury. Identyczna sytuacja będzie w przypadku, gdy dokument zostanie wystawiony później (najpóźniej 10 maja). Jeśli jednak podatnik zapomni o wystawieniu dokumentu lub zrobi to po 10 maja, obowiązek podatkowy powstanie 10 maja.
Jarosław Ziółkowski zwraca też uwagę, że przy omawianych usługach otrzymanie całości lub części zapłaty przed terminem płatności nie spowoduje konieczności wystawienia faktury oraz rozpoznania obowiązku podatkowego u sprzedawcy.
Usługi budowlane
Inna zasada szczególna, wiążąca powstanie obowiązku podatkowego z wystawieniem faktury, dotyczy usług budowlanych. Jak mówi ekspert KNDP, przez odesłanie do art. 106b ust. 1 ustawy o VAT (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) ograniczono zastosowanie szczególnego momentu powstania obowiązku podatkowego wyłącznie do świadczenia takich usług na rzecz podatników VAT i osób prawnych niebędących podatnikami.
– Obowiązek podatkowy powstaje w tym wypadku z chwilą wystawienia faktury, nie później niż w terminie, w jakim powinna być ona wystawiona, a co do zasady jest to termin 30 dni od dnia wykonania usługi – stwierdza Andrzej Nikończyk.
Podobne zasady jak dla usług budowlanych będą dotyczyły też dostawy książek i usług ich druku (a także gazet, czasopism i magazynów drukowanych oraz ich druku). Za to dłuższe są terminy na wystawienie faktury. Jest to odpowiednio 60 dni od dnia dostawy książek drukowanych lub 120 dni od pierwszego wydania tych towarów, jeśli rozliczenie następuje na zasadzie zwrotów wydawnictw. Termin dla usług druku został z kolei określony na 90 dni od dnia wykonania czynności.
