Aby wrócić do zwolnienia w VAT, trzeba pilnować terminów

Odzyskanie podmiotowej preferencji w VAT jest możliwe tylko przez siedem pierwszych dni roku. Tak twierdzi dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie. Zdaniem ekspertów i sądów administracyjnych to zbyt restrykcyjne stanowisko.

Zwolnienie podmiotowe w VAT / Dziennik Gazeta Prawna

O interpretację indywidualną wystąpił przedsiębiorca, który od 6 grudnia 2011 r. handlował artykułami przemysłowymi. Już w pierwszym miesiącu działalności przekroczył określony w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) limit sprzedaży (150 000 zł), po którym traci się prawo do zwolnienia w VAT. Niestety, zauważył ten fakt dopiero 3 września 2013 r. Natychmiast udał się do urzędu skarbowego i złożył zgłoszenie rejestracyjne VAT-R z datą przekroczenia limitu. Sporządził też zaległe deklaracje w podatku od towarów i usług za okres do końca 2012 r. oraz zaktualizował dokument rejestracyjny z informacją, że ponownie wybiera zwolnienie w VAT od początku 2013 r.

Przedsiębiorca podkreślił, że w 2012 r. jego przychód był niższy niż limit zwolnienia podmiotowego. Dodał, że od momentu przekroczenia tego progu minął już rok. A zgodnie z art. 113 ust. 11 ustawy o podatku od towarów i usług podatnik, który utracił lub zrezygnował z prawa do zwolnienia podmiotowego w VAT, może ponownie z niego korzystać nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca tego, w którym stracił swoje uprawnienie. Dlatego uważał, że ma prawo do ponownego stosowania preferencji już od 1 stycznia 2013 r.

IS: Siedem dni na zgłoszenie

Innego zdania był dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie (interpretacja z 20 grudnia 2013 nr IPPP2/443-1086/13-2/RR).

Powołał się na art. 96 ust. 12 ustawy o VAT, który daje siedem dni na zgłoszenie do urzędu skarbowego wszelkich zmian w zgłoszeniu rejestracyjnym. Według organu przedsiębiorca w takim właśnie terminie powinien poinformować o chęci ponownego skorzystania ze zwolnienia. A skoro podatnik nie złożył oświadczenia do 7 stycznia 2013 r. (siedem dni od końca roku, w którym nie miał prawa stosować zwolnienia), to najwcześniej będzie mógł skorzystać z preferencji od 2014 r.

Sąd: Liczy się data złożenia VAT-R

Eksperci uważają, że to zbyt restrykcyjne stanowisko i przedsiębiorca powinien odzyskać zwolnienie od dnia, w którym złożył oświadczenie w tej sprawie.

– Ponieważ podatnik utracił prawo do zwolnienia w 2011 r., to teoretycznie powinien mieć prawo jego ponownego wyboru w 2013 r. Musiałby jednak złożyć w tym celu stosowne oświadczenie. Ponieważ nie zrobił tego na początku 2013 r., więc nie może skorzystać z preferencji od 1 stycznia 2013 r., tylko dopiero od momentu, w którym takie oświadczenie złożył – uważa Bartosz Bogdański, doradca podatkowy w MDDP.

Korzystne dla podatników są niedawne nieprawomocne wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych. Na powrót do zwolnienia w trakcie roku zezwolił zarówno wrocławski WSA (sygn. akt I SA/Wr 350/13), jak i krakowski (sygn. akt I SA/Kr 548/13). Argumentowały, że przedsiębiorca może ponownie skorzystać z preferencji w VAT od wybranego przez niego miesiąca.

Sąd wrocławski podkreślił, że wynikające z art. 113 ust. 11 ustawy o VAT sformułowanie, że podatnik może skorzystać ze zwolnienia nie wcześniej niż po upływie roku, oznacza, że tylko od niego zależy, kiedy to uczyni, i może mieć to miejsce od początku danego miesiąca następującego po okresie karencji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie podzielając te argumenty, zezwolił podatnikowi na powrót do zwolnienia podmiotowego od 1 czerwca 2011 r. w sytuacji, gdy stosowne zgłoszenie złożyłby dopiero w terminie do 7 lipca 2011 r. Sąd odwołał się także do wykładni historycznej i przypomniał, że art. 113 ust. 11 ustawy o VAT przed jego nowelizacja w 2009 r. wprowadzał trzyletni okres karencji dla podatników, ale mógł on kończyć się z końcem każdego miesiąca w trakcie roku podatkowego.

Ekspert: Regulacja miała zmniejszyć biurokrację

Juliusz Makarewicz, starszy konsultant w PwC, zwraca uwagę na to, że art. 113 ustawy o VAT nie reguluje technicznych aspektów powrotu do zwolnienia, a w szczególności nie przewiduje, ażeby miał on miejsce w ciągu siedmiu dni od początku nowego roku.

– Jedynie w domyśle można przyjąć, że wpływ na ukształtowanie się takiego stanowiska ma art. 96 ust. 12 ustawy o VAT, z którego wynika, że w terminie siedmiodniowym należy zgłosić wszelkie zmiany, jakie dotknęły danych zawartych w zgłoszeniu rejestracyjnym. Nawet gdyby jednak tak przyjąć, to wydaje się, że odebranie podatnikowi prawa do ponownego skorzystania ze zwolnienia podmiotowego ze względu na opóźnienie w złożeniu stosownej aktualizacji, nie jest zgodne z intencją regulacji. Ta w mojej opinii miała na celu zmniejszenie obciążeń fiskalnych i biurokratycznych dla drobnych przedsiębiorców – podkreśla Juliusz Makarewicz.

O chęci powrotu do zwolnienia podmiotowego informuje się w zgłoszeniu VAT-R

Sądy przychylniejsze niż fiskus

Michał Spychalski, doradca podatkowy, menedżer w MDDP

Podatnik, którego sytuację rozpatrywała warszawska izba skarbowa, niewątpliwie miał prawo do powrotu do zwolnienia podmiotowego w 2013 r., pod warunkiem powiadomienia o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Moim zdaniem wbrew stanowisku fiskusa będzie mógł skorzystać z tego prawa od września 2013 r., kiedy powiadomił o swoim zamiarze urząd skarbowy. Ma więc szansę na sukces w ewentualnym sporze przed sądem administracyjnym. Stanowisko, zgodnie z którym ponowne skorzystanie ze zwolnienia jest możliwe od dowolnego miesiąca po zakończeniu okresu karencji, potwierdzają także wyroki WSA.

Podatnik zgłoszenie aktualizacyjne VAT-R powinien złożyć w terminie 7 dni od wyboru zwolnienia. Teoretycznie przepisy nie zabraniają składania go z datą wsteczną. W praktyce jednak organy podatkowe nie akceptują takich zgłoszeń, uznając, że niepoinformowanie ich w odpowiedni sposób jest równoznaczne z brakiem wyboru zwolnienia. Dodatkowo zgłoszenie aktualizacyjne z datą wsteczną może skutkować nałożeniem na podatnika grzywny za nieterminowe złożenie tego dokumentu.