Od 1 stycznia 2015 r. spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe będą musiały prowadzić bardziej restrykcyjną rachunkowość niż dziś – na wzór banków. Resort finansów opublikował właśnie projekt odpowiedniego rozporządzenia.
Wycena kredytów i pożyczek / Dziennik Gazeta Prawna
Dorota Podedworna-Tarnowska, wiceminister finansów / Media / materialy prasowe
W uzasadnieniu do projektu resort tłumaczy, że chce ujednolicić zasady księgowe dla wszystkich jednostek prowadzących działalność depozytowo-kredytową. W praktyce oznacza to jednak, że SKOK-i będą musiały np. tworzyć większe odpisy aktualizujące wartość ich należności z tytułu udzielonych kredytów i pożyczek. Samo ministerstwo szacuje, że w 2015 r. na skutek wejścia w życie nowego rozporządzenia odpisy zwiększą się o 34 mln zł. O tyle samo pogorszą się więc wyniki finansowe kas.
– Projekt oparty jest na absurdalnym pomyśle skopiowania w odniesieniu do naszego sektora rozwiązań stosowanych teraz przez banki – twierdzi Andrzej Dunajski, rzecznik prasowy Krajowej SKOK. Tymczasem, jak podkreśla, katalog czynności bankowych jest znacznie szerszy niż tych dokonywanych przez kasy. – W rezultacie działalność SKOK-ów jest znacznie prostsza niż banków. Kasy mogą oferować swoim członkom jedynie depozyty i rachunki, kredyty i pożyczki oraz rozliczenia pieniężne. Mogą też zajmować się pośrednictwem ubezpieczeniowym oraz dystrybucją jednostek uczestnictwa i certyfikatów funduszy inwestycyjnych – wyjaśnia. Zwraca też uwagę, że część kas jest bez porównania mniejsza od instytucji bankowych i zatrudnia zaledwie po kilka osób. – To zwłaszcza w ich przypadku proponowane w projekcie rozwiązania są całkowicie nieadekwatne do skali działalności – twierdzi.
Przedstawiciele SKOK-ów podnoszą też, że zasady rachunkowości, na których wzorowany jest projekt, to efekt m.in. wdrożenia kolejnych dyrektyw unijnych dotyczących sektora bankowego. – Dyrektywy te, podobnie jak i unijne rozporządzenia dotyczące instytucji kredytowych, nie mają zastosowania do SKOK-ów ze względu na specyfikę ich działania.
Proponowane przez MF rozporządzenie będzie czwartym, licząc od 2012 r., określającym na nowo zasady rachunkowości SKOK-ów. Nie ma jednak wątpliwości, że ministerstwo ma prawo te zasady zmieniać. Odpowiednią delegację zawiera od 12 czerwca 2013 r. ustawa o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz 330 z późn. zm.). A i wcześniej przysługiwało mu takie uprawnienie, co potwierdził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 18 lutego 2014 r. (sygn. akt U2/12).
– Ledwie kasy zdołały dostosować swoje systemy informatyczne do rozwiązań wprowadzonych w roku 2012 i zmodyfikowanych dwukrotnie w 2013 r., a już muszą ponieść kolejne znaczące koszty – komentuje Andrzej Dunajski. I dodaje, że w ostatecznym rozrachunku koszty te obciążą przecież członków kas.

34 mln zł o tyle na skutek zmian może wzrosnąć , według Ministerstwa Finansów, wysokość odpisów aktualizujących w SKOK-ach

Etap legislacyjny
Projekt rozporządzenia – w konsultacjach
Zasady rachunkowości w sektorze finansowym powinny być jednakowe
Projekt rozporządzenia w sprawie rachunkowości SKOK-ów przekazaliśmy 27 lutego do konsultacji społecznych. Jeśli chodzi o tworzenie odpisów aktualizujących wartość należności z tytułu udzielonych kredytów i pożyczek, rozważana jest koncepcja zastosowania stawek podobnych jak w bankach, czyli 20 proc. podstawy dla należności przeterminowanych od 3 do 6 miesięcy, 50 proc. dla opóźnienia sięgającego 6–12 miesięcy oraz 100 proc. dla tych należności, które są niespłacane od ponad roku. Oczywiście potrzebne są jeszcze szczegółowe analizy i symulacje finansowe. Liczymy na współpracę w tym zakresie z Krajową Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo-Kredytową.
Przewidywane są też inne zmiany w rachunkowości SKOK-ów.
Chcielibyśmy – oczywiście w zakresie delegacji ustawowej – wprowadzić rozwiązania, które z jednej strony zapewnią skuteczne sprawowanie nadzoru ostrożnościowego przez Komisję Nadzoru Finansowego, a z drugiej strony będą adekwatne dla SKOK-ów.
Najważniejsze propozycje dotyczą takich zagadnień jak:
● podział aktywów i zobowiązań finansowych na kategorie – portfele: aktywa finansowe i zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy; kredyty i pożyczki oraz inne należności; aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności; aktywa finansowe dostępne do sprzedaży;
● wycena należności z tytułu pożyczek i kredytów według skorygowanej ceny nabycia;
● obowiązek codziennego ujmowania operacji gospodarczych w księgach rachunkowych.