Od przyszłego roku celnicy będą mieli większe uprawnienia. Dostaną prawo niszczenia bez wyroku sądu tzw. małych paczek przesyłanych na terytorium UE z krajów trzecich lub z UE do krajów trzecich - jeżeli zaistnieje podejrzenie, że są w nich towary podrobione lub pirackie. 10 dni będzie miał właściciel towarów od powiadomienia przez organy celne o ich zatrzymaniu na sprzeciwu wobec zniszczenia tych rzeczy.

Chodzi o przesyłki pocztowe lub kurierskie o wadze poniżej 2 kg brutto lub zawierające nie więcej niż 3 sztuki towarów klasyfikowanych do tego samego kodu taryfy celnej.

Na takie działanie pozwoli rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 608/2013 z 12 czerwca 2013 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej przez organy celne, które zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2014 r. Nowe przepisy uchylą dotychczasowe z 2003 r.

Dziesiątki milionów złotych w magazynach celników. Tylko część depozytów wraca do właścicieli
Dziesiątki milionów złotych w magazynach celników. Tylko część depozytów wraca do właścicieli

Zobacz również

Procedura będzie wyglądała następująco. Jeżeli w przesyłce znajdą się towary, w przypadku których zajdzie podejrzenie naruszenia prawa własności intelektualnej, to w ciągu jednego dnia roboczego celnicy wyślą do ich posiadacza (tj. z reguły adresata) lub do osoby, która je zgłosiła do odprawy celnej (np. nadawcy czy w niektórych przypadkach firmy kurierskiej), stosowną informację (np. o zatrzymaniu paczki).

Następnie zainteresowany będzie miał 10 dni od powiadomienia na przedstawienie swojego stanowiska. Jeżeli w tym terminie wyrazi zgodę na zniszczenie towarów, to stanie się to pod dozorem organów celnych. Tak samo będzie, gdy powiadomienie organów pozostanie bez odpowiedzi (domniemana zgoda).
Natomiast, jeżeli zostanie zgłoszony sprzeciw, wówczas organy celne powiadomią podmiot, którego prawa własności intelektualnej mogły zostać naruszone. Będzie on mógł wszcząć postępowanie przed odpowiednimi organami, w tym przed sądem, aby ustalić, czy rzeczywiście do tego doszło. Jednak gdy nie zajmie się sprawą i nie odpowie w ciągu 10 dni od powiadomienia, wówczas paczka zostanie przez organy celne zwolniona

- Dotychczasowe przepisy wspólnotowe dawały opcję państwom członkowskim na wprowadzenie takiej uproszczonej procedury– twierdzi Sylwester Witalis, doradca podatkowy w PwC. Dodaje, że w Polsce zniszczenie takich towarów musiało być poprzedzone orzeczeniem sądowym o ich przepadku na rzecz Skarbu Państwa. Obecnie, gdy organy celne podejrzewają naruszenie praw własności intelektualnej, posiadacz tych praw zawsze jest o tym powiadamiany. Od 2014 roku będzie inaczej. Takiej informacji nie uzyska, gdy zatrzymany towar zostanie zniszczony za zgodą lub domniemaną zgodą odbiorcy towarów.

Nowe rozporządzenie rozszerza też katalog praw podlegających ochronie (czyli takich, których naruszenie może spowodować wszczęcie przez celników uproszczonej procedury zniszczenia) o nowe kategorie m.in. topografie układów scalonych, wzory użytkowe, niektóre nazwy handlowe.

Jak twierdzi Sylwester Witalis, oznacza to, że będą jej podlegać nie tylko np. podrobiony towar, na którym widnieje marka znanego producenta, ale także towar o wyglądzie identycznym do niego, jeżeli jest on objęty prawem ochronnym wzoru użytkowego.