ikona lupy />
Najważniejsze zmiany w VAT od 1 stycznia 2014 r. / Dziennik Gazeta Prawna
ikona lupy />
Jak zmieniało się prawo do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie aut / Dziennik Gazeta Prawna
Na przygotowanie się do rozwiązań, które zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2014 r., był rok. Tak długie vacatio legis jest w Polsce ewenementem i świadczy o stopniu skomplikowania nowych przepisów. Zdaniem Tomasza Michalika, doradcy podatkowego i partnera w MDDP, podatnicy muszą zwrócić szczególną uwagę na zmiany dotyczące momentu powstania obowiązku podatkowego, ustalania podstawy opodatkowania i zasad fakturowania.

Aktualizacja programów

Modyfikacje dotyczą podstawowych elementów rozliczenia VAT, a więc są ważne dla każdego podatnika. Najbardziej zaś dla tych, którzy dotychczas uwzględniali szczególne zasady określania momentu powstania obowiązku podatkowego. Liczba wyjątków od reguły od 1 stycznia 2014 r. znacząco się zmniejszy – mówi Andrzej Nikończyk, doradca podatkowy i partner w KNDP. Przykładowo, ze szczególnych reguł nie będą już korzystać podmioty z branży transportowej.
Nowelizacja ustawy o VAT wchodzi w życie 1 października. Przepisy mają przeciwdziałać oszustwom
Nowelizacja ustawy o VAT wchodzi w życie 1 października. Przepisy mają przeciwdziałać oszustwom

Zobacz również
Zmieniają się też jednak generalne zasady określania momentu powstania obowiązku podatkowego. Dlatego zdaniem Bogdana Zatorskiego, kierownika konsultingu biznesowego z Sage, każdy podatnik VAT powinien zaktualizować posiadane programy księgowe i fakturujące.
– Publikacje wszystkich aktualizacji będą rozciągnięte w czasie, a ostatnie planujemy w grudniu – mówi Marek Pyznarski, menedżer produktu w Insert. Podobne działania planują też inni producenci.

Istotny moment

Obecnie obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. W efekcie – tłumaczy Andrzej Nikończyk – jeśli czynność zostanie wykonana 7 dni (lub krócej) przed końcem okresu rozliczeniowego (miesiąca), to podatnicy mogą wybrać okres, w którym rozliczą podatek należny od takiej czynności. Jeśli wystawią fakturę przed końcem miesiąca, np. 28 września, będą musieli wpłacić VAT do urzędu do 25. dnia kolejnego miesiąca. Jeśli fakturę wystawią w kolejnym miesiącu – np. 1 października, wtedy obowiązek rozliczenia powstanie dopiero w listopadzie (do 25. dnia tego miesiąca).
VAT: Nadwyżki podatku się nie przedawniają. Fiskus chce to zmienić
VAT: Nadwyżki podatku się nie przedawniają. Fiskus chce to zmienić

Zobacz również
– Jest to mechanizm (obowiązuje do końca 2013 r.), z którego korzysta wielu podatników. Mogą w ten sposób np. wydłużać terminy płatności dla kontrahentów bez konieczności finansowania VAT – tłumaczy Andrzej Nikończyk.
Od 1 stycznia 2014 r. reguły się zmienią. Tomasz Michalik wyjaśnia, że co do zasady obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, a fakturę będzie można wystawić do 15. dnia miesiąca następnego. Jeżeli więc usługa zostanie wykonana 2 stycznia, to obowiązek podatkowy powstanie 2 stycznia. Tymczasem fakturę będzie można wystawić do 15 lutego.
– W takim przypadku podatnik musi tak zmienić swój system informatyczny, aby mieć pewność, że to data wykonania świadczenia (a nie wystawienia faktury – przyp. red.) będzie decydowała o rozliczeniu podatku – mówi ekspert MDDP. Od tej generalnej zasady będzie jednak wiele odstępstw.
– Podatnicy muszą przeanalizować to, czy wyjątki mają do nich zastosowanie – przestrzega Tomasz Michalik.

Analiza umów

– Zmiana oprogramowania powinna być następstwem analizy stosowanych procedur związanych z rozliczaniem podatku. Od nich należy zacząć – mówi ekspert MDDP. Podobnie uważają Magdalena Jaworska oraz Aleksandra Plichta. Zwracają też uwagę, że trzeba starannie przeanalizować warunki zawieranych transakcji i podpisane umowy.
– Szczególnego znaczenia nabiorą bowiem ustalenia pomiędzy kontrahentami, odzwierciedlone w umowach – tłumaczą. Wpływają one na kalkulację podstawy opodatkowania, moment raportowania transakcji czy nabycia prawa do odliczenia VAT.

Fakturowanie po nowemu

Kolejna zmiana, do której firmy muszą się dobrze przygotować, dotyczy faktur. Jak mówi Andrzej Nikończyk, nadal będą niezbędne do rozliczania VAT, szczególnie po stronie nabywców, którzy bez nich nie odliczą podatku (podobnie jak dziś). Muszą na to uważać także podatnicy rozliczający VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Aby odliczyć podatek, muszą uzyskać fakturę od kontrahenta zagranicznego.
Tomasz Michalik zwraca uwagę, że zmian dotyczących fakturowania jest bardzo dużo, ale znacząca ich część wynika z przeniesienia do ustawy (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) przepisów dotychczas funkcjonujących w rozporządzeniach wykonawczych – w sprawie wystawiania faktur i w sprawie faktur elektronicznych.
– By uniknąć błędów, firmy muszą też przeszkolić pracowników – dodaje Andrzej Nikończyk.

Przyda się interpretacja

Magdalena Jaworska i Aleksandra Plichta zwracają uwagę, że kluczowa dla wielu podatników może się okazać utrata ochrony wynikającej z posiadanych interpretacji indywidualnych. – Pojawiają się już pierwsze interpretacje, w których organy podatkowe mówią, jak rozumieć przepisy obowiązujące od 2014 r. Warto rozważyć wystąpienie z wnioskiem o wydanie nowej interpretacji – radzą.
W ocenie Andrzeja Nikończyka błędów w rozliczeniach VAT trudno będzie uniknąć.
– Podatnicy będą stosować jednocześnie zasady obowiązujące w tym roku, dla czynności wykonanych do końca 2013 r., jak i nowe zasady dla czynności wykonanych już w 2014 r. – wyjaśnia. Im lepiej firma przygotuje się do planowanych zmian, tym większe jednak prawdopodobieństwo, że błędów uniknie.

Od 1 stycznia 2014 r. obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą dostawy towarów