Zagraniczny podmiot, który ma w naszym kraju stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej (fixed establishment), jest traktowany do celów VAT jak polski przedsiębiorca. Czym charakteryzuje się to stałe miejsce?
Jego definicję na potrzeby ustalania miejsca świadczenia usług wprowadziło 1 lipca 2011 r. rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) nr 282/2011. Zgodnie z nim chodzi o dowolne miejsce – inne niż miejsce siedziby działalności gospodarczej – które charakteryzuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią infrastrukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić odbiór i wykorzystanie usług.
Cechą fixed establishment jest więc stałość, istnienie infrastruktury technicznej oraz personelu. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE, które wypracowało koncepcję fixed establishment, zanim pojawiła się jego definicja w rozporządzeniu wykonawczym, wymaga dodatkowo prowadzenia działalności w sposób niezależny. Chodzi więc o możliwość sporządzania umów lub podejmowania decyzji w zakresie zarządzania, a nie tylko wykonywania działalności operacyjnej.
Ostatnie z tych kryteriów zostało pominięte w niedawnym wyroku WSA w Warszawie z 24 lipca 2013 r. (sygn. akt III SA/Wa 3118/12). We wniosku o interpretację zagraniczny podmiot, który chciał założyć w Polsce oddział do handlu paliwami, zastrzegł, że wszelkie umowy handlowe będą zawierane poza naszym krajem. Ponadto oddział nie będzie zatrudniał pracowników ani nie będzie właścicielem żadnych aktywów, jedynie wynajmie biuro i magazyny. Będzie musiał natomiast wystąpić o koncesję na obrót paliwami.
Sąd zwrócił uwagę, że koncesja na obrót paliwami jest udzielana na co najmniej 10 lat, co spełnia wymóg stałości. Ponadto skoro oddział może być stroną umów – mimo że wnioskodawca podkreślał, że jedynie w sensie prawnym, gdyż wszelkie działania skutkujące podpisaniem kontraktów będą wykonywane przez grupę za granicą – to zdaniem sądu wystarczy do uznania go za stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.