Po korzystnym dla siebie wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie dopłat do wypoczynku w 2010 r. (sygn. P 44/10 – Dz.U. z 2013 r. poz. 549) funkcjonariusze celni rozpowszechniają w swoim środowisku wzory wniosków o wznowienie postępowań dotyczących tych należności. Jak zaznaczają m.in. na stronie internetowej Związku Zawodowego Celnicy.pl, ostateczny termin składania pism do dyrektorów izb celnych może upłynąć 10 czerwca. Dlaczego „może”? Ponieważ wyrok TK z 23 kwietnia br. został opublikowany 10 maja, tymczasem na wystąpienie o wznowienie spraw jest równo miesiąc od dnia publikacji (art. 145a kodeksu postępowania administracyjnego; t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 267).
– To właściwie dmuchanie na zimne, bo miesięczny termin dotyczy tylko skarg na decyzje administracyjne, którymi naszym zdaniem, nie są postanowienia o wypłatach – mówi nam jeden ze związkowych działaczy. – Ze strony kierownictwa organów celnych możemy jednak spodziewać się złej woli i prób komplikowania sprawy rozliczeń.
DGP dotarł do wewnętrznego pisma Służby Celnej, w którym jej zwierzchnik nadinsp. Jacek Kapica poleca dyrektorom izb celnych indywidualne podejście do każdego wniosku o zwrot pieniędzy. Przypomina o art. 165 ustawy o Służbie Celnej (t.j. Dz.U. 2009 nr 168, poz. 1323 z późn. zm.), według którego roszczenia z tytułu prawa do uposażenia i innych świadczeń oraz należności pieniężnych ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, „czyli z upływem 3 lat od dnia złożenia przez funkcjonariusza celnego wniosku o dopłatę za 2010 rok”. Szczęśliwie dla większości celników bieg przedawnienia roszczenia przerywa każda czynność przed kierownikiem urzędu, podjęta bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia roszczenia (a celnicy składali pisma w tej sprawie).
Wypełniony wniosek, który związkowcy przygotowali tak, że wystarczy go podpisać, można złożyć osobiście za potwierdzeniem odbioru lub wysłać listem poleconym.
TK uznał, że w 2010 r. rząd niezgodnie z konstytucją zmienił zasady przyznawania dopłat do wypoczynku tym celnikom, którzy wnioski o te świadczenia złożyli przed wejściem w życie zmian w rozporządzeniu w sprawie świadczeń socjalnych funkcjonariuszy celnych i członków ich rodzin (między 1 stycznia a 20 marca 2010 r.). Trybunał rozpatrywał pytania sądów rejonowych w Słubicach i Olsztynie, które wyrażały wątpliwości, czy nie została złamana reguła niedziałania prawa wstecz.
Spór dotyczy kwoty 736,82 zł (mnożonej przez liczbę osób w rodzinie uprawnionych do dopłaty). Zamiast tego w 2010 r. celnicy otrzymali po 238 zł i teraz domagają się 498,82 zł z odsetkami (na członka rodziny). Różnica wynikała z tego, że stare rozporządzenie o świadczeniach obowiązujące do 19 marca 2010 r. uzależniało kwoty dopłat od minimalnego wynagrodzenia funkcjonariuszy, które znacząco wtedy wzrosło, z kolei nowe uwzględniało już mniej korzystną, coroczną kwotę bazową i w par. 10 „podciągało” pod nowy stan prawny także celników, którzy złożyli wnioski o świadczenia przed 20 marca.
Koszt dla budżetu
Związek Zawodowy Celnicy.pl nie dysponuje danymi, ilu funkcjonariuszy zgłosiło roszczenia. Szacuje jednak, że chodzi o kilka tysięcy osób. Wypłata, jakiej domagają się najczęściej, sięga 1,5–2 tys. zł (na trzy – cztery osoby), a z odsetkami – ponad dwa razy tyle.