Zasady określone w ustawie o PIT i odnoszące się do nabycia w drodze spadku organy podatkowe powinny stosować również do przypadków nabycia w drodze zapisu testamentowego.
Naczelny Sąd Administracyjny wydał ważny wyrok dla podatników, którzy nabyli nieruchomości czy inne prawa majątkowe na podstawie zapisu testamentowego. W precedensowym orzeczeniu uznał, że zapis ma charakter nabycia w drodze spadku. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) nie posługuje się pojęciem zapisu testamentowego.

Mieszkanie po babci

W sprawie, jaką rozpoznał NSA, minister finansów twierdził, że zapisobierca musi zapłacić podatek dochodowy z tytułu sprzedaży mieszkania otrzymanego wcześniej na podstawie testamentu. Z tym NSA się nie zgodził.
Podatnik na podstawie testamentu babci został właścicielem jej mieszkania w lutym 2005 r. Wykonawcą testamentu była córka babci. W nabytym lokalu mieszkał przez trzy lata, a następnie je sprzedał. Wystąpił o interpretację podatkową, w której spytał, czy w związku z tym ma obowiązek odprowadzenia podatku dochodowego i jaka będzie jego wysokość.

Wygrana w sądzie

Minister odpowiedział mu, że podatek musi zapłacić, ponieważ wolne od podatku w całości są przychody uzyskane ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych, tylko jeśli ich nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny. Jeśli więc podatnik nabył nieruchomość na podstawie zapisu w testamencie, ze zwolnienia skorzystać nie może. Według organu zapis testamentowy jest czym innym niż nabycie w drodze dziedziczenia.
Sprawa trafiła do sądu i podatnik ją wygrał. Sąd podważył stanowisko ministra finansów i potwierdził, że zapisobierca ma takie samo prawo do ulgi w PIT przy sprzedaży mieszkania jak spadkobierca.

Różne rozliczenia

Wyrok może mieć istotne znaczenie dla tych podatników, którzy nabyli nieruchomości przed 2007 r. i wobec których organy podatkowe prowadzą postępowania. Do rozliczenia podatku dochodowego ze sprzedaży takich nieruchomości zastosowanie mają nieobowiązujące już zasady. Zgodnie z nimi przychód ze sprzedaży mieszkania mógł być nieopodatkowany 10-proc. stawką, o ile nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny.
Obecnie przy sprzedaży nieruchomości obowiązują inne zasady opodatkowania. O ile, tak jak przy poprzednio obowiązujących przepisach, podatku od sprzedaży nieruchomości nie trzeba płacić, jeśli sprzedaż nastąpiła po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, to teraz opodatkowany jest dochód, a nie przychód.
W odniesieniu do nieruchomości nabytych w drodze spadku czy darowizny i sprzedanych przed upływem pięciu lat, obliczając dochód (opodatkowany 19-proc. stawką), podatnik może uwzględnić pewne koszty. Są to wszystkie udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość nieruchomości, poczynione w czasie jej posiadania. Może również odliczyć kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn.
Podatkowi od spadków i darowizn podlega też nabycie w drodze zapisu testamentowego (jednak jeśli zapisodawca był spokrewniony z zapisobiercą, to podatek nie wystąpi pod warunkiem zgłoszenia nabycia w urzędzie skarbowym).
Wyrok jest prawomocny.
Spadkodawca może napisać testament w całości odręcznie. Musi go podpisać i opatrzyć datą. Akt może być również sporządzony w formie aktu notarialnego
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 25 stycznia 2012 r. sygn. II FSK 1120/11