Czy odprawy, odszkodowania i inne świadczenia wypłacane w związku z rozwiązaniem stosunku pracy są opodatkowane? W jakim zakresie stanowią koszty uzyskania przychodów dla pracodawcy?
Zmniejszający zatrudnienie pracodawcy, zarządzając procesem tzw. outplacementu, często dokonują specjalnych wypłat w postaci odszkodowań.
Konieczność ich wypłaty pociąga za sobą określone konsekwencje podatkowe. Przepisy ustawy PIT, w szczególności art. 21 ust. 1 pkt 3 przewidują zwolnienie z opodatkowania takich kwot, o ile ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów ustaw lub aktów wykonawczych, jednakże z wyjątkami. Do takich wyjątków, a więc sytuacji, w których odszkodowanie podlega opodatkowaniu, ustawodawca zaliczył m.in. odprawy i odszkodowania z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia czy odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji.
Pozostaje jednak pytanie, jak potraktować zapewnienie pewnych świadczeń związanych z procesem restrukturyzacji? Czy sfinansowanie na rzecz byłego już pracownika usług firmy doradztwa personalnego powinno stanowić przychód ze stosunku pracy tego pracownika? Po stronie spółki natomiast pojawia się wątpliwość, czy taki wydatek można uznać za koszt uzyskania przychodu w CIT. W wyroku (II FSK 86/11) NSA stwierdził bezsprzecznie, że taki wydatek jest przychodem ze stosunku pracy. Zdaniem sądu decyduje o tym to, czy dane świadczenie może otrzymać wyłącznie pracownik lub były pracownik, czy również inna osoba niezwiązana tego rodzaju stosunkiem prawnym. Jeżeli zatem wynagrodzenie wypłacone firmie doradztwa personalnego, zobowiązanej do poszukiwania pracy odpowiadającej kwalifikacjom byłego pracownika, pozostaje w bezpośrednim związku ze stosunkiem pracy, należy je uznać za przychód pracowniczy w rozumieniu PIT. Co do zasady, należy zgodzić się z takim rozstrzygnięciem NSA. Jednak warto również wskazać, że – choć korelacja nie jest tu automatyczna – taki wydatek ze strony pracodawcy powinien być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów. Był on bowiem poniesiony w celu zabezpieczenia źródła przychodów danego przedsiębiorcy.