Za chwilę rozpocznie się sezon wakacyjnych urlopów. Wiele firm dopłaca do wypoczynków zatrudnionych, korzystając z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS). Zdarza się, że firma pokrywa całość kosztów wypoczynku. Niekiedy jednak osoby korzystające z takich świadczeń ponoszą część wydatków.
W praktyce powstają wątpliwości, czy zakład pracy, zajmując się takimi specyficznymi usługami związanymi z wypoczynkiem realizowanymi w ramach prowadzonej działalności socjalnej, występuje jako podatnik VAT, a także czy wykonywane przez niego świadczenia podlegają temu podatkowi?
Otóż VAT opodatkowana jest odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług w kraju. Przewiduje to art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn. zm.). Z kolei podatnikami VAT są osoby prawne, fizyczne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na jej cel lub rezultat. Jak z tego wynika, dla opodatkowania VAT danej czynności wymagane jest to, żeby została wykonana przez podmiot działający w tym konkretnym przypadku jako podatnik.

Przedsiębiorstwo, które tworzy ZFSŚ i następnie administruje nim, faktycznie wykonuje tylko nieodpłatne czynności techniczne

Dla wyjaśnienia wywołujących wątpliwości kwestii finansowania wypoczynku z ZFŚS pomocne może okazać się sięgnięcie do regulacji ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 1996 r. nr 70, poz. 335 z późn. zm.). Przewiduje ona, że ZFŚS służy finansowaniu działalności socjalnej organizowanej dla uprawnionych osób. Taka działalność polega na świadczeniu przez pracodawców usług związanych m.in. z różnymi formami wypoczynku. Środki ZFŚS trzeba gromadzić na odrębnym rachunku bankowym. Pracodawca natomiast tylko administruje tymi pieniędzmi. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorstwo, które tworzy i następnie administruje nim, faktycznie realizuje nieodpłatne czynności techniczne. Nie są one związane z prowadzoną przez nie dotychczasową, podstawową działalnością gospodarczą. Wykonuje się je dlatego, że wymaga tego ustawa o ZFŚS. Zatem firma, która wykonuje te czynności, nie występuje w takim przypadku jako podatnik VAT. Wynika z tego, że finansowanie (lub dofinansowanie) w ramach ZFŚS usług związanych z wypoczynkiem obecnych i byłych pracowników nie jest opodatkowane VAT.