Najwyższa Izba Kontroli dostanie prawo wglądu do dokumentów objętych tajemnicą skarbową.
Kontrolerzy Najwyższej Izby Kontroli (NIK) za trzy miesiące zyskają szerszy dostęp do informacji na temat obywateli. Dowiedzą się np. o naszym pochodzeniu rasowym czy kodzie DNA. Będą także mieli prawo wglądu do dokumentów objętych tajemnicą skarbową. Takie uprawnienia daje im wchodząca w życie 2 czerwca znowelizowana ustawa o Najwyższej Izbie Kontroli.
Wielu podatników obawia się, że te przepisy staną się polem do nadużyć. Jakub Rychlik, doradca podatkowy, uspokaja.
– Uprawnienia te nie mają charakteru absolutnego i będą ograniczone.
Zgadza się z nim Katarzyna Stec, ekspert podatkowy w TPA Horwath. Wyjaśnia, że znowelizowane przepisy nie rozszerzają dostępu do informacji objętych tajemnicą w sposób częściowy lub całkowity, jeżeli jakaś ustawa go ogranicza.
Kontrolerzy NIK będą mogli żądać dostępu do dokumentów jedynie wtedy, gdy będą one potrzebne do ustalenia stanu faktycznego prowadzonej kontroli.
Choć NIK sprawdza głównie organy władzy państwowej, może kontrolować też przedsiębiorców. Izba zainteresuje się m.in. tym, czy wywiązują się oni z zobowiązań finansowych (w tym podatkowych) na rzecz państwa.
– Tajemnicą skarbową objęte są dane zawarte w deklaracjach, informacjach podatkowych, aktach postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, czynności sprawdzających oraz aktach postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe – wymienia Jakub Rychlik.
Ekspert dodaje, że kontrolerzy NIK mogą wystąpić z żądaniem o dane objęte tajemnicą skarbową w czasie postępowania sprawdzającego u konkretnego przedsiębiorcy. Raczej trudno sobie wyobrazić, by izba prowadząca kontrolę działalności na przykład organu gminy zażądała dokumentów związanych z wymiarem podatku od nieruchomości.
– Zmiana w ustawie o NIK nie niesie ze sobą żadnych zagrożeń dla osób niebędących przedsiębiorcami – uspokaja Jakub Rychlik.
Zestawiając nowe uprawnienia Najwyższej Izby Kontroli z nowelizacjami ustaw podatkowych, należy dojść do wniosku, że władze państwa są zdeterminowane do osiągnięcia jak najwyższej efektywności w ściąganiu podatków do budżetu państwa. Należy zakładać, że po wejściu w życie nowelizacji ustawy również NIK zostanie zaangażowana w realizację tego celu.
Etap legislacyjny
Wejdzie w życie 2 czerwca