Podmioty sporządzające sprawozdania finansowe od należności, których nie da się odzyskać, muszą utworzyć odpisy aktualizujące. Mogą być dokonane przez księgowych w wartości brutto, tj. obejmujących VAT. Monika Byczyńska, biegły rewident w Baker Tilly Poland, podkreśla, że należy zwrócić uwagę na sposób ustalania różnicy przejściowej będącej podstawą kalkulacji aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

Moment rozpoznania kosztu w związku z utworzeniem odpisu aktualizującego na wartość netto rozpatrywanej należności zazwyczaj będzie różny według prawa bilansowego oraz podatkowego. Aby uznać odpis na należność za koszt uzyskania przychodu, musimy udowodnić nieściągalność należności.

– Należny VAT zgodnie z przepisami podatkowymi nie stanie się kosztem uzyskania przychodu – twierdzi nasza rozmówczyni.

Jednym z warunków zaliczenia odpisu w koszty jest to, aby należność, na którą dokonujemy odpisów aktualizujących, była uprzednio zaliczona do przychodów należnych, a VAT nie mógł być zaliczony do przychodów.

Dlatego według Moniki Byczyńskiej różnica przejściowa stanowiąca podstawę utworzenia aktywa na podatek odroczony powinna być ustalona w kwocie utworzonego odpisu aktualizującego na wartość netto rozpatrywanej należności, tylko gdy w przyszłości będzie możliwe uprawdopodobnienie jej nieściągalności. W przeciwnym wypadku nie możemy mówić o różnicy przejściowej, a tworzenie aktywa na podatek odroczony uznane będzie za błąd.