Służba celna może kontrolować maszyny rolnicze, tylko gdy poruszają się po drogach publicznych. Ogranicza to kontrole akcyzowe używanego paliwa.
Z danych Ministerstwa Finansów wynika, że co dziesiąty rolnik jeździ swoim ciągnikiem na lekkim oleju opałowym, co nie tylko zanieczyszcza środowisko, ale naraża budżet państwa na uszczuplenia podatkowe. Olej opałowy przeznaczony do celów cieplnych objęty jest niższą stawką akcyzy.

Kontrole na drogach

Trzeba pamiętać, że Służba Celna może kontrolować tylko pojazdy poruszające się po drogach publicznych lub wewnętrznych. Dodatkowo podczas rewizji gospodarstwa domowego celnik nie jest uprawiony do pobrania próbek z stojącego na podwórzu ciągnika.
– Zatrzymanie środków transportu poruszających się po drodze publicznej lub wewnętrznej może być dokonane tylko przez umundurowanych funkcjonariuszy znajdujących się w oznakowanym pojeździe będącym w ruchu albo w pobliżu oznakowanego pojazdu – tłumaczy adwokat Andrzej Ossowski.
Przez pojęcie drogi wewnętrznej rozumie się drogi niezaliczone do żadnej kategorii dróg publicznych, w szczególności drogi dojazdowe do gruntów rolnych i leśnych, dojazdowe do obiektów użytkowanych przez przedsiębiorców (art. 8 ust. 1 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych).
Natomiast celnicy nie mogą samodzielnie zatrzymać rolnika poruszającego się środkiem transportu, gdy opuści on drogę publiczną lub wewnętrzną i będzie poruszał się po własnym polu. Wiedzą o tym również rolnicy i wykorzystują nieprecyzyjne przepisy. Widząc nadjeżdżający samochód Służby Celnej, rolnicy zjeżdżają z dróg publicznych, żeby uniemożliwić celnikom kontrole.
Nie jest możliwe sprawdzenie także pojazdu zatrzymanego na terenie gospodarstwa rolnego. Zgodnie z par. 1 ust. 2 rozporządzenia ministra finansów z 3 listopada 2009 r. w sprawie szczegółowego sposobu oraz trybu przeprowadzania przez funkcjonariusza celnego kontroli rodzaju paliwa znajdującego się w zbiorniku pojazdu lub innego środka przewozowego (Dz.U. nr 168, poz. 1323 z późn. zm.) kontrola paliwa następuje w obecności kierującego pojazdem.
– Ze wskazanego przepisu wynika, że kontrola paliwa może dotyczyć tylko tych pojazdów, które w momencie rozpoczęcia kontroli znajdowały się w ruchu – podkreśla Andrzej Ossowski.

Gospodarstwo rolne

Podczas przeszukania gospodarstwa rolnego pobranie próbek paliwa z baku traktora stojącego na posesji będzie niemożliwe. Działania kontrolne w gospodarstwach rolnych, które nie są przedsiębiorstwami, w obszarze obejścia domowego, wymagają uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa i zgody prokuratora na naruszenie miru domowego.
– Osoba, która zmienia przeznaczenie wyrobu akcyzowego, w szczególności używa oleju opałowego jako oleju napędowego, przez co naraża podatek akcyzowy na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennie albo karze pozbawienia wolności do lat 2 – ostrzega Wojciech Kotala, doradca podatkowy z DLA Piper Wiater.
Sylwia Stelmachowska z Ministerstwa Finansów zapewnia, że kontrole paliwa w zbiornikach pojazdów odbywają się głównie na drogach publicznych. Szanując prywatność, Służba Celna, jeśli nie zachodzi taka konieczność, nie planuje kontroli na terenach gospodarstw prywatnych.