Od 1 stycznia 2010 r. zmienią się zasady określania miejsca opodatkowania usług VAT. Już dziś firmy powinny zacząć przygotowywać swoje systemy komputerowe do zmian.
RAPORT
Już 1 stycznia 2010 r. przedsiębiorców czekają zmiany w zasadach rozliczeń VAT. To skutek dostosowania naszych regulacji do Dyrektywy Rady 2008/8/WE z 12 lutego 2008 r. Nowelizacja ustawy o VAT, opracowana przez Ministerstwo Finansów, zakłada m.in. zmiany w określaniu kraju opodatkowania usług, nowe zasady powstawania obowiązku podatkowego dla importu usług.

Zasady opodatkowania

Wprowadzenie nowych zasad określania kraju opodatkowania usług może zmienić sposób rozliczeń. Według Doroty Pokrop, menedżera w Ernst & Young, dotyczy to świadczeń realizowanych między podmiotami gospodarczymi. Obecnie podstawowa zasada wskazuje, że VAT płacony jest w państwie, w którym siedzibę ma podmiot świadczący usługę. Od tej zasady jest wiele wyjątków (np. dotyczących usług niematerialnych).
– Od 2010 roku zdecydowana większość usług wykonywanych pomiędzy podatnikami będzie opodatkowana w kraju siedziby usługobiorcy – stwierdza Dorota Pokrop.
To nie koniec zmian. Jak podkreśla nasza ekspert, w części sytuacji ujednolicony zostanie moment powstania obowiązku podatkowego dla importu usług. Dodatkowo podatnicy będą mieli obowiązek raportowania w informacji podsumowującej o sprzedawanych przez nich usługach opodatkowanych poza Polską. U wielu podatników nowe przepisy spowodują konieczność składania tej informacji na bazie miesięcznej i to we wcześniejszym terminie (do 15 dnia każdego miesiąca).
– Jest nadzieja na szybsze zwroty podatku z zagranicy oraz ujednoliconą, elektroniczną procedurę składania takich wniosków – ocenia Dorota Pokrop.

Skutki w praktyce

Co planowane zmiany będą oznaczać dla polskich podatników. Zdaniem Andrzeja Kapczuka, menedżera w Ernst & Young, w przypadku usług świadczonych przez polskie przedsiębiorstwa na rzecz podmiotów zagranicznych zdecydowanie zmniejszy się liczba tych opodatkowanych w Polsce. Przykładowo, realizując usługi na ruchomym majątku rzeczowym, bez względu na to, czy towar opuszcza terytorium Polski, czy też nie, usługodawca nie doliczy już polskiego VAT. Świadczący usługi transportowe też nie będą się zastanawiać, czy opodatkować je w Polsce, a jeśli tak, to jaką stawką – nie będą one u nas w ogóle podlegać VAT.
– Transakcje takie będą wykazywane w informacjach podsumowujących, nawet jeśli podatnik nie uczestniczy w obrocie towarowym – tłumaczy Andrzej Kapczuk.
Jednak od razu zastrzega, że nie wszystkie zmiany będą pozytywne. Skomplikuje się opodatkowanie usług nabywanych z zagranicy. Wzrośnie liczba transakcji, które powinny zostać rozliczone na zasadzie importu usług.



– Zawsze trzeba będzie weryfikować, czy kontrahent zasadnie doliczył do swojego wynagrodzenia zagraniczny VAT. Jeśli nie – tego podatku nie można odzyskać. Kłopoty z rozliczeniami mogą mieć też oddziały spółek zagranicznych – ostrzega ekspert z Ernst & Young.
Według niego wyższe koszty mogą powstać po stronie podmiotów mających ograniczone prawo do odliczenia VAT (np. instytucji finansowych i ubezpieczeniowych).
– Jeśli obecnie otrzymują one faktury z zagranicznym VAT, to po zmianie – rozpoznając import usług – niejednokrotnie wykażą wyższy nieodliczalny podatek – twierdzi Andrzej Kapczuk.

Ważne przygotowania

Skoro zmiany wymuszone są przez przepisy wspólnotowe, to ich wejście w życie jest pewne, a kształt już znany. Dlatego też podatnicy powinni już dziś zacząć przygotowania do nich.
Kamil Lewandowski, starszy konsultant w Ernst & Young radzi, przygotować się do nowego raportowania podatkowego. Pierwszym krokiem powinna być inwentaryzacja dokonywanych transakcji w świetle planowanych zmian. W wielu przypadkach niezbędna będzie nie tylko zmiana traktowania VAT, ale i weryfikacja systemów finansowo-księgowych, czy to w zakresie stosowanej stawki podatku, czy też dodatkowych wymogów sprawozdawczości VAT.
– Czasochłonne prace nad aktualizacją systemów IT należy rozpocząć już teraz, tak aby były one kompatybilne z nowymi regulacjami od 1 stycznia 2010 r. – podpowiada Kamil Lewandowski.
Podatnicy powinni się też przygotować na zmiany w rozpoznawaniu obowiązku podatkowego przy imporcie usług.
– Warto zwrócić uwagę na faktury otrzymywane od kontrahentów zagranicznych na przełomie 2009 i 2010 roku, aby wyeliminować przypadki, w których zawierają one błędnie naliczony VAT – podsumowuje Kamil Lewandowski.