Pojęcie nadpłaconego podatku, moment, w którym można uznać, że nadpłata powstaje, jak i procedura jej zwrotu jest przedmiotem szczegółowych uregulowań zawartych w Ordynacji podatkowej. Na co należy zwrócić uwagę przy określaniu nadpłaty podatku?
MIROSŁAW MICHNA
doradca podatkowy, partner, Doradztwo Podatkowe KPMG
Nadpłatą zasadniczo jest podatek zapłacony przez podatnika w wysokości większej niż należna, w tym zapłacony w przypadku braku obowiązku jego zapłaty. Chodzi tu zatem o podatek uiszczony w określonej kwocie, mimo że kwota do zapłaty była niższa lub w ogóle nie wystąpiła. Nadpłata nie obejmuje wyłącznie kwot podatku wpłaconego przez podatnika, ale również płatnika oraz osoby trzecie. Po określeniu, czym jest nadpłata, niezbędne staje się zdefiniowanie momentu powstania nadpłaty, co pozwoli na określenie, od którego momentu podatnik (płatnik) może się ubiegać o zwrot nadpłaty.
Nadpłata powstaje (a więc możemy się na nią powołać) z dniem zapłaty podatku przez podatnika (płatnika, osobę trzecią) - w wysokości wyższej niż należna lub pobrania podatku przez płatnika w wysokości wyższej niż należna. Jednak z uwagi na okres rozliczenia podatku nie można się na nią powołać wcześniej niż: w podatku dochodowym - z dniem złożenia zeznania rocznego; w podatku akcyzowym - z dniem złożenia deklaracji; w VAT - z dniem złożenia deklaracji kwartalnej. Aby nadpłatę związaną z nienależnym uiszczeniem podatku uzyskać, należy zwrócić się o jej zwrot do właściwego organu podatkowego, składając wniosek o stwierdzenie nadpłaty wraz ze skorygowanym zeznaniem (deklaracją podatkową). Wniosek taki poza określeniem identyfikującym podmiot wnoszący o zwrot podatku powinien precyzować kwotę żądanego zwrotu oraz podstawę faktyczną i prawną nadpłaty. Na podstawie złożonego wniosku organ podatkowy może wszcząć postępowanie o stwierdzenie nadpłaty kończące się wydaniem formalnej decyzji podatkowej w tym zakresie (podlegającej zaskarżeniu do organu II instancji). Może też, o ile prawidłowość skorygowanego zeznania (deklaracji) nie budzi wątpliwości, zwrócić nadpłatę bez wydawania decyzji stwierdzającej nadpłatę. Nadpłaty, a więc podatek wpłacony nienależnie lub w wysokości wyższej niż należna wraz z oprocentowaniem za dany okres rozliczeniowy, podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet ewentualnych zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, o ile zaległości takie istnieją na dzień stwierdzenia nadpłaty lub też bieżących należności podatkowych. Jeśli wskazane wyżej tytuły nie występują, nadpłata podlega zwrotowi na rachunek bankowy podatnika (płatnika lub osoby trzeciej). W zakresie zaliczenia nadpłaty na poczet zaległości podatkowych lub bieżącego zobowiązania podatkowego organ podatkowy wydaje postanowienie.