Rozmawiamy z MACIEJEM HADASEM, doradcą podatkowym w Grant Thornton Frąckowiak - Podatnicy, którzy nabyli prawo do ulgi meldunkowej do końca 2008 roku, nadal korzystają z niej przy sprzedaży nieruchomości. Osoby, które kupiły nieruchomości po 1 stycznia 2009 r. przy sprzedaży korzystają z ulgi mieszkaniowej.
Od 1 stycznia 2007 do 31 grudnia 2008 r. w ustawie o PIT obowiązywała ulga meldunkowa. Na czym ona polegała?
- Istotą tej ulgi było zwolnienie z podatku dochodowego przychodu ze sprzedaży domu lub mieszkania, pod warunkiem że podatnik był w nim zameldowany na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia. Dodatkowo, by móc z tego zwolnienia skorzystać, podatnik musiał złożyć w swoim urzędzie skarbowym oświadczenie, że spełnia warunki do zwolnienia.
Od 1 stycznia 2009 r. to zwolnienie już nie obowiązuje. Do ustawy o PIT wprowadzono nową ulgę. Czy z ulgi meldunkowej już definitywnie nie można korzystać?
- Można. Mimo że ulga meldunkowa już nie obowiązuje, będzie ona miała wpływ na określenie skutków podatkowych w zakresie tych podatników, którzy w okresie 2007-2008 nabyli swoje mieszkania lub domy. Skutki podatkowe w zakresie opodatkowania dochodu ze sprzedaży mieszkań lub domów należy bowiem oceniać w tym przypadku według przepisów obowiązujących 31 grudnia 2008 r., a nie w dniu ich sprzedaży (z wyjątkiem terminu do złożenia oświadczenia o spełnieniu warunków do skorzystania ze zwolnienia, które należy złożyć w terminie złożenia zeznania rocznego za rok podatkowy, w którym nastąpiło zbycie nieruchomości czy prawa). Zatem jeżeli ktoś nabył mieszkanie w 2007 lub w 2008 roku i zamierza je sprzedać w roku 2009, to ma prawo korzystać z ulgi meldunkowej. Nie może jednak powoływać się na nowe zwolnienie, które obowiązuje od początku roku 2009.
Na czym polega nowe zwolnienie?
- Nowe zwolnienie dotyczy dochodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i zostało uregulowane w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem wolne od podatku są dochody dotyczące odpłatnego zbycia następujących rzeczy i praw: nieruchomości, ich części, udziału w nieruchomości; spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej; prawa wieczystego użytkowania gruntów.
Wolny od podatku jest dochód w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli, począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe. Wydatki muszą być udokumentowane.
Co to oznacza?
- Oznacza to, że wydatki na własne cele mieszkaniowe poniesione przez podatnika przed datą odpłatnego zbycia nieruchomości nie mogą być uwzględnione jako wydatki na własne cele mieszkaniowe uprawniające do zwolnienia. Podatnik może uwzględnić dopiero wydatki poniesione po dacie zbycia. Podatnik powinien także pamiętać, że ma dwa lata - licząc od końca roku podatkowego, w którym zbył nieruchomość - aby wydatkować uzyskany ze zbycia przychód na własne cele mieszkaniowe. Jeżeli zatem ktoś sprzedał mieszkanie na początku roku, to termin dwóch lat liczy się od końca roku, co w praktyce daje blisko trzy lata na wydatkowanie uzyskanego przychodu.
Czy wydatki mieszkaniowe zostały określone przez ustawodawcę?
- Tak. Wydatki na własne cele mieszkaniowe ustawa o PIT definiuje szczegółowo w art. 21 ust. 25-30. Przykładowo można wymienić wydatki na nabycie domu, mieszkania stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, nabycie działki budowlanej. Wydatkami na cele mieszkaniowe są także wydatki na budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego domu czy mieszkania, a także na spłatę kredytu mieszkaniowego.
Czy zwolnienie dotyczy tylko wydatków na własne cele mieszkaniowe.
- Tak. Oznacza to, że nie będzie uprawniał do zwolnienia wydatek na budowę domu dla syna czy córki (można jednak skorzystać z innego zwolnienia, przewidzianego dla darowizn w ustawie o podatku od spadków i darowizn).
Czy wydatki mieszkaniowe muszą być realizowane tylko w Polsce?
- Nie. Wydatki na własne cele mieszkaniowe nie muszą być realizowane w Polsce. Podatnik zachowa prawo do zwolnienia, jeżeli wydatkuje swój przychód na własne cele mieszkaniowe w innym niż Polska kraju UE, państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz w Szwajcarii.