Wchodzące w życie od 1 stycznia 2021 r. zmiany dotyczące amortyzacji będą dotyczyć środków trwałych wprowadzonych do firmowej ewidencji dopiero po Nowym Roku.
To odpowiedź na wątpliwości czytelników, którzy zaniepokojeni przyjętymi przez Sejm zmianami w amortyzacji pytają nas, których składników majątku miałoby one dotyczyć.
– Wziąłem w leasing samochód osobowy. Czy jeżeli wykupię go po 31 grudnia 2020 r., nie będę mógł już ustalić dla niego indywidualnej stawki amortyzacji? – pyta czytelnik DGP.
Oczywiście problem dotyczy tylko wykupu samochodów, dla których wartość początkowa będąca podstawą amortyzacji byłaby wyższa niż 10 tys. zł. Przy niższej podstawie możliwy jest jednorazowy odpis, więc nie ma problemu z ustalaniem stawek amortyzacyjnych.
Pytanie czytelnika dotyczy uchwalonej już przez Sejm zmiany definicji środków trwałych uznawanych za używane (nowelizacja z 28 listopada 2020 r., Dz.U. poz. 2123). Tylko spełnienie tej definicji pozwala bowiem podatnikowi ustalić indywidualne, a więc wyższe stawki amortyzacyjne dla składników majątkowych po raz pierwszy wprowadzonych do firmowej ewidencji.
Z taką sytuacją mamy obecnie do czynienia np. przy leasingu. Podatnik, który weźmie w leasing nowy środek trwały, a następnie wykupi go od firmy leasingowej, może zastosować dla niego indywidualną (wyższą) stawkę amortyzacyjną.
Za niespełna miesiąc nie będzie już to jednak możliwe, bo środki trwałe będą uznawane za używane tylko, jeżeli podatnik udowodni, że przed ich nabyciem były one wykorzystywane przez co najmniej sześć miesięcy (budynki [lokale] i budowle odpowiednio przez co najmniej 60 miesięcy) przez inne podmioty niż on sam (art. 22j ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 1 ustawy o PIT oraz art. 16j ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 1 ustawy o CIT).
Jeżeli więc podatnik weźmie w leasing nowy środek trwały, a następnie wykupi go od firmy leasingowej, to nie będzie już mógł ustalić wyższej stawki amortyzacyjnej, bo nie będzie spełniony warunek wykorzystywania „przez podmiot inny niż podatnik”.
Obawy czytelnika rozwiewa jednak art. 14 nowelizacji z 28 listopada 2020 r. Wynika z niego, że przepisy w nowym brzmieniu stosuje się do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wprowadzonych do ewidencji po 31 grudnia 2020 r.
To samo dotyczy drugiej zmiany, istotnej zwłaszcza dla podatników działających w specjalnej strefie ekonomicznej lub na podstawie decyzji o wsparciu.
W okresie korzystania ze zwolnienia z PIT lub CIT nie będą oni mogli ani obniżać, ani podwyższać stawek amortyzacyjnych w odniesieniu do środków trwałych wykorzystywanych w działalności, z której przychody są zwolnione z podatku (nowe art. 22i ust. 8 ustawy o PIT oraz art. 16i ust. 8 ustawy o CIT).
Zakaz ten ma zapobiegać maksymalnemu obniżaniu stawek amortyzacyjnych w czasie korzystania ze zwolnienia, by następnie, już po wygaśnięciu podatkowej preferencji, maksymalnie je podwyższyć i w ten sposób obniżyć dochód do opodatkowania.
Jednak i ta zmiana będzie dotyczyć wyłącznie środków trwałych wprowadzonych do firmowej ewidencji po 31 grudnia 2020 r.
Przypomnijmy, że zakaz obniżania i podwyższania stawek amortyzacji będzie dotyczyć również sytuacji, w której środki trwałe są wykorzystywane w działalności rozliczanej w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.