Od lipca stawka podstawowa miała objąć m.in. komputery przystosowane do pisma Braille’a. W odpowiedzi na pytania DGP resort finansów zapewnił jednak, że nie ma mowy o całkowitej likwidacji 8-proc. stawki VAT dla sprzętu używanego przez niewidomych.
ikona lupy />
DGP
Podniesienie stawki VAT na sprzęt komputerowy i maszyny poligraficzne dla ociemniałych to kolejna już kontrowersja związana z obowiązującą od lipca br. nowelizacją ustawy o VAT (Dz.U. z 2019 r. poz. 1751 ze zm.), która wprowadziła nową matrycę stawek podatkowych. Na łamach DGP opisywaliśmy już m.in. problemy rolników, którzy na skutek najnowszych zmian mogą zapłacić więcej za inseminację bydła, co przełoży się na koszty produkcji mleka, oraz kłopoty producentów towarów higienicznych w związku z wyższą stawką na watę i materiały włókiennicze.

Wyroby medyczne, czyli jakie

Skąd bierze się problem? Przed lipcem tego roku z 8-proc. stawki podatku korzystały zarówno dopuszczone do obrotu w Polsce wyroby medyczne w rozumieniu ustawy o wyrobach medycznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 186), jak i wiele innych towarów wykorzystywanych w sektorze ochrony zdrowia. Od lipca br. o prawie do preferencji w podatku decyduje wyłącznie spełnienie definicji wyrobu medycznego (poz. 13 w załączniku nr 3 do ustawy o VAT). Pozostałe produkty zostały opodatkowane 23-proc. stawką podstawową.
Sama definicja wyrobu medycznego jest dość szeroka. W uproszczeniu chodzi o „narzędzie, aparat, urządzenie, oprogramowanie, implant, odczynnik, materiał lub inny artykuł przewidziany przez producenta…” do celów medycznych, np. diagnozy, profilaktyki, leczenia, łagodzenia niepełnosprawności lub innej choroby.
– O tym, czy dany towar spełni definicję wyrobu medycznego, w dużej mierze decyduje więc jego przeznaczenie określone przez producenta – tłumaczy Oskar Luty, adwokat z kancelarii Fairfield.
Dodaje, że jeśli towary zostaną wprowadzone do obrotu przez producenta jako wyrób medyczny z przeznaczeniem do „kompensowania skutków upośledzenia” lub „skutków niepełnosprawności”(jak wynika z przepisów unijnych), to nadal będą podlegać obniżonej stawce 8 proc. Oskar Luty podkreśla, że tak rozumianą definicję spełni bardzo wiele urządzeń przeznaczonych dla osób niewidzących lub niedowidzących. Dotyczy to również komputerowych urządzeń peryferyjnych lub aplikacji. – W każdym innym przypadku właściwa będzie stawka podstawowa – twierdzi ekspert.

Spory nie są zaskakujące

Zdaniem Macieja Dybasia, doradcy podatkowego w Crido, sporów o właściwą stawkę VAT dla maszyn poligraficznych i komputerów dla ociemniałych oraz filmów fotograficznych w rolkach do promieni rentgenowskich można było się spodziewać. I to już od prawie dwóch lat, kiedy podobne do obecnych zapisy znalazły się w pierwszym projekcie matrycy VAT. – Sprawa jest niejednoznaczna – podkreśla Maciej Dybaś.
Radosław Maćkowski, doradca podatkowy w MVP TAX, dodaje, że skutkiem zmian może się okazać podwyżka do 23 proc. stawki także na części i akcesoria dla protez oraz przyrządów ortopedycznych oraz maszyn do pisania dla niewidomych, które nie spełnią wspomnianej definicji wyrobów medycznych.
– To oznacza ich droższą sprzedaż, naprawy i konserwację, a więc negatywne skutki finansowe dla osób, które potrzebują tych urządzeń do normalnego funkcjonowania – tłumaczy ekspert.
Problemu świadomy jest Polski Związek Niewidomych. Jego przedstawiciele w rozmowie z DGP zapewniają, że rozważą wystąpienie do resortu finansów o wiążącą wykładnię przepisów.

Fiskus zapowiada zmiany

Resort finansów w odpowiedzi na pytanie DGP zapewnił, że nie ma mowy o całkowitej likwidacji 8-proc. stawki VAT dla sprzętu komputerowego i poligraficznego używanego przez niewidomych. MF uspokaja, że zgodnie z matrycą VAT publikacje w alfabecie Braille’a klasyfikowane są jako „Książki, broszury, ulotki i podobne materiały, drukowane, nawet w pojedynczych arkuszach (CN 4901)”, korzystają ze stawki 5 proc. VAT.
Nie zmieniła się również stawka podatku na wyroby medyczne, a z informacji, które otrzymało MF w trakcie prac legislacyjnych nad nowelizacją, wynika, że większość urządzeń i programów komputerowych dla osób niewidomych i słabowidzących spełnia tę definicję.
Ciągle pozostaje jednak problem innego sprzętu dla niewidomych, którego nie dotyczy już preferencyjne opodatkowanie. Resort finansów przyznaje, że jest tego świadomy i analizuje sprawę. Nie wyklucza wprowadzenia pewnych zmian w stawkach obniżonych.