W zeznaniu rocznym można rozliczyć IP Box. Prawo do ulgi powinni sprawdzić także podatnicy, którzy otrzymali interpretację. Jeżeli źle zadali pytanie, to dokument ich nie ochroni
Przepisy dotyczące IP Box obowiązują od ponad roku, ale dopiero teraz – w rocznym CIT (składanym do końca marca) i PIT (składanym do końca kwietnia) – można z nich skorzystać.
Chodzi o możliwość zastosowania 5-proc. stawki podatku od dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (IP), czyli m.in. z patentów, praw ochronnych na wynalazek, na wzór użytkowy, praw z rejestracji wzoru przemysłowego oraz autorskiego prawa do programu komputerowego.
Ulga bez ochrony
W bazie Ministerstwa Finansów jest kilkaset interpretacji dotyczących 5-proc. stawki podatku. Większość z nich dotyczy programistów prowadzących działalność gospodarczą. Dzieje się tak, ponieważ przepisy nie regulują, czym jest program komputerowy (patrz rozmowa z Grzegorzem Kuciem).
– Problem w tym, że wiele z dotychczas wydanych interpretacji nie gwarantuje, że podatnik prawidłowo zastosował IP Box – twierdzi prof. Adam Mariański, doradca podatkowy, adwokat z Mariański Group. Przypomina, że ochronna funkcja wykładni dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej nie tkwi w uznaniu stanowiska podatnika za prawidłowe, ale w wyczerpującym przedstawieniu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Tymczasem – jak podkreśla ekspert – wielu programistów źle przedstawia stan faktyczny. Brak w nim opisu czynności, jakie w ramach prowadzonej działalności podejmuje wnioskodawca. Brak jest również informacji, które pozwalałyby ocenić sposób ich wykonywania. – Stan faktyczny w istocie rzeczy sprowadza się do przytoczenia treści przepisu – twierdzi Adam Mariański. Chodzi o to, że we wnioskach o interpretację podatnicy sami informują, że rezultatem ich prac jest program komputerowy, a co więcej, jest on wytworzony w ramach prac badawczo-rozwojowych. – W tym właśnie momencie podatnik pozbawia się jakiejkolwiek ochrony płynącej z interpretacji – podkreśla ekspert. Wyjaśnia, że fiskus będzie mógł zakwestionować ulgę, jeżeli podczas kontroli uzna, że w rzeczywistości to, co robi podatnik, nie jest programem komputerowym. Dlatego warto przeanalizować otrzymane interpretacje.
Gra i ulepszenie
Mimo wskazanych zastrzeżeń dotychczasowe interpretacje mogą być źródłem cennych wskazówek dla podatników chcących skorzystać z ulgi. Warto zwrócić uwagę na jedną, która dotyczy gier komputerowych (z 24 stycznia 2020 r., nr 0114-KDIP2-1.4010.480.2019.2.JS). Dyrektor KIS potwierdził w niej, że 5-proc. stawkę można zastosować do dochodu z całego produktu i nie trzeba wydzielać z niego niektórych części. To bardzo korzystne stanowisko, biorąc pod uwagę to, że częścią gry jest też głos i muzyka. Gdyby stanowisko dyrektora KIS było inne, producenci gier mieliby kłopot z rozliczeniem ulgi, bo musieliby wyodrębnić dochód podlegający uldze. Interpretacja pokazuje więc, że fiskus bardzo funkcjonalnie podchodzi do kwestii programów komputerowych.
Nie oznacza to, że każda gra lub inny program komputerowy podlega IP Box. Musi on wiązać się bowiem z prowadzonymi badaniami i rozwojem, a także tworzeniem czegoś zupełnie nowego. Jeżeli podatnik zajmuje się ulepszaniem i rozwijaniem programu już istniejącego, to nie może liczyć na to, że fiskus zezwoli na zastosowanie preferencji. Dotyczy to też sytuacji, gdy stanowią one nowe dzieło, które podatnik przenosi na zleceniodawcę. Dyrektor KIS uważa bowiem, że w tym przypadku nie powstają odrębne programy komputerowe, czyli nowe kwalifikowane prawa własności intelektualnej w postaci nowych autorskich praw do programów komputerowych (interpretacja z 28 stycznia 2020 r., nr 0115-KDIT1.4011.2.2019.3.DW).
Wydatki do odliczenia
Organ podpowiada też, jakie koszty można rozliczyć w ramach IP Box. W interpretacji z 19 lutego 2020 r. (nr 0112-KDIL2-2.4011.139.2019.2.MM) pozwolił np. odliczyć część wydatków na:
- zakup sprzętu komputerowego i specjalistycznego oprogramowania,
- prowadzenie księgowości i korzystanie z usług doradztwa podatkowego,
- zakup multimediów niezbędnych do pracy, ze szczególnym uwzględnieniem internetu mobilnego,
- transport, w szczególności koszty eksploatacji samochodu.
Z kolei w korzystnej interpretacji z 20 lutego 2020 r. (nr 0133-KDIPT2-3.4011.759.2019.2.JŚ) pojawiły się też wydatki na zakup sprzętu elektronicznego, kurs językowy, kursy i szkolenia programistyczne, koszty użytkowania auta i związane z podróżami służbowymi.
Nie można natomiast uwzględnić wydatków na wynajem biura oraz zakupu smartwatcha (interpretacja z 18 lutego 2020 r., nr 0113-KDIPT2-3.4011.665.2019.2.SJ). Dyrektor KIS – powołując się na art. 30ca ust. 5 ustawy o PIT – wyjaśnił, że koszty związane z nieruchomościami nie stanowią kosztów bezpośrednio związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej.
Koszty pośrednie
W interpretacjach znalazła się też długo oczekiwana odpowiedź na pytanie, jak w IP Box rozliczyć koszty pośrednie. Wcześniej informacji takiej nie było nawet w objaśnieniach podatkowych MF z 15 lipca 2019 r. Minister finansów przyznał jedynie, że do kalkulacji dochodu z kwalifikowanego IP bierze się pod uwagę również koszty pośrednie, czyli takie, których nie można przypisać wprost do danego rodzaju przychodu. Dyrektor KIS w interpretacji z 31 stycznia 2020 r. (nr 112-KDIL2-2.4011.32.2019.2.MM) wyjaśnił, że w tym przypadku można zastosować proporcję, w jakiej przychód ze sprzedaży kwalifikowanych praw IP pozostaje do całkowitego przychodu.
Do zaliczek nie można
Wprawdzie podatnicy chcieli skorzystać z preferencyjnej stawki w trakcie roku, już do zaliczek, ale okazało się to niemożliwe. W wydanych 15 lipca 2019 r. objaśnieniach podatkowych minister finansów napisał wprost: „dochód z kwalifikowanych IP wykazuje się w zeznaniu podatkowym za rok, w którym został on osiągnięty”. Potwierdził to też dyrektor KIS. Wprawdzie w jednej interpelacji (z 9 stycznia 2020 r., nr 0115-KDIT3.4011.445.2019.2.AD) pozwolił podatnikowi zastosować ulgę do zaliczek, ale wykładnia ta szybko znikła z bazy i należy się spodziewać jej zmiany. Zarówno we wcześniejszych, jak i późniejszych interpretacjach organ był bowiem zgodny w tej kwestii z ministrem finansów (np. nr 0113-KDIPT2-1.4011.552.2019.1.RK, nr 0115-KDWT.4011.2.2019.1.DP, nr 0115-KDWT.4011.23.2019.2.PSZ). Próba zastosowania IP Box w trakcie roku z pewnością skończyłaby się sporem z organem podatkowym.
