Dłużnik zajętej wierzytelności nie powinien regulować zapłaty w podzielonej płatności – wyjaśnił Zbigniew Makowski, zastępca dyrektora departamentu VAT w Ministerstwie Finansów na pytanie DGP.
Problem polega na tym, że w razie zajęcia wierzytelności komornik nie jest wystawcą faktury. Co więcej, nie wszyscy komornicy mają rachunek VAT lub skłonni są przyjmować płatności za pośrednictwem takiego rachunku.
Zwracaliśmy na to uwagę w artykule „W split paymencie nie przewidziano płatności komorniczych” (DGP nr 224/2019). Jego autorka wskazywała, że wprowadzając obowiązek podzielonej płatności, ustawodawca nie zmienił przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Sama ustawa o VAT również nie przewiduje wyjątku dla egzekucji wierzytelności. Wyłączenie z obowiązku stosowania split payment dotyczy tylko potrącenia, o którym mowa w art. 498 kodeksu cywilnego.
„To luka, która niewątpliwie wymaga doregulowania” – stwierdziła autorka artykułu.
Zwróciliśmy się więc do Ministerstwa Finansów z pytaniem, jak w takiej sytuacji ma postąpić podatnik (dłużnik zajętej wierzytelności), gdy na wezwanie komornika nie płaci dostawcy (usługodawcy), tylko należność (kwotę brutto) składa komornikowi lub na rachunek depozytowy ministra finansów? Czy podatnik (dłużnik zajętej wierzytelności) ma w takiej sytuacji zastosować split payment?
W odpowiedzi Zbigniew Makowski, zastępca dyrektora departamentu VAT w MF, wyjaśnił: „W obecnym stanie prawnym komornicy nie są przedsiębiorcami, gdy wykonują czynności związane z egzekucją komorniczą. To oznacza, że nie muszą mieć rachunku rozliczeniowego. Ale nawet jeśli go mają, to i tak dłużnik zajętej wierzytelności nie powinien regulować zapłaty w podzielonej płatności, czyli nie powinien użyć komunikatu przelewu w podzielonej płatności. Nie jest to bowiem płatność za nabyte towary lub usługi, tylko w ramach realizacji zajęcia egzekucyjnego. Mówimy tu tylko o przekazaniu należności komornikowi. Natomiast podzielona płatność ma zastosowanie tylko w transakcjach pomiędzy przedsiębiorcami, z tytułu dostaw towarów lub świadczenia usług”.
OPINIA
Nie należy różnicować sytuacji podatników
Agata Paul, radca prawny w DORADCA Zespół Doradców Finansowo-Księgowych Sp. z o.o. w Lublinie
Stanowisko Ministerstwa Finansów należy uznać za zasadne. Zajęcie wierzytelności kontrahenta wyłącza bowiem możliwość płatności za dostawę towarów lub wyświadczone usługi, a przekazanie należność komornikowi nie może być z taką płatnością utożsamiane. W przypadku zajęcia wierzytelności nabywca jest bowiem związany postanowieniem organu egzekucyjnego i nie ma prawa do podejmowania samodzielnych decyzji w zakresie rozdysponowania zajętej kwoty.
Jest to niewątpliwie dobra wiadomość dla nabywców, których dotyczy obowiązkowy split payment.
Trochę gorsza jest dla tych, którzy chcieliby dobrowolnie regulować swoje należności przy zastosowaniu metody podzielonej płatności (MPP). Przykładowo w odniesieniu do faktur opiewających na kwoty poniżej 15 tys. zł, a dotyczących dostawy towarów z załącznika nr 15, co do zasady mamy do czynienia z odpowiedzialnością solidarną z podmiotem dokonującym dostawy (art. 105a ust. 1 ustawy o VAT). Jednym ze sposobów uwolnienia się od takiej odpowiedzialności jest dokonanie płatności z zastosowaniem MPP. Jednak w przypadku zajęcia wierzytelności nie ma takiej możliwości. Jednocześnie przepisy milczą w kwestii braku odpowiedzialności w odniesieniu do wierzytelności, które z uwagi na zajęcie nie mogą być uregulowane z zastosowaniem MPP.
Wydaje się, że w odniesieniu do tego typu przypadków takie pośrednie różnicowanie sytuacji podatników jest nieuprawnione.
