Akcyza na alkohol i tytoń. Dziś Senat zajmie się podwyżką

We wtorek Senat zajmie się m.in, podwyżką akcyzy na wyroby alkoholowe i produkty tytoniowe - wynika z porządku obrad zaczynającego się we wtorek posiedzenia plenarnego Senatu. Rząd może liczyć na poparcie PiS dla 10-proc. podwyżki podatku, KO proponuje 3 proc. wzrost akcyzy.

Chodzi o uchwaloną przez Sejm, rządową nowelizację ustawy o podatku akcyzowym, która przewiduje 10-proc. podwyżkę stawek na wyroby alkoholowe i tytoniowe. Zmiany miałyby wejść w życie 1 stycznia 2020 r. Jak szacuje rząd, po tym czasie np. półlitrowa butelka wódki może podrożeć o ok. 1,4 zł, a paczka papierosów o ok. 1 zł. Budżet zyskałby natomiast ok. 1,7 mld zł.

Poparcie dla zmiany deklaruje PiS. Jacek Bogucki, członek senackiej komisji budżetu i finansów publicznych, zadeklarował w rozmowie z PAP, że jest zdecydowanym przeciwnikiem palenia, w związku z tym będzie głosował za podwyżką akcyzy w wysokości zaproponowanej przez rząd.

"Podwyżka o 10 proc. to w rzeczywistości wzrost podatku o wskaźnik inflacji, nie jest jakaś ogromna" - powiedział senator. Dodał, że ów wskaźnik 10 proc. odnosi się do kwoty podatku, a nie liczb bezwzględnych.

"Ze względu na to, że to propozycja rządowa, nasz klub ją poprze. Zastanawiamy się nad ewentualnymi korektami, które mogą być zgłoszone na posiedzeniu plenarnym" - poinformował.

Poparcie dla noweli, ale ze zmianami zaproponowanymi przez senacką komisję budżetu i finansów publicznych zapowiedział w imieniu KO przewodniczący tej komisji Kazimierz Kleina.

"Będziemy głosować zgodnie z przedłożeniem komisji, czyli wzrostem akcyzy o 3 proc. na wszystkie produkty" - powiedział senator. Zaznaczył, że taką podwyżkę pierwotnie uzgodnił rząd wiele miesięcy temu. Jak dodał senator, jego klub opowie się też za przesunięciem terminu wejścia w życie - prawdopodobnie na 1 lutego 2020 r., w zależności od tego, kiedy prezydent podpisze nowelizację.

Natomiast Jan Filip Libicki z Koalicji Polskiej poinformował, że w jego kole nie było na razie rozmowy na temat głosowania w sprawie podwyżek akcyzy.

"Będę optował za poparciem poprawki senatora Kleiny, aby podwyżka wyniosła 3 proc. a nie 10 proc., ze wskazaniem, by pieniądze pochodzące z tej podwyżki zostały przekazane na wsparcie programów prozdrowotnych" - powiedział Libicki. Zaznaczył, że było to postulatem Koalicji Polskiej PSL-Kukiz'15 w Sejmie.

Stanisław Gawłowski, senator niezrzeszony, poinformował PAP, że na pewno nie poprze nowelizacji, bowiem nie zgadza się z argumentami przytaczanymi przez rząd, iż podwyżki są wprowadzane w trosce o zdrowie Polaków.

"Takiej bzdury dawno nie słyszałem (...), to przeciwskuteczne" - ocenił senator. Według niego podniesienie podatku nie zniechęci np. palaczy do rzucenia, czy ograniczenia palenia. "Uważam, że tego typu podwyżki uderzają najbardziej w tych, którzy mają najmniejsze zasoby. Dlatego będę głosował przeciw jakimkolwiek podwyżkom akcyzy" - dodał Gawłowski.

Jeżeli Senat zgłosi poprawki do ustawy, będzie nimi musiał się zająć Sejm. Najbliższe posiedzenie Izby niższej zaplanowano na najbliższy czwartek i piątek.

Senacka komisja budżetu i finansów publicznych zaproponowała 3-proc. podwyżkę akcyzy, opowiedziała się także za zapisem, aby ustawa weszła w życie "pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia". Może się więc okazać, że nowela zacznie obowiązywać pierwszego lutego, a nie pierwszego stycznia przyszłego roku, jak zaproponował rząd.

Według Ministerstwa Finansów, wejście w życie podwyżki akcyzy na wyroby alkoholowe i tytoniowe 1 lutego 2020 r., a nie 1 stycznia 2020 r. to ubytek dochodu budżetu o 144 mln zł.

Zgodnie z nowelą przygotowaną przez rząd, zmiany miałyby wejść w życie 1 stycznia 2020 r., ale budzi to zastrzeżenia senackich prawników. Chodzi o vacatio legis, czyli okres pomiędzy ogłoszeniem a wejściem w życie ustawy. Standardowo wynosi on 14 dni od dnia ogłoszenia ustawy, co w przypadku ustaw podatkowych powinno być absolutnym minimum, a w przypadku podatków rozliczanych rocznie powinien być to termin 30-dniowy.

Według senackich legislatorów może się okazać, że termin 1 stycznia 2020 r. znacznie skróci vacatio legis poza standardowy 14 dniowy, może też oznaczać nadanie ustawie mocy wstecznej. Zaznaczono też, że TK kwestionował określenie przez ustawodawcę vacatio legis w terminie 21 dni, który prezydent ma na podpisanie ustawy.

Jak wyjaśniał PAP resort finansów, rząd mając świadomość terminów obowiązujących w toku całego procesu legislacyjnego, kierując się społeczną wagą wprowadzanej zmiany zdecydował o zaproponowaniu parlamentowi terminu wejścia w życie ustawy z dniem 1 stycznia 2020 r.

Podkreślono, że zmiana stawek akcyzy na używki wynika przede wszystkim z rosnących kosztów przeciwdziałania skutkom społecznym i zdrowotnym konsumpcji napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych. Według MF za polityką prozdrowotną przemawia fakt, że w ciągu roku z powodu chorób odtytoniowych umiera blisko 70 tys. Polaków, a alkohol powoduje 12 tys. zgonów rocznie.

Ministerstwo przypomnina że w przeszłości zmiana stawek akcyzy na wyroby tytoniowe i napoje alkoholowe także następowała w ostatnich dniach grudnia. Tak było w przypadku podwyżek: w 2012 r., kiedy ustawę ogłoszono 30 grudnia 2011 r.; w 2013 r. - ustawę ogłoszono 24 grudnia 2012 r.; w 2014 r. - ustawę ogłoszono 27 grudnia 2013 r.; w 2015 r. - ustawę ogłoszono 23 grudnia 2014 r.

Zwrócono też uwagę, że ostatnia podwyżka stawek akcyzy na alkohol etylowy i wyroby tytoniowe miała miejsce 1 stycznia 2014 r. i wynosiła odpowiednio 15 proc. i 5 proc.