Jestem pracownikiem wydziału księgowości urzędu miasta. Mam wątpliwości, dotyczące prowadzenia obsługi rachunku bankowego ZFŚS. Czy opłaty za prowadzenie tego konta można pokrywać ze środków zgromadzonych na ww. rachunku funduszu – jako rekompensatę za obsługę? Czy izba obrachunkowa może sprawdzać takie operacje?
W art. 10 ustawy o ZFŚS postanowiono, że środkami funduszu administruje pracodawca. Wreszcie, jak wynika z art. 12 tej ustawy, środki funduszu są gromadzone na odrębnym rachunku bankowym. Ponadto nie podlegają one egzekucji, z wyjątkiem przypadków gdy egzekucja jest prowadzona w związku z zobowiązaniami ZFŚS.
Na kanwie ww. regulacji prawnych warto odnotować stanowisko prezentowane w orzecznictwie sądowo-administracyjnym. Przykładowo w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 18 września 2009 r. (sygn. akt I SA/Wr 1109/19) podano, że: „administrowanie przez pracodawcę zakładowym funduszem świadczeń socjalnych oznacza wykonywanie obowiązków i uprawnień określonych dla pracodawcy w ustawie o zakładowym funduszy świadczeń socjalnych, a w szczególności: zapewnienie obsługi technicznej, kadrowej i finansowej niezbędnej do funkcjonowania funduszu w zakładzie oraz odpowiedzialność za przestrzeganie przepisów powołanej ustawy. Administrowanie nie jest tożsame z wyłącznym dysponowaniem”.
Dalej ponadto zaakcentowano, że: „zakładowy fundusz świadczeń socjalnych jest funduszem specjalnym, co oznacza, że pracodawca jest administratorem funduszu i nie może dowolnie dysponować środkami socjalnymi, które są prawnie i rachunkowo wyodrębnione z innych jego środków finansowych. Właścicielem środków zgromadzonych na rachunku bankowym funduszu jest zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, a nie zakład pracy, zatem nie może on ponosić odpowiedzialności za cudze zobowiązani”.
Z systematyki ww. regulacji, popartych podanym przykładowo orzeczeniem sądowym, wynika więc, że opłaty za prowadzenie obsługi rachunku bankowego zakładowego funduszu świadczeń socjalnych nie mogą być finansowane ze środków zgromadzonych na ww. rachunku funduszu. Koszty z tym związane ponosi bowiem administrator owego funduszu, czyli pracodawca, w podanym zapytaniu status ten posiada urząd miasta. Z racji zaś tego, że ma on prawny obowiązek zapewnienia m.in. obsługi administracyjnej czy finansowej, to w tym zakresie mieści się również obowiązek ponoszenia kosztów związanych z funkcjonowaniem ww. rachunku bankowego. W tym kontekście przywołana argumentacja dotycząca rekompensaty za obsługę (nakład pracy) funduszu jest po prostu wadliwa.
Końcowo dodać należy, że wspomniane kwestie jak najbardziej mogą zostać objęte zakresem przedmiotowym kontroli gospodarki finansowej prowadzonej przez właściwą miejscowo regionalną izbę obrachunkową w trybie ustawy z 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych. Dlatego opłaty za prowadzenie rachunku bankowego zakładowego funduszu świadczeń socjalnych nie mogą być pokrywane ze środków tego funduszu. Ciężar ekonomiczny tych opłat powinien bowiem ponosić pracodawca – administrator funduszu.
Podstawa prawna
• art. 2 pkt 1, art. 10 oraz art. 12 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1352; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1907)
• ustawa z 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2137)
