Subskrybuj nas na Youtube
Spółka nabywa od krajowych dostawców towary, które są wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Niekiedy za towary te ustalane jest wynagrodzenie w euro. Czy w przypadku faktur w euro spółka może być zobowiązana do dokonywania zapłaty z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności?
Z początkiem lipca 2018 r. do ustawy o VAT dodane zostały przepisy dotyczące stosowania mechanizmu podzielonej płatności (art. 108a ust. 1 ustawy o VAT), ale korzystanie z niego było dobrowolne. Z kolei z obowiązującego od 1 listopada br. art. 108a ust. 1a ustawy o VAT wynika, że w niektórych przypadkach stosowanie split paymentu jest obowiązkowe. Towary i usługi, których to dotyczy, wymienia nowy załącznik nr 15 do ustawy o VAT.
Stosowanie mechanizmu podzielonej płatności do należności w walutach obcych nie jest jednak możliwe (zob. pismo Ministerstwa Finansów z 20 marca 2018 r., nr PT8.054.15.2018.TXZ.130E, które stanowi odpowiedź na interpelację poselską nr 20263). Nie można bowiem od podatników wymagać stosowania mechanizmu podzielonej płatności, jeżeli jest to technicznie niemożliwe. Za wnioskiem tym przemawia też brzmienie dodawanego art. 108a ust. 1a ustawy o VAT, wskazującego na kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 prawa przedsiębiorców, a więc o kwocie w złotych. Nie ma zaś w art. 108a ust. 1a ustawy o VAT mowy o powoływanej również w art. 19 pkt 2 prawa przedsiębiorców równowartości tej kwoty (z tego samego powodu faktury wystawiane w walutach obcych nie muszą zawierać wyrazów „mechanizm podzielonej płatności”, w określającym taki obowiązek art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o VAT również bowiem mowa jest wyłącznie o kwotach, o których mowa w art. 19 pkt 2 prawa przedsiębiorców).
Uważam zatem, że w stanie prawnym obowiązującym od 1 listopada 2019 r. faktury wystawiane w walutach obcych nie muszą być opłacane z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. A zatem spółka, o której mowa, nie jest zobowiązana do opłacania otrzymywanych faktur w euro z zastosowaniem tego mechanizmu. Zastrzec jednak należy, że kwestia ta nie jest oczywista i można się również spotkać ze stanowiskiem, iż konieczne może być opłacanie faktur wystawianych w walutach obcych z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności w części dotyczącej kwoty podatku VAT, która – zgodnie z art. 106e ust. 11 ustawy o VAT – wykazana jest w złotówkach. Stanowisko takie reprezentuje obecnie Ministerstwo Finansów, które w odpowiedzi na pytanie DGP wyjaśniło, że „zgodnie z definicją mechanizmu podzielonej płatności zapłata wartości netto wynikającej z faktury może być dokonana na rachunek VAT lub w inny sposób, natomiast zapłata kwoty odpowiadającej kwocie podatku VAT wynikającej z otrzymanej faktury musi być dokonana na rachunek VAT. Tym samym przedstawione w tym pytaniu rozwiązanie, że w przypadku faktury wystawionej w walucie obcej VAT musi zostać zapłacony w złotówkach z użyciem komunikatu przelewu, jest właściwe”.
Niestety udzielając tej odpowiedzi, resort finansów najwyraźniej zapomniał, że komunikat przelewu wykorzystywany do zapłaty z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności wymaga m.in. wskazania kwoty odpowiadającej całości lub części wartości sprzedaży w złotych, nie ma zaś przepisu nakazującego podatnikom przeliczać na złote kwoty należności ogółem (kwoty brutto). Uniemożliwia to opłacanie z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności faktur wystawionych w walutach obcych.
Stanowisko to należy odrzucić również z tego względu, że jego przyjęcie de facto wyłącza możliwość opłacania w całości w walutach obcych faktur wystawionych w tych walutach, które zawierają kwoty VAT. Oczywiście ustawodawca może formułować takie wymagania, jednak w świetle konstytucyjnej zasady praworządności musi nastąpić to w sposób wyraźny, co tu nie ma miejsca.
Podstawa prawna
•art. 106e ust. 1 pkt 18a oraz art. 108a ust. 1 i 1a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 2166)
•art. 19 pkt 2 ustawy z 6 marca 2018 r. ‒ Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1292; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1495)
