Fiskus nie zarobi na odszkodowaniach tylko dlatego, że firmy ubezpieczeniowe wypłacają je, zanim kontrahenci rozliczą się między sobą – wynika z wczorajszych wyroków NSA.
Sprawa dotyczyła spółki spedycyjnej, która zleciła transport podwykonawcy. Pech chciał, że uszkodził on towar przy przeładunku. Kontrahent z Niemiec żądał odszkodowania za wadliwie wykonaną usługę. Firma spedycyjna wcześniej sama postarała się o odszkodowanie od podwykonawcy. Pieniądze trafiły na jej rachunek bankowy w styczniu. Pertraktacje z niemieckim kontrahentem zakończyły się dopiero w maju. Okazało się, że jego roszczenia uda się pokryć kwotą odszkodowania otrzymaną od podwykonawcy.
Firma chciała się dowiedzieć, jak powinna się zachować podatkowo. Wiedziała, że wypłacone odszkodowanie za wadliwie wykonaną usługę nie może być dla niej kosztem uzyskania przychodu. Wyraźnie mówi o tym art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o PIT. Chciała się tylko upewnić, że nie będzie ono dla niej stanowiło przychodu z uwagi na przepis, który mówi, iż nie zalicza się do przychodów zwróconych wydatków, które nie zostały zaliczone do kosztów (art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy o PIT).
Dyrektor Izby Skarbowej przyznał rację w kwestii braku kosztu przy wypłacie odszkodowania kontrahentowi. Uznał jednak, że przekazana przez ubezpieczyciela kwota powinna zostać potraktowana przez spedytora jako przychód. Wskazał, że nie można jej traktować jak zwróconego wydatku, bo firma otrzymała te pieniądze pięć miesięcy przed jego faktycznym poniesieniem. Nie doszło więc do refinansowania, a przecież przepis wyraźnie mówi, że wydatek musi zostać wcześniej przez podatnika poniesiony, a dopiero następnie mu zwrócony – podkreślił fiskus. Wyjaśnił, że spółka powinna potraktować pieniądze, którymi dysponowała przez niecałe pół roku, jak przychód z działalności gospodarczej.
Po stronie firmy stanęły jednak sądy administracyjne. Zarówno WSA w Gdańsku, jak i NSA uznały, że skoro firma nie może zaliczyć do kosztów odszkodowania wypłaconego swojemu kontrahentowi, nie powinna również zaliczać go do przychodów, niezależnie od daty otrzymania go od ubezpieczyciela. W przeciwnym wypadku doszłoby do nierównego traktowania podatników, którzy z przyczyn od siebie niezależnych otrzymali zwrot wydatków przed datą ich fizycznego poniesienia. Tym samym sądy uznały, że odszkodowanie otrzymane od firmy ubezpieczeniowej pełniło funkcję zwrotu kosztów.
orzecznictwo
Wyroki NSA z 21 sierpnia 2019 r., sygn. akt II FSK 3067/17 oraz II FSK 3068/17.