Poszerzony skład NSA odpowie, czy ustanowienie odpłatności pomiędzy gminą a jej jednostką budżetową wpłynie na prawo do odliczenia podatku naliczonego przy realizacji inwestycji.
Zdecydował o tym we wtorek zwykły skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Już raz sąd kasacyjny zajmował się taką sprawą. Chodziło wtedy o gminę, która wybudowała centrum kultury i oddała je w bezpłatne użyczenie gminnemu ośrodkowi kultury. Następnie rozważała zmianę bezpłatnego użyczenia na formę odpłatną – dzierżawę. Czynsz miał być symboliczny.
Spór z fiskusem toczył się o to, czy po zmianie sposobu zarządzania nieruchomością gmina będzie mogła odliczyć podatek naliczony przy realizacji inwestycji, w proporcji do pozostałego okresu, który zasadniczo wynosi 10 lat. Z art. 91 ust. 2 i 7 ustawy o VAT wynika bowiem, że w razie zmiany przeznaczenia nieruchomości korekty podatku naliczonego dokonuje się w ciągu 10 lat.
Na pierwszy rzut oka wydawało się, że gmina będzie miała taką możliwość. Wskazywałby na to wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie gminy Ryjewo z 25 lipca 2018 r. (sygn. akt C-140/17).
Wynikało z niego, że gmina, która wybudowała świetlicę dla celów nieopodatkowanych, a następnie zmieniła sposób jej wykorzystywania, może odliczyć podatek naliczony w związku z taką budową. Bez znaczenia jest to, że inwestycja była realizowana z zamiarem przeznaczenia jej do czynności nieopodatkowanych.
Ostatecznie jednak, rozstrzygając w sprawie gminnego ośrodka kultury, NSA orzekł 18 czerwca 2019 r. na niekorzyść gminy (sygn. akt I FSK 1538/15). Wyjaśnił, że orzeczenie TSUE dotyczyło sytuacji, w której inwestycja zostaje wynajęta podmiotom zewnętrznym. A w tej sprawie miała być odpłatnie udostępniona jednostce budżetowej. W związku z tym – jak stwierdził sąd – mimo zmiany przeznaczenia cały czas będziemy mieć do czynienia z czynnościami wewnątrzorganizacyjnymi, które nie podlegają opodatkowaniu. Pisaliśmy o tym w artykule „Wydzierżawienie budynku jednostce budżetowej nie uprawnia do korekty VAT” (DGP nr 120/2019).
Analogiczna była sytuacja w sprawie, na tle której zapadło pytanie pod uchwałę. Chodziło o gminę, która wybudowała boisko i oddała je do bezpłatnego używania. Następnie rozważała wydzierżawienie go Miejsko-Gminnemu Ośrodkowi Kultury. Boisko miało być nadal wykorzystywane zgodnie ze swoim przeznaczeniem (do zaspokajania potrzeb wspólnoty), tyle że ośrodek kultury miał płacić gminie symboliczny czynsz w wysokości kilkuset złotych rocznie.
Tym razem NSA nie rozstrzygnął jednak sporu. Zamiast tego skierował pytanie pod uchwałę, czy w związku z wydzierżawieniem samorządowej jednostce organizacyjnej, za symboliczną kwotę, gmina będzie działa jak podatnik prowadzący działalność gospodarczą.
orzecznictwo
Postanowienie NSA z 2 lipca 2019 r., sygn. akt I FSK 164/17.
