Jeśli tego nie zrobią, to nie będą mogły się ubiegać o 1 proc. z PIT. Wyjątek dotyczy tych organizacji, które mają rok obrotowy inny niż kalendarzowy. Dla nich termin upływa 2 grudnia
ikona lupy />
DGP
Fundacje i stowarzyszenia sporządzają nie tylko sprawozdania finansowe. Te, które mają status organizacji pożytku publicznego (OPP), czyli jednocześnie posiadają prawo do otrzymywania 1 proc. PIT od podatników, muszą pamiętać, że zbliża się termin na złożenie sprawozdań do bazy OPP. Przepisy ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie wskazują, że organizacja pożytku publicznego zamieszcza zatwierdzone sprawozdanie finansowe i sprawozdanie merytoryczne ze swojej działalności w terminie do 15 lipca roku następującego po roku, za który składane są te dwa sprawozdania, na stronie podmiotowej Narodowego Instytutu Wolności (NIW) w Biuletynie Informacji Publicznej. Organizacja pożytku publicznego, która nie dotrzyma tego terminu, nie zostaje uwzględniona w wykazie uprawnionych do otrzymywania 1 proc. podatku za dany rok. Dotyczy to tych organizacji, które uzyskały status OPP w latach wcześniejszych niż rok, za który składane jest rozliczenie podatkowe. Termin ten dotyczy oczywiście OPP, których rok obrotowy jest taki sam jak rok kalendarzowy. Dla tych OPP, których rok obrotowy różni się od roku kalendarzowego, graniczna data to 30 listopada. A ponieważ w tym roku przypada on w sobotę, to liczy się kolejny dzień roboczy, czyli 2 grudnia.
Znany jest więc termin złożenia, a co z terminem przygotowania? Przepisy o rachunkowości jednoznacznie wskazują, że sprawozdanie finansowe należy sporządzić w ciągu trzech miesięcy od dnia bilansowego (art. 52 ust. 1 ustawy o rachunkowości). I termin ten jest ściśle przestrzegany. Okazuje się jednak, że takich wymagań nie ma odnośnie do sprawozdań merytorycznych. Brak bowiem przepisów wskazujących na termin sporządzenia sprawozdania merytorycznego. W praktyce wiele podmiotów przygotowuje je na ostatnią chwilę, czyli na przełomie czerwca i lipca. Mimo że sprawozdanie odwołuje się do danych ujętych w księgach rachunkowych, trzeba je uzupełnić o wiele informacji nie ujmowanych w rachunkowości. Pozyskanie i zebranie ich może wymagać czasu. Warto więc przygotować to sprawozdanie jak najwcześniej, tym bardziej iż jest sporządzane na podstawie nowego rozporządzenia. Przy sporządzaniu sprawozdań merytorycznych za 2018 r. obowiązuje bowiem rozporządzenie przewodniczącego Komitetu do spraw pożytku publicznego z 24 października 2018 r. w sprawie wzorów rocznego sprawozdania merytorycznego oraz rocznego uproszczonego sprawozdania merytorycznego z działalności organizacji pożytku publicznego.
Jak złożyć sprawozdanie finansowe? [TERMINY]
Jak złożyć sprawozdanie finansowe? [TERMINY]

Zobacz również

Identyfikacja

Zawarte w nich są dane identyfikujące jednostkę, imiona i nazwiska oraz funkcje osób w zarządzie i organach nadzorczych wraz ze wskazaniem, czy osoby te wpisane są do Krajowego Rejestru Sądowego. Należy też opisać cele fundacji i sposób ich realizacji. Nie ma narzuconej formy tego opisu, ale warto pamiętać, że sprawozdanie merytoryczne może być jedną z wizytówek organizacji. Trzeba też wskazać zasięg terytorialny faktycznie prowadzonej przez organizację działalności pożytku publicznego, np. czy dotyczy kilku gmin, województwa czy całego kraju. Problemem może być określenie liczby odbiorców działań organizacji pożytku publicznego w okresie sprawozdawczym. Należy bowiem oszacować ich liczbę w okresie sprawozdawczym, w podziale na osoby fizyczne i osoby prawne, a także wskazać informacje na temat odbiorców innych niż wymienieni wcześniej, na rzecz których działała organizacja (np. zwierzęta, zabytki).
Organizacje muszą także podać dane dotyczące przedmiotu swojej działalności nieodpłatnej pożytku publicznego w okresie sprawozdawczym ‒ wraz ze wskazaniem sfer(-y) działalności pożytku publicznego (o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie), a także kodu(-ów) PKD 2007 odpowiadającego(-ych) tej działalności. Jeżeli organizacja prowadzi więcej niż trzy rodzaje działalności nieodpłatnej, to należy podać informację na temat trzech głównych rodzajów działalności, zaczynając od głównego przedmiotu działalności. Przy każdej ze sfer konieczne jest wskazanie szacunkowych kosztów poniesionych z wpływów z 1 proc. podatku dochodowego od osób fizycznych. Podobnie trzeba podać informacje związane z działalnością odpłatną pożytku publicznego w okresie sprawozdawczym. Jeśli organizacja prowadzi działalność gospodarczą, to należy wskazać jej rodzaj (kod PKD) i opisać.

Na jakie dane finansowe zwrócić szczególną uwagę

W sprawozdaniu musi być wskazana łączna kwota przychodów organizacji. Co ważne, dane powinny być zgodne z rachunkiem zysków i strat. Są one pokazywane w podziale na:
  • przychody z działalności nieodpłatnej pożytku publicznego,
  • przychody z działalności odpłatnej pożytku publicznego,
  • przychody z działalności gospodarczej,
  • przychody finansowe,
  • pozostałe przychody.
Następnie należy wskazać źródła, dzieląc je kwotowo na przychody:
  • z 1 proc. podatku dochodowego od osób fizycznych,
  • ze źródeł publicznych, w tym: ze środków europejskich w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, ze środków budżetu państwa, ze środków budżetu jednostek samorządu terytorialnego, ze środków państwowych funduszy celowych,
  • ze źródeł prywatnych, w tym: ze składek członkowskich, z darowizn od osób fizycznych, z darowizn od osób prawnych, z ofiarności publicznej (zbiórek publicznych, kwest), ze spadków, zapisów, z wpływów z majątku (w szczególności sprzedaży lub wynajmu składników majątkowych), z działalności gospodarczej,
  • z innych źródeł.
Szczególne wymogi dotyczą zasad wydatkowania 1 proc. Po pierwsze należy wskazać stan środków z 1 proc. na początek roku, kwotę wydatkową i cele jej wydatkowania.
Chodzi tu o kontrolę sposobu wydatkowania środków pochodzących z 1 proc. Obecnie funkcjonuje zasada, zgodnie z którą, jeśli OPP wyda środki finansowe pochodzące z 1 proc. PIT w sposób niezgodny z przeznaczeniem, tj. nie na cele statutowe, i zostanie to stwierdzone w wyniku kontroli, to organizacja ta będzie zobowiązana do zwrotu nieprawidłowo wydatkowanych środków. Dlatego OPP powinny wyodrębniać w ewidencji księgowej środki pochodzące z 1 proc., w tym wysokość środków wydatkowanych na promocję 1 proc. PIT. Z ksiąg rachunkowych musi jednoznacznie wynikać: jaki był cel wydatku, czy został on poniesiony zgodnie z przepisami i wewnętrznymi regulacjami oraz jakie było źródło finansowania tego wydatku. A to będzie odzwierciedlone w sprawozdaniu merytorycznym.
W odniesieniu zaś do kosztów należy podać w sprawozdaniu merytorycznym nie tylko tytuły ponoszonych nakładów i ich wartość, lecz także, jaka ich część została sfinansowana ze środków 1 proc. Prezentuje się je w podziale na:
  • koszty organizacji w okresie sprawozdawczym ogółem,
  • koszty z tytułu prowadzenia nieodpłatnej działalności pożytku publicznego,
  • koszty z tytułu prowadzenia odpłatnej działalności pożytku publicznego,
  • koszty z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej,
  • koszty finansowe,
  • koszty administracyjne,
  • pozostałe koszty ogółem.
Odrębnie wskazuje się koszty kampanii informacyjnej lub reklamowej związanej z pozyskiwaniem 1 proc. podatku dochodowego od osób fizycznych.
Elementem spójnym z rachunkiem zysków i strat musi być informacja o wynikach działalności. Należy obliczyć i pokazać wynik działalności nieodpłatnej pożytku publicznego, wynik działalności odpłatnej pożytku publicznego, wynik działalności gospodarczej, w tym: wysokość środków przeznaczonych na działalność pożytku publicznego.
Organizacji pożytku publicznego ‒ w odniesieniu do prowadzonej przez nią działalności pożytku publicznego ‒ przysługuje na zasadach określonych w przepisach odrębnych zwolnienie od:
1) podatku dochodowego od osób prawnych,
2) podatku od nieruchomości,
3) podatku od czynności cywilnoprawnych,
4) opłaty skarbowej,
5) opłat sądowych.

Potrzebne informacje

W sprawozdaniu merytorycznym ujmowane są m.in. szczegółowe informacje o zatrudnieniu i kwocie wynagrodzeń, a także o członkach oraz wolontariuszach. Należy tu też wskazać:
  • liczbę osób zatrudnionych w organizacji na podstawie stosunku pracy ‒ należy uwzględnić wszystkie osoby zatrudnione w organizacji na podstawie stosunku pracy (etat lub część etatu) w okresie sprawozdawczym, nawet jeżeli obecnie nie są już zatrudnione w organizacji);
  • przeciętną liczbę zatrudnionych w organizacji na podstawie stosunku pracy w przeliczeniu na pełne etaty ‒ aby określić przeciętne zatrudnienie, należy zsumować wszystkie osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy w poszczególnych miesiącach w okresie sprawozdawczym (wraz z ułamkami odpowiadającymi części etatu, np. 0,50 w przypadku osoby zatrudnionej na pół etatu), dodać do siebie sumy zatrudnionych z 12 miesięcy i podzielić przez 12, a wynik wpisać z dokładnością do drugiego miejsca po przecinku;
  • liczbę osób w organizacji świadczących usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej ‒ jeżeli kilka umów cywilnoprawnych było wykonywanych przez jedną osobę, to dana osoba powinna być policzona tylko raz.
Jeśli organizacja korzystała ze świadczeń wykonywanych przez wolontariuszy, to należy podać liczbę wolontariuszy wykonujących świadczenie na rzecz organizacji przez okres krótszy niż 30 dni. Przy czym każdy wolontariusz powinien być liczony tylko raz, niezależnie od liczby świadczeń wykonanych na rzecz organizacji w okresie sprawozdawczym i czasu pracy. Trzeba też wskazać, czy wolontariuszami byli członkowie organizacji, pracownicy organizacji, osoby świadczące usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej, członkowie organu zarządzającego czy inne osoby. Należy podać liczbę tych osób. W identycznym podziale należy też wskazać liczbę wolontariuszy wykonujących świadczenie na rzecz organizacji przez okres od 30 dni do 6 miesięcy oraz liczbę wolontariuszy wykonujących świadczenie na rzecz organizacji przez okres dłuższy niż 6 miesięcy.
Bardzo istotna jest informacja o wysokości wynagrodzeń. Część jest przedstawiana w tabeli pokazującej łączne wynagrodzenia. [rys. 2]
Zatwierdzenie e-sprawozdania tylko do 30 czerwca
Zatwierdzenie e-sprawozdania tylko do 30 czerwca

Zobacz również
Ale należy też obliczyć:
  • łączną kwotę wynagrodzeń wypłaconych przez organizację pracownikom oraz osobom świadczącym usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej, w związku z:
– prowadzoną działalnością pożytku publicznego – odpłatną i nieodpłatną,
– prowadzoną przez organizację działalnością gospodarczą;
  • wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (brutto) wypłaconego:
– członkom organu zarządzającego organizacji,
– członkom organu kontroli lub nadzoru,
– członkom innych, niż organu zarządzającego, kontroli lub nadzoru, organów organizacji,
– pracownikom organizacji, z pominięciem wynagrodzeń osób, o których mowa wyżej;
  • wysokość najwyższego (jednostkowego) miesięcznego wynagrodzenia (brutto) wypłaconego:
– członkowi organu zarządzającego,
– członkowi organu kontroli lub nadzoru,
– członkowi innych niż organ zarządzający kontroli lub nadzoru, organów organizacji,
– pracownikowi organizacji, z pominięciem wynagrodzeń osób wymienionych wcześniej.
Uwaga! Do wysokości wynagrodzeń przeciętnych wlicza się wynagrodzenie zasadnicze, nagrody, premie i inne świadczenia oraz umowy cywilnoprawne.

Pozostałe dane

W sprawozdaniu należy wskazać, czy organizacja udzielała pożyczek pieniężnych. Jeśli tak, to należy podać ich wysokość oraz statutową podstawę ich przyznania. Jeśli organizacja realizowała zadania zlecone przez organy jednostek samorządu terytorialnego, to trzeba podać nazwę zadania, jego główny(-e) cel(-e), nazwę organu udzielającego dotacji oraz kwotę przyznanej dotacji. Analogiczny podział informacji obowiązuje, jeśli w okresie sprawozdawczym organizacja realizowała zadania zlecone przez organy administracji rządowej lub państwowe fundusze celowe.
W przypadku realizacji zamówień publicznych musi pojawić się informacja dotycząca realizowanych przez organizację pożytku publicznego w okresie sprawozdawczym zamówień publicznych. Należy wpisać realizowane zamówienia publiczne w rozumieniu prawa zamówień publicznych oraz te, do których nie stosuje się przepisów ww. ustawy, np. zamówienia, których wartość nie przekroczyła wyrażonej w złotych równowartości 14 tys. euro.
Ponadto w sprawozdaniu należy umieścić:
  • wykaz spółek, w których organizacja posiada co najmniej 20 proc. udziałów lub akcji w kapitale zakładowym lub co najmniej 20 proc. ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym spółki,
  • wykaz fundacji, których organizacja jest fundatorem,
  • informacje o kontrolach przeprowadzonych w organizacji przez organy administracji,
  • informacje o przeprowadzonych badaniach sprawozdań finansowych.
WAŻNE Organizacja pożytku publicznego sporządza roczne sprawozdanie merytoryczne ze swojej działalności. Przy czym OPP, która w danym roku osiągnęła przychód nieprzekraczający 100 tys. zł, zamieszcza uproszczone sprawozdanie merytoryczne.
Podstawa prawna
Art. 52 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 351).
Art. 4 ust. 1 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (Dz.U. z 2019 r. poz. 688 ze zm.).
Rozporządzenie przewodniczącego Komitetu do spraw pożytku publicznego z 24 października 2018 r. w sprawie wzorów rocznego sprawozdania merytorycznego oraz rocznego uproszczonego sprawozdania merytorycznego z działalności organizacji pożytku publicznego (Dz.U. poz. 2061).
Ustawa z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1986 ze zm.).