Kto dzierżawił grunt należący do majątku prywatnego, ten musi zapłacić VAT od późniejszego zbycia – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny
Spór z fiskusem toczyli małżonkowie, którzy kupili grunty orne. Oboje pracowali na etacie i nigdy nie prowadzili działalności gospodarczej. Grunty wydzierżawili przedsiębiorcy rolnemu i czerpali zyski z dzierżawy.
Gdy zmienił się plan zagospodarowania przestrzennego, małżonkowie postanowili zbyć pod zabudowę wydzierżawiane dotychczas działki.
Sądzili, że nie zapłacą VAT od tej sprzedaży, bo – jak argumentowali – działki stanowiły ich majątek prywatny.
Nie zgodził się z tym dyrektor izby Skarbowej w Poznaniu. Wyjaśnił, że w rozumieniu ustawy o VAT dzierżawa nieruchomości jest traktowana jako działalność gospodarcza. W konsekwencji małżonkowie nie będą zbywali majątku osobistego, ale majątek wykorzystywany w działalności gospodarczej.
Rację przyznał podatnikom WSA we Wrocławiu. Orzekł, że uznanie dzierżawy za działalność gospodarczą nie przekłada się automatycznie na późniejszą jego sprzedaż.
Sąd podkreślił, że w przypadku osób fizycznych mamy do czynienia z majątkiem przedsiębiorstwa (wyraźnie wyodrębnionym dla celów prowadzonej działalności gospodarczej) i majątkiem prywatnym. Może się zdarzyć, że element majątku prywatnego będzie wykorzystywany do celów zarobkowych (tym samym wchodzić w zakres działalności gospodarczej), a mimo to pozostanie w majątku prywatnym – stwierdził WSA.
Zwrócił uwagę na to, że po wygaśnięciu umowy dzierżawy nie ma już okoliczności, która wskazywałyby, że mamy do czynienia z działalnością gospodarczą. Nie można więc mówić, że taka sprzedaż odbywa się w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W takiej sytuacji ma miejsce powrót do stanu sprzed dzierżawy, czyli do zwykłego posiadania majątku prywatnego – uznał WSA.
Innego zdania był NSA. Sędzia Agnieszka Jakimowicz wyjaśniła, że orzecznictwo w tego typu sprawach jest rozbieżne, ale skład orzekający w tej sprawie opowiada się za wykładnią nakazują traktować sprzedaż po dzierżawie jako zbycie w ramach działalności gospodarczej.
Niekorzystne orzeczenia zapadły w NSA, m.in. również 22 marca 2016 r. (sygn. akt I FSK 1816/14) oraz 3 marca 2015 r. (sygn. akt I FSK 601/14).
orzecznictwo
Wyrok NSA z 14 czerwca 2019 r., sygn. akt I FSK 761/17.
