Art. 26 ust. 7h ustawy o PIT, który mówi, że kwota korygowanego dochodu ”może być odliczona od dochodu uzyskanego w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych„. To oznacza, że podatnik ma prawo, ale nie ma obowiązku skorzystania z tego rozwiązania.
Beata Hudziak doradca podatkowy, partner zarządzający w 8Tax Doradztwo Podatkowe / DGP
Czy rzeczywiście w opisanym stanie faktycznym nie mamy do czynienia z nadpłatą?
Należy zgodzić się z NSA w zakresie, w jakim uznał, iż nie jest możliwe skorygowanie pierwotnego rozliczenia. Wynika to z faktu, że na moment uzyskania wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z gruntu faktycznie powstało przysporzenie. W tym okresie prawidłowo zostało ono opodatkowane PIT. Okoliczność, iż w kolejnym roku powstanie obowiązek zwrotu części pieniędzy, nie ma wpływu na pierwotne rozliczenie. Zwrot będzie miał wpływ na obniżenie dochodu w okresie, w którym do niego faktycznie dojdzie. Będzie miał w tym przypadku zastosowanie art. 26 ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT. Zgodnie z art. 26 ust. 7h ustawy o PIT, jeżeli kwota korygowanego dochodu przekracza dochód bieżący, to może być ona rozliczona w kolejnych pięciu latach podatkowych.
A co będzie, jeśli podatnik nie zdoła odzyskać całego podatku, bo przez pięć lat nie osiągnie wystarczająco dużych dochodów?
Zdaniem NSA, jeżeli po tym okresie pozostanie nierozliczona kwota dochodu, to podatniczka będzie mogła wystąpić z roszczeniem do Skarbu Państwa o bezpodstawne wzbogacenie.
W mojej ocenie natomiast, w takiej sytuacji można rozważyć uznanie nadpłaconego podatku za nadpłatę. Wydaje się, że rozwiązanie znajdziemy tu w art. 74a ordynacji podatkowej. Zgodnie z tym przepisem w przypadkach niewymienionych w art. 73 par. 2 i art. 74 ordynacji wysokość nadpłaty określa organ podatkowy. Podatnik ma więc prawo wystąpić do urzędu skarbowego, aby ten określił wysokość nadpłaconego podatku.
To rozwiązanie byłoby lepsze niż dochodzenie pieniędzy na drodze bezpodstawnego wzbogacenia. Niemniej jednak podatnik będzie musiał czekać ze złożeniem tego wniosku aż pięć lat.
Być może niekoniecznie. Wydaje się, że prawo wystąpienia do urzędu z wnioskiem o określenie nadpłaty będzie możliwe zarówno w roku, w którym dojdzie do powstania ujemnego dochodu, jak i dopiero po upływie pięciu lat. Na taki wybór wskazuje art. 26 ust. 7h ustawy o PIT, który mówi, że kwota korygowanego dochodu ”może być odliczona od dochodu uzyskanego w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych„. To oznacza, że podatnik ma prawo, ale nie ma obowiązku skorzystania z tego rozwiązania. Nie można jednak wykluczyć i takiego rozstrzygnięcia, w którym organ podatkowy uzna, że podatnik ma obowiązek skorzystać w pierwszej kolejności z art. 26 ust. 7h ustawy o PIT, a dopiero po upływie 5 lat będzie mógł wystąpić do urzędu o określenie nadpłaty.
Beata Hudziak doradca podatkowy, partner zarządzający w 8Tax Doradztwo Podatkowe