Oprocentowanie narosłe w związku z prowadzeniem mieszkaniowych rachunków powierniczych to przychód z kapitałów pieniężnych – orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.
To już drugi niekorzystny dla banków wyrok. Wcześniej warszawski WSA orzekł tak samo 31 maja 2017 r. (sygn. akt III SA/Wa 1482/16).
Zasadniczo odsetki od środków zgromadzonych na rachunkach bankowych stanowią przychód z kapitałów pieniężnych, chyba że są związane z wykonywaniem działalności gospodarczej.
Spór o to toczył bank, który prowadzi powiernicze rachunki mieszkaniowe, na podstawie ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego (Dz.U. z 2017 r. poz. 1468 ze zm.). To specjalny rodzaj rachunków bankowych, zakładany z myślą o deweloperach. Środki z tych rachunków są przeznaczane na budowę i wykończenie mieszkań, a deweloper otrzymuje je od banku w miarę postępu prac budowlanych. Bank kontroluje nie tylko zakończenie każdego z etapów przedsięwzięcia, ale również sposób, w jaki deweloper wykorzystuje środki. Tym samym chroni interesy klientów, którzy wpłacili pieniądze na poczet deweloperskiego mieszkania.
Środki na rachunkach powierniczych są oprocentowane na warunkach wynegocjowanych przez dewelopera. Bank przelewa mu je na rachunek rozliczeniowy.
Wątpliwości dotyczyły tego, czy oprocentowanie powinno być traktowane jako przychód z działalności gospodarczej dewelopera, czy może jako przychód z kapitałów pieniężnych. Było to istotne z tego względu, że jeśli byłby to przychód z działalności gospodarczej, to na banku nie ciążyłyby obowiązki płatnika. Słowem, bank nie musiałby pobierać i przekazywać fiskusowi zryczałtowanego 19-proc. podatku od kapitałów pieniężnych, o którym mowa w art. 30a ust.1 pkt 3 ustawy o PIT.
Bank uważał, że nie ciążą na nim obowiązki płatnika. Tłumaczył, że rachunek powierniczy jest zakładany do zwykłego rachunku rozliczeniowego i tak samo powinien być traktowany. Argumentem był też art. 17 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT, który mówi, że przychodami z kapitałów pieniężnych są odsetki od różnych form oszczędzania, a – jak przekonywał bank – deweloper przecież na takich rachunkach nie oszczędza. Nie wpłaca tam swoich kapitałów, tylko trafiają tam środki otrzymane od klientów.
Nie przekonało to jednak dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Stwierdził, że odsetki są przychodem z kapitałów pieniężnych i w związku z tym bank ma obowiązki jako płatnik (nr 0114-KDIP3-1.4011.27.2018).
Tak samo orzekł WSA w Warszawie. Sędzia Agnieszka Baran przypomniała wcześniejszy wyrok (sygn. akt III SA/Wa 1482/16). Sąd podkreślił wtedy, że powierniczy rachunek deweloperski jest odrębnym, autonomicznym rachunkiem, nieprowadzonym w związku z wykonywaniem działalności gospodarczej, lecz służącym zabezpieczeniu praw nabywców przedsięwzięć deweloperskich przed ryzykiem związanym z ewentualnym niepowodzeniem procesu inwestycyjnego. Może on zostać rozwiązany i założony w innym banku niż ten, w którym prowadzony jest rachunek rozliczeniowy. Z art. 14 ust. 2 pkt 5 ustawy o PIT wynika natomiast, że odsetki są przychodem z działalności gospodarczej jedynie w przypadku rachunków rozliczeniowych lub prowadzonych w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą.
Wyrok z 31 maja 2017 r. już się uprawomocnił, natomiast najnowsze orzeczenie sądu jest nieprawomocne.

orzecznictwo

Wyrok WSA w Warszawie z 19 lutego 2019 r., sygn. akt III SA/Wa 1212/18. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia