Subskrybuj nas na Youtube
Kiedy skorygować przychód bilansowy związany z przyznanymi rabatami
Czy spółka może dla celów bilansowych rozliczać umowę leasingu tak jak w podatkach
Z jaką dokładnością należy podawać dane liczbowe zawarte w sprawozdaniu
Jak zaewidencjonować opłatę produktową
Prowadzę księgi rachunkowe hurtowni artykułów instalacyjno-sanitarnych. W lutym firma wystawiła kilka faktur korygujących sprzedaż zrealizowaną w ubiegłym roku. Powodem wystawienia tych korekt było przyznanie głównym odbiorcom rabatów za obroty w roku ubiegłym. W jakim momencie należy skorygować przychód bilansowy związany z przyznanymi rabatami?
Wszelkie korekty przychodów ze sprzedaży powinny być ujmowane w księgach rachunkowych okresu, w którym powstał ten przychód (a nie w księgach rachunkowych okresu, w którym wystawiono fakturę korygującą). W ten sposób rabat zostaje przypisany do tego okresu, w którym zaliczono do kosztów wartość towarów objętych tym rabatem, co pozwala na określenie faktycznych przychodów i kosztów tego okresu.
Dla celów bilansowych faktury korygujące przychód ze sprzedaży towarów i usług, spowodowane udzieleniem rabatów potransakcyjnych, zasadniczo powinny być rozliczane w okresie, w którym wystąpił przychód ze sprzedaży. Korekty te wyznaczają bowiem ostateczną wysokość zrealizowanej sprzedaży i osiągniętego wyniku finansowego. Taki sposób postępowania wynika z art. 42 ust. 2 ustawy o rachunkowości (dalej: u.r.), który stanowi, że w zakresie sprzedaży towarów i usług wynik działalności operacyjnej jednostki stanowi różnicę między przychodami netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, z uwzględnieniem dotacji, opustów, rabatów i innych zwiększeń lub zmniejszeń (bez VAT oraz innych podatków bezpośrednio związanych z obrotem), a wartością sprzedanych produktów, towarów i materiałów wycenionych w kosztach wytworzenia albo cenach nabycia, albo zakupu.
Ewidencja faktury korygującej przychód ze sprzedaży towarów i usług wystawionej w związku z przyznanym rabatem skalkulowanym na podstawie obrotów roku poprzedniego powinna przebiegać następująco. Faktura korygująca „in minus”– rabat potransakcyjny:
a) zmniejszenie przychodu netto ze sprzedaży:
Wn konto 700 „Sprzedaż produktów lub 730 „Sprzedaż towarów”,
b) zmniejszenie podatku należnego:
Wn konto 222 „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu podatku VAT należnego”,
c) zarachowanie zwrotu należności przysługującej odbiorcy:
Ma konto 200 „Rozrachunki z odbiorcami” (w analityce: konto imienne kontrahenta).
Nie zawsze jednak możliwe jest ujęcie faktury korygującej w księgach rachunkowych okresu, w którym wystąpił przychód ze sprzedaży, np. z powodu zamknięcia ksiąg rachunkowych tego okresu lub zatwierdzenia sprawozdania finansowego obejmującego ten okres. W przypadku korekt dokonanych po zakończeniu roku obrotowego na sposób postępowania wskazuje art. 54 ust. 1 i ust. 2 u.r., z którego wynika, że jeżeli po sporządzeniu sprawozdania finansowego jednostka otrzymała informację o zdarzeniach, które mają istotny wpływ na to sprawozdanie, to powinna ona:
- w przypadku gdy sprawozdanie nie zostało jeszcze zatwierdzone ‒ odpowiednio zmienić to sprawozdanie, dokonując jednocześnie odpowiednich zapisów w księgach rachunkowych roku obrotowego, którego sprawo zdanie finansowe dotyczy,
- w przypadku gdy sprawozdanie zostało już zatwierdzone – skutki tych zdarzeń ująć w księgach rachunkowych roku obrotowego, w którym informacje te otrzymała.
Moment ujęcia rabatu przyznanego po sporządzeniu sprawozdania finansowego, ale przed jego zatwierdzeniem, zależy od istotności wpływu rabatu na wynik finansowy jednostki. W rezultacie faktura korygująca przychód ze sprzedaży towarów i usług wystawiona w roku kolejnym po roku osiągnięcia przychodu, której przyczyną jest udzielenie rabatów potransakcyjnych, w przypadku wystawienia:
- przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego, jeżeli jej wartość jest istotna – powinna zostać ujęta w księgach rachunkowych roku, w którym uzyskano przychód ze sprzedaży, której dotyczy korekta (wpłynie na wynik finansowy roku, w którym dokonano sprzedaży),
- przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego, jeżeli jej wartość nie jest istotna – może zostać ujęta w księgach rachunkowych roku, w którym została wystawiona (wpłynie na wynik finansowy roku, w którym została wystawiona),
- po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego – powinna zostać ujęta w księgach rachunkowych roku, w którym została wystawiona (w zależności od progu istotności, poprzez odpowiednie księgowanie, wpłynie na wynik finansowy lat ubiegłych lub na wynik finansowy roku bieżącego).
Dla celów podatku dochodowego zmniejszenie przychodów podatkowych o kwotę przyznanego rabatu należy uwzględnić w okresie rozliczeniowym, w którym nastąpiło wystawienie faktury korygującej (art. 12 ust. 3j ustawy o CIT oraz art. 14 ust. 1m ustawy o PIT). Z kolei zmniejszenie VAT należnego jest związane zasadniczo z momentem otrzymania potwierdzenia odbioru korekty przez nabywcę (art. 29a ust. 13 ustawy o VAT).
Spółka, w której prowadzę księgi rachunkowe, zamierza zawrzeć umowę leasingu, która dla celów bilansowych będzie leasingiem finansowym, a dla celów podatku dochodowego i VAT – leasingiem operacyjnym. Czy spółka może dla celów bilansowych rozliczać umowę leasingu według zasad przewidzianych w przepisach podatkowych?
Jeżeli umowa leasingu spełnia jeden z siedmiu warunków określonych w art. 3 ust. 4 u.r. (a tak jest zazwyczaj) to dla celów bilansowych przedmiot takiej umowy, po zaliczeniu go do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, jest amortyzowany bilansowo. Dla celów bilansowych kosztem są dokonane odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej przedmiotu leasingu oraz część odsetkowa raty leasingowej. Z kolei dla celów podatku dochodowego kosztem uzyskania przychodów jest zasadniczo wartość netto opłaty (raty) leasingowej. Te różnice między prawem bilansowym a prawem podatkowym powodują, że firmy zobowiązane są do odrębnego określania kosztów bilansowych i kosztów podatkowych związanych z taką umową.
Odmienna klasyfikacja umów leasingu dotyczy większości podmiotów prowadzących księgi rachunkowe. Jednak niektóre z nich mogą stosować uproszczenie określone przez art. 3 ust. 6 u.r., które polega na możliwości zakwalifikowania umowy leasingu dla celów bilansowych według zasad określonych w przepisach podatkowych.
Od 1 stycznia 2019 r. podniesione zostały progi wartościowe dotyczące sumy aktywów oraz przychodów ze sprzedaży towarów i produktów, co powoduje, że większej jednostek może klasyfikować umowy leasingu dla celów bilansowych i podatkowych w ten sam sposób. Zasadę tę mogą stosować jednostki, które za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:
1) 25 500 000 zł ‒ w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego (do końca 2018 r. próg ten wynosił 17 000 000 zł),
2) 51 000 000 zł ‒ w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy (do końca 2018 r. próg ten wynosił 34 000 000 zł),
3) 50 osób ‒ w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.
Możliwość stosowania tego uproszczenia nie dotyczy jednostek określonych w art. 3 ust. 1e pkt 1‒6 u.r., co dotyczy m.in. jednostek sektora finansowego działających na podstawie prawa bankowego, przepisów o obrocie papierami wartościowymi, przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, przepisów o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, krajowych instytucji płatniczych oraz instytucji pieniądza elektronicznego itp.
Jeśli więc pytająca spółka spełnia warunki określone w art. 3 ust. 6 u.r., to umowę leasingu może rozliczać w księgach rachunkowych analogicznie jak dla celów podatku dochodowego, czyli jako umowę leasingu operacyjnego.
W naszej jednostce nie ma zapisu w polityce rachunkowości o sposobie zaokrąglania danych liczbowych w sprawozdaniu finansowym. Kto powinien podjąć taką decyzję? Z jaką dokładnością należy podawać dane liczbowe zawarte w sprawozdaniu finansowym?
Dane liczbowe zawarte w sprawozdaniu finansowym można podawać z dokładnością do złotych i groszy. Z art. 45 ust. 5 u.r. wynika, że dane te można wykazywać w zaokrągleniu do tysięcy złotych, jeżeli nie zniekształca to obrazu jednostki zawartego w tym sprawozdaniu. Generalnie zatem zaokrąglenia danych liczbowych zawartych w sprawozdaniu finansowym są dopuszczalne, ale nie mogą skutkować zniekształceniem obrazu jednostki, tj. wpływać na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego. Zaokrąglenia te można więc stosować w sprawozdaniach finansowych tych jednostek, które osiągają wysokie obroty, których skala prowadzonej działalności jest znaczna. Natomiast nie jest wskazane, aby zaokrąglenia stosowały małe jednostki. W takiej sytuacji zaleca się, aby małe jednostki wykazywały dane liczbowe w złotych i groszach lub ewentualnie stosowały zaokrąglenia, ale z większą dokładnością.
Z art. 45 ust. 5 u.r. wynika, że dane liczbowe zawarte w sprawozdaniu finansowym mogą być wykazywane w zaokrągleniu do tysięcy złotych. Zaokrąglenia tego dokonuje się w ten sposób, że liczby mniejsze niż 500 zł pomija się, a liczby równe lub większe niż 500 zł podwyższa do pełnych tysięcy złotych. W świetle tej regulacji za dopuszczalne należy również uznać zaokrąglenia dokonane z większą dokładnością, tj. np. do setek złotych lub do dziesiątek złotych, z jednym znakiem po przecinku lub bez. Decyzję o sposobie zaokrąglania danych liczbowych w sprawozdaniu finansowym powinien podjąć kierownik jednostki, a przyjęta przez niego reguła powinna wynikać z zasad (polityki) rachunkowości.
Przyjęty przez jednostkę sposób zaokrąglania powinien być stosowany we wszystkich składowych sprawozdania finansowego. W ten sam sposób powinny być również zaokrąglone dane porównawcze za rok ubiegły.
Prowadzę księgi rachunkowe jednostki, która wprowadza do obrotu produkty w opakowaniach i będzie zobowiązana do zapłaty opłaty produktowej. Za jaki okres należy ująć w księgach rachunkowych opłatę produktową za 2018 r.?
Obowiązek zapłaty przez przedsiębiorcę opłaty produktowej zwykle wynika z art. 34–40 ustawy z 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, choć należy zaznaczyć, że podstawę do jej naliczenia stanowią także przepisy innych ustaw. Do wniesienia opłaty produktowej są zobowiązani przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu produkty w opakowaniach, którzy nie osiągnęli odpowiedniego poziomu odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych. Jest ona obliczana na koniec roku kalendarzowego i wnoszona do 15 marca następującego po roku kalendarzowym, którego opłata dotyczy, na odrębny rachunek bankowy prowadzony przez marszałka województwa (art. 36 ww. ustawy).
Dla celów bilansowych opłata produktowa jest ujmowana w księgach rachunkowych roku, którego dotyczy, co wynika z zastosowania zasady memoriału, o której mowa w art. 6 ust. 1 u.r. W myśl tej zasady w księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty. Oznacza to, że opłatę produktową naliczoną za 2018 r., a opłaconą do 15 marca 2019 r., należy ująć w księgach rachunkowych 2018 r. (pod datą 31 grudnia 2018 r.).
W związku z tym, że uiszczenie opłaty produktowej jest związane zwykle z podstawową działalnością operacyjną jednostki, to obciąża ona koszty tej działalności. Przyjmijmy, że spółka wprowadzająca do obrotu produkty w opakowaniach ustaliła opłatę produktową należną za 2018 r. w kwocie 50 000 zł. Opłatę przekaże na rachunek bankowy marszałka województwa 4 marca 2019 r. Jednostka prowadzi ewidencję kosztów wyłącznie na kontach zespołu 4.
Zapisy w księgach rachunkowych grudnia 2018 r. będą następujące:
1. PK – zarachowanie opłaty produktowej w ciężar kosztów działalności operacyjnej, kwota 50 000 zł: Wn konto 403 „Podatki i opłaty”, Ma konto 225 „Pozostałe rozrachunki publicznoprawne”.
Z kolei zapisy w księgach rachunkowych marca 2019 r. powinny być następujące:
1. WB – zapłata opłaty produktowej, kwota 50 000 zł: Wn konto 225 „Pozostałe rozrachunki publicznoprawne”, Ma konto 130 „Bieżący rachunek bankowy”.
Jednostki, które sporządzają sprawozdania finansowe zgodnie z załącznikiem nr 1 do ustawy o rachunkowości, prezentują opłatę produktową, nieuregulowaną na dzień bilansowy, w poz. B.III.3 lit. g pasywów bilansu jako „Zobowiązania krótkoterminowe wobec pozostałych jednostek z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych oraz innych tytułów publicznoprawnych”. ©℗
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 395 ze zm.).
Ustawa z 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 150 ze zm.).
Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1036 ze zm.).
Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm.).
