Planujemy w naszej gminie pewne zmiany w zakresie podatku od środków transportowych. Jako że to rok wyborczy, zależy nam na wprowadzeniu zwolnienia m.in. dla płatników podatku rolnego, którzy wykorzystują pojazdy w działalności rolniczej. Ponadto chcemy zwolnić z podatku też większą grupę podmiotów, która wykonuje zadania własne na rzecz gminy. Czy będą to zgodne z prawem rozwiązania?
Nie. W ustawie o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: ustawa o podatkach) określono wynika wiele kwestii dotyczących wspomnianego podatku, w tym wysokość stawek (w ramach ustalonych limitów) oraz różne zwolnienia z tego podatku. Mimo że te kwestie regulowane są w uchwałach rad gminnych, nie oznacza to jednak, że rada ma pełną swobodę. Musi ona bowiem przede wszystkim działać na podstawie i w granicach prawa.
Stan klęski żywiołowej może być powodem zwolnienia z podatku
Stan klęski żywiołowej może być powodem zwolnienia z podatku

Zobacz również
Zgodnie z art. 12 ust. 4 ustawy podatkowej rada gminy może wprowadzić inne zwolnienia przedmiotowe niż określone w ust. 1, z wyjątkiem zwolnień dotyczących pojazdów, o których mowa w art. 8 pkt 2, 4 i 6.
W ust. 1 ustawodawca określił zaś, że zwalnia się od podatku od środków transportowych:
  • pod warunkiem wzajemności – środki transportowe będące w posiadaniu przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych i innych misji zagranicznych, korzystających z przywilejów i immunitetów na podstawie ustaw, umów lub zwyczajów międzynarodowych, oraz członków ich personelu, jak również innych osób zrównanych z nimi, jeżeli nie są obywatelami polskimi i nie mają miejsca pobytu stałego na terytorium Polski;
  • środki transportowe stanowiące zapasy mobilizacyjne, pojazdy specjalne oraz pojazdy używane do celów specjalnych w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym;
  • pojazdy zabytkowe w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym.
Jednak zwolnienie od podatku płatników podatku rolnego, którzy wykorzystują pojazdy w działalności rolniczej lub pojazdy wykorzystywane do realizacji zadań własnych gminy, może już budzić wątpliwości co do ich prawnej dopuszczalności.
Problematyczne może być ustalenie, co kryje się pod określeniem zwolnienie przedmiotowe. Pewnych wskazówek dostarcza jedno z aktualniejszych orzeczeń – wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z 15 grudnia 2016 r., sygn. akt I SA/Ol 769/16. Zaakcentowano w nim, że ustawa o podatkach nie definiuje pojęć zwolnienia przedmiotowego, podmiotowego ani podmiotowo-przedmiotowego (mieszanego). W ocenie sądu wypracowane w orzecznictwie sądowym jednolite stanowisko uzasadnia wniosek, że zwolnienie przedmiotowe to takie, które odnosi się wyłącznie do przedmiotu opodatkowania. Opisuje ten przedmiot, wymienia jego cechy charakterystyczne i ewentualnie wskazuje na sposób jego wykorzystywania, w żaden sposób nie nawiązując jednak do konkretnego zindywidualizowanego podmiotu, który jest podatnikiem podatku od środków transportowych. Mieszany (tj. podmiotowo-przedmiotowy) charakter będzie miał taki przywilej podatkowy, który decydujące znaczenie przypisuje wyróżnikowi podmiotowemu, a element przedmiotowy nie nadaje zwolnieniu cech przedmiotowych, lecz wiąże jedynie określoną grupę osób (podmioty zwolnienia) z przedmiotem, który wynika z samej istoty podatku od środków transportowych.
Przemilczane darowizny bez zwolnienia z podatku
Przemilczane darowizny bez zwolnienia z podatku

Zobacz również
Proponowane zwolnienie z wysokim prawdopodobieństwem nie spełnia więc ustawowego wymogu z art. 12 ust. 4 ustawy o podatkach. Jest tak dlatego, że posiada ono cechy zwolnienia przedmiotowo-podmiotowego. Podobne stanowisko wynika z uchwały Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Lublinie z 2 grudnia 2014 r., znak 149/2014, gdzie zaznaczono, że zwolnienie to odnosi się do konkretnej grupy podmiotów. Ostatecznie stwierdzono, że takie zwolnienie jest wadliwe. Podobnie krytycznie należy odnieść się do zwolnienia pojazdów wykorzystywanych do realizacji zadań własnych danej gminy. Na niedopuszczalność tego typu zwolnienia zwrócono uwagę w uchwale Kolegium RIO w Gdańsku z 28 listopada 2013 r., znak 253/g224/P/13, która nadal zachowuje aktualność. Stwierdziło ono, że uchwała rady gminy istotnie narusza prawo poprzez przekroczenie uprawnień wynikających z art. 12 ust. 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych upoważniającego organ stanowiący do wprowadzania zwolnień o charakterze przedmiotowym, ale nie o charakterze podmiotowym czy przedmiotowo-podmiotowym. Podkreśliło, że stosowanie tego typu zwolnienia wobec określonego podmiotu świadczy o nierównym traktowaniu podatników i stanowi naruszenie zasady równości podmiotów określonej w art. 32 i art. 217 konstytucji.
Podstawa prawna
Art. 12 ust. 4 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1785 ze zm.).