Subskrybuj nas na Youtube
Kwota wpłacona przed wykonaniem usługi najmu nie rodzi obowiązku podatkowego w VAT. Powstanie on później, w momencie wystawienia faktury za każdy miesiąc – orzekł NSA
Sprawa dotyczyła spółki będącej właścicielem centrum handlowego. W listopadzie 2015 r. podpisała ona umowę z przyszłym najemcą budynku, który miała dopiero dobudować. Najemca miał się przenieść do obiektu do 30 czerwca 2016 r. i zgodnie z umową płacić czynsz z góry, do 10 dnia każdego miesiąca, w wysokości prawie 45 tys. zł miesięcznie.
Już w listopadzie 2015 r. przyszły najemca wpłacił jednak na konto spółki ponad 1,2 mln zł zaliczki na poczet czynszu. Kontrahenci uzgodnili, że ma ona zostać rozliczona proporcjonalnie na poczet czynszu w początkowych i końcowych okresach umowy najmu. Nie była to pełna zapłata za 5-letni okres najmu.
Spółka uważała, że wpłata zaliczki nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w VAT ani nie zobowiązuje do wystawienia faktury. Faktury powinny być wystawiane nie później niż z upływem terminu płatności, tj. do 10 każdego miesiąca i dopiero wtedy powstanie obowiązek podatkowy – twierdziła spółka.
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał jednak, że pierwszy termin płatności miał miejsce już w listopadzie 2015 r. i już wtedy spółka powinna wystawić fakturę. Zwrócił uwagę na to, że co prawda kwota 1,2 mln zł została wpłacona tytułem zaliczki, ale jednocześnie spółka sama stwierdziła, że dzień podpisania umowy (w listopadzie 2015 r.) to również termin płatności określony w umowie dla części należności. Za pozbawione znaczenia organ uznał natomiast ustalenia kontrahentów, że kwota 1,2 mln zł będzie rozliczona w poszczególnych miesiącach.
Wojewódzki Sąd Apelacyjny w Krakowie zgodził się ze spółką. Przypomniał, że przy usługach najmu moment powstania obowiązku podatkowego jest szczególny. Jest nim dzień wystawienia faktury, a jeśli jej nie ma, wówczas obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu płatności.
Ponadto – jak przypomniał sąd – w świetle art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty.
Przepis ten zawiera jednak zastrzeżenie odnoszące się do art. 19a ust. 5 pkt 4. Z przepisu tego wynika, że otrzymanie zaliczki na poczet świadczenia usług najmu nie powoduje powstania obowiązku podatkowego. Nie ma też obowiązku wystawienia faktury zaliczkowej w związku z otrzymaniem części zapłaty przed wykonaniem usługi – stwierdził WSA, wskazując na art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT.
Tego samego zdania był Naczelny Sąd Administracyjny. Potwierdził, że wpłata zaliczki przed wykonaniem usługi najmu nie rodzi obowiązku podatkowego w VAT.
Sędzia Krzysztof Wujek wyjaśnił, że zastrzeżenie, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4, dotyczy sytuacji, gdy obowiązek powstaje z momentem wystawienia faktury. Tymczasem, zgodnie z art. 106d ust. 1 pkt 4, faktury nie wystawia się, gdy obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4. – W efekcie obowiązek podatkowy w związku z zaliczką nie powstaje – stwierdził sędzia Wujek.
To oznacza, że obowiązek podatkowy będzie powstawał co miesiąc w dniu sporządzenia faktury za najem, którą spółka będzie wystawiać do 10 dnia każdego miesiąca.
orzecznictwo
Wyrok NSA z 3 sierpnia 2018 r., sygn. akt I FSK 1842/16. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
