Spółka holdingowa, która nie tylko ma akcje i udziały innych podmiotów z grupy kapitałowej, ale też wynajmuje im nieruchomości, może odliczyć związany z tym podatek naliczony – orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE.

Chodziło o francuską spółkę działającą w ramach grupy kapitałowej zajmującej się produkcją implantów ortopedycznych. Działalność spółki koncentrowała się na zarządzaniu akcjami lub udziałami w podmiotach zależnych, którym spółka wynajmowała również nieruchomości.
W 2009 r. spółka przeprowadziła czynności restrukturyzacyjne, które doprowadziły do zbycia i nabycia przez nią papierów wartościowych. Przy okazji odliczyła też VAT, który obciążał koszty związane z wynajmem nieruchomości spółkom zależnym.
Zakwestionował to francuski organ podatkowy. Uznał, że de facto spółka nie prowadzi działalności gospodarczej i w związku z tym nie ma też prawa do odliczenia podatku.
Początkowo sądy administracyjne przychylały się do opinii fiskusa. Wątpliwości nabrała dopiero jednak francuska Rada Stanu (Conseil d’État) – organ opiniujący projekty ustaw i dekretów rządowych i będący najwyższym organem sądownictwa administracyjnego.
W pytaniu do TSUE Rada zwróciła uwagę na art. 168 dyrektywy VAT. Mówi on, że podatnik ma prawo odliczyć VAT naliczony od towarów i usług wykorzystywanych na potrzeby transakcji opodatkowanych. Zdaniem Rady mogłoby z tego wynikać, że o ile samo nabycie i posiadanie akcji i udziałów w spółce nie jest działalnością gospodarczą, o tyle może nią być pośrednie lub bezpośrednie uczestnictwo w zarządzaniu podmiotem zależnym. Powstało więc pytanie, czy wynajem nieruchomości na rzecz podmiotów zależnych jest równoznaczny z takim zarządzaniem.
Argumentem na korzyść spółki mógł być wyrok TSUE z 16 lipca 2015 r. (sygn. akt C-108-109/14), w którym uznano, że koszty nabycia udziałów lub akcji w spółkach zależnych, poniesione przez zarządzającą nimi spółkę holdingową, są jej kosztami ogólnymi, a związany z nimi VAT jest w pełni odliczany (chyba że niektóre transakcje dokonane na późniejszym etapie obrotu są zwolnione z podatku).
TSUE uznał, że jeśli wynajmująca spółka uczestniczy w zarządzaniu podmiotami powiązanymi, w których ma udziały lub akcje i zarządzanie jest związane z transakcjami opodatkowanymi (np. wynajmem nieruchomości), to ma prawo odliczyć VAT.
Trybunał orzekł, że wynajem nieruchomości przez spółkę holdingową na rzecz spółki zależnej stanowi uczestnictwo w zarządzaniu, które należy uznać za działalność gospodarczą rodzącą prawo do odliczenia VAT od wydatków poniesionych przez spółkę w celu nabycia udziałów lub akcji spółki zależnej. Warunkiem jest, aby świadczenie usług miało charakter stały, było realizowane odpłatnie i podlegało opodatkowaniu, a także, by istniał bezpośredni związek pomiędzy usługą wyświadczoną przez usługodawcę, a otrzymanym ekwiwalentem świadczenia.
TSUE nawiązał tu do swoich wcześniejszych wyroków, np. z 14 listopada 2000 r., (sygn. akt C-142/99), z 27 września 2001 r. (sygn. akt C 16/00) oraz z 6 września 2012 r. (sygn. akt C-496/11).

orzecznictwo

Wyrok TSUE z 5 lipca 2018 r., sygn. akt C 320/17. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia