Subskrybuj nas na Youtube
Podatnik, który w danym roku podatkowym osiągał dochody (także lub wyłącznie) z pracy w Niemczech, musi je rozliczyć z polskim urzędem skarbowym. Oczywiście o ile jest tzw. polskim rezydentem podatkowym. Co to oznacza? Rezydencję podatkową ustala się dla podatnika biorąc pod uwagę kryteria z ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ustawa określa, że za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:
- posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
- przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Przy badaniu gdzie leży ośrodek interesów życiowych podatnika fiskus bierze pod uwagę m.in. miejsce pobytu najbliższej rodziny, posiadanie / wynajmowanie mieszkania oraz wszelkie inne okoliczności.
Jeśli podatnik jest polskim rezydentem podatkowym podlega wówczas nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, który oznacza, że wszelkie dochody z pracy zarobkowej muszą być rozliczane PIT-em w Polsce, także wynagrodzenia za pracę w Niemczech. By wykazać dochody z pracy w Niemczech należy do deklaracji PIT dodać wypełniony załącznik ZG, który stosowany jest dla wykazania dochodów osiągniętych za granicą. Jeżeli w danym roku podatkowym dochody z pracy w Niemczech były jedynymi (nie było takowych w Polsce), wówczas złożyć należy tzw. zerowy PIT wraz ze wspomnianym załącznikiem ZG (z dochodami za pracę w Niemczech).
Pod uwagę brać należy także postanowienia, które zawarte są w umowie między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku z 2003 r.
Polsko-niemiecka umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania stanowi, że „jeżeli osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach [Polsce i Niemczech], to jej status określa się według następujących zasad:
a) osobę uważa się za mającą miejsce zamieszkania w tym Państwie, w którym ma ona stałe miejsce zamieszkania; jeżeli ma ona stałe miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to uważa się, że ma ona miejsce zamieszkania w tym Państwie, z którym ma ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze (ośrodek interesów życiowych),
b) jeżeli nie można ustalić, w którym Państwie osoba ma ośrodek interesów życiowych, albo jeżeli nie posiada ona stałego miejsca zamieszkania w żadnym z Państw, to uważa się, że ma ona miejsce zamieszkania w tym Umawiającym się Państwie, w którym zwykle przebywa,
c) jeżeli osoba przebywa zazwyczaj w obu Państwach lub nie przebywa zazwyczaj w żadnym z nich, to uważa się, że ma ona miejsce zamieszkania w tym Państwie, którego jest obywatelem,
d) jeżeli osoba jest obywatelem obydwu Państw lub nie jest obywatelem żadnego z nich, to właściwe organy Umawiających się Państw rozstrzygną tę kwestię w drodze wzajemnego porozumienia."
Polsko-niemiecka umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania ma także znaczenie dla osób wykonujących tzw. wolne zawody. Artykuł 14 tejże umowy stanowi, że:
„(1) Dochód, który osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie [Polsce lub Niemczech] osiąga z wykonywanego wolnego zawodu albo z innej działalności o samodzielnym charakterze, podlega opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że osoba ta dysponuje stałą placówką w drugim Umawiającym się Państwie, w celu wykonywania swej działalności. Jeżeli dysponuje ona taką stałą placówką, wówczas dochód może być opodatkowany w drugim Państwie, jednak tylko w takim zakresie, w jakim może być przypisany tej stałej placówce.
(2) Określenie "wolny zawód" obejmuje w szczególności samodzielnie wykonywaną działalność naukową, literacką, artystyczną, wychowawczą lub edukacyjną, jak również samodzielnie wykonywaną działalność lekarzy, adwokatów i radców prawnych, inżynierów, architektów, dentystów, doradców podatkowych i biegłych rewidentów."
Istotne znaczenie mają także postanowienia artykułu 15 polsko-niemieckiej umowy dotyczące pracy najemnej:
„(1) (...) uposażenia, płace i podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie otrzymuje z pracy najemnej, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że praca najemna wykonywana jest w drugim Umawiającym się Państwie. Jeżeli praca jest tak wykonywana, to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim Państwie.
(2) Bez względu na postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu wynagrodzenie, jakie osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie otrzymuje z pracy najemnej, wykonywanej w drugim Umawiającym się Państwie, podlega opodatkowaniu tylko w pierwszym Państwie, jeżeli:
- a) odbiorca przebywa w drugim Państwie przez okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni podczas dwunastomiesięcznego okresu, rozpoczynającego się lub kończącego w danym roku podatkowym, ib) wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w drugim Państwie, ic) wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada w drugim Państwie.
(3) Postanowienia ustępu 2 niniejszego artykułu nie mają zastosowania do wynagrodzenia otrzymywanego przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie, zwaną w tym ustępie "pracownikiem", oraz wypłacanego przez lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w drugim Umawiającym się Państwie, jeżeli praca ta wykonywana jest w tym drugim Państwie, i jeżeli:
- a) pracownik wykonuje w ramach pracy najemnej również usługi na rzecz osoby innej niż pracodawca, która kontroluje bezpośrednio lub pośrednio sposób wykonania tych usług, ib) pracodawca nie ponosi odpowiedzialności lub ryzyka za skutki pracy wykonanej przez pracownika.
Z kolei wynagrodzenie otrzymywane z pracy najemnej, wykonywanej na pokładzie statku morskiego lub statku powietrznego eksploatowanego w transporcie międzynarodowym albo na pokładzie statku eksploatowanego w żegludze śródlądowej - zgodnie z umową polsko-niemiecką - może być opodatkowane w tym państwie, w którym znajduje się miejsce faktycznego zarządu przedsiębiorstwa.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisana w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. (tekst)