W 2017 r. luka w VAT istotnie zmniejszyła się do ok. 14 proc. potencjalnych wpływów z tego podatku, podczas gdy rok wcześniej wynosiła 20 proc., a w 2015 r. - 23,9 proc. - wynika z informacji resortu finansów przekazanej posłom.

Dane te pojawiły się w odpowiedzi wiceministra finansów Pawła Cybulskiego na interpelację posłów PO Wojciecha Króla i Pawła Bańkowskiego. Pytali oni o sumę wyłudzeń VAT będącą następstwem udziału w tzw. karuzelach podatkowych w latach 2015-2017. Prosili ponadto o wskazanie czynności, które powinien podjąć przedsiębiorca, dokonując weryfikacji swojego partnera biznesowego, by można było przyjąć dochowanie przez niego należytej staranności.

Cybulski wyjaśnił, że Ministerstwo Finansów nie dysponuje informacjami o wyłudzeniach VAT będących następstwem tzw. karuzeli podatkowych. Zaznaczył jednak, że resort szacuje tzw. lukę podatkową, która odzwierciedla stopień niewywiązywania się ze zobowiązań podatkowych dla całej gospodarki w zakresie konkretnego podatku.

Dziewiątka poszukiwaczy zaginionego VAT
Dziewiątka poszukiwaczy zaginionego VAT

Zobacz również

"Z analizy wynika, że w okresie 2007-15 obserwowano wzrost luki podatkowej z tytułu VAT. Według wstępnych szacunków Ministerstwa Finansów od 2016 r. luka podatkowa ulega zauważalnemu ograniczeniu, w sposób istotny zmniejszyła się w 2017 r., choć wciąż wynosi ok. 14 proc. potencjalnych wpływów. Dla lat 2015-2016 wynosiła odpowiednio ok. 40 i 34 mld zł (23,9 proc. i 20 proc.). Spadek luki podatkowej można wprost interpretować jako zwiększenie stopnia wywiązywania się z zobowiązań podatkowych" - odpowiedział Cybulski.

Wyjaśnił, że przy szacowaniu luki porównuje się rzeczywiste wpływy z podatku z teoretycznymi wpływami, jakie wynikają z obowiązujących przepisów. "Do celów oszacowania luki VAT zastosowano metodę odgórną (top–down), która wykorzystuje dane makroekonomiczne na temat bazy podatku VAT (konsumpcję prywatną, zakupy netto oraz inwestycje sektora instytucji rządowych i samorządowych)" - czytamy w odpowiedzi.

Wiceminister zastrzegł, że zastosowana metoda, z uwagi na opóźnienia w publikacji danych, nie uwzględnia bieżących zmian w strukturze bazy VAT. "Otrzymane za pomocą stosowanej w Ministerstwie Finansów metody wyniki oszacowania luki VAT są bardzo zbliżone do szacunków Komisji Europejskiej" - dodano.

Odnosząc się do kwestii należytej staranności Cybulski ocenił, że jest ona "zagadnieniem bardzo skomplikowanym i uzależnionym od wielu czynników, które mogą się różnić od siebie w zależności od specyfiki konkretnego stanu faktycznego, w szczególności od branży, w której działa podatnik, od tego czy transakcja dokonywana jest z nowym podatnikiem, od skali transakcji, kwoty transakcji, itp."

Komisji śledcza do spraw wyłudzeń VAT rozpocznie prace w drugiej połowie maja

Zobacz również

Według MF to istotne, gdyż dotychczasowe doświadczenie wskazuje, iż uczestnikami tego procederu mogą stać się także uczciwi, lecz nieostrożni przedsiębiorcy, którzy narażają się na możliwość zakwestionowania przez organy podatkowe prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Cybulski poinformował, że w czerwcu 2017 r. rozpoczęły się konsultacje podatkowe, których celem jest opracowanie możliwie kompletnej i precyzyjnej listy przesłanek należytej staranności po stronie nabywcy w transakcjach krajowych. Ich spełnienie w momencie zawierania transakcji, tłumaczy wiceminister, skutkowałoby brakiem podstaw do kwestionowania u podatników prawa do odliczenia VAT w następstwie uznania, że podatnicy nie wiedzieli i nie mogli wiedzieć, że w ramach danej transakcji ich dostawca dopuścił się przestępstwa.

"Z uwagi na wspomniany (...) stopień skomplikowania zagadnienia należytej staranności i jego zależność od wielu czynników, prace nad opracowaniem listy przesłanek należytej staranności wymagające uwzględnienia roli tychże czynników są nadal w toku. Po zakończeniu prac Ministerstwo Finansów planuje opublikować dokument dotyczący zagadnienia kryteriów oceny należytej staranności" - zapowiedział Cybulski.