Przedsiębiorcy, którzy przed 2018 r. odziedziczyli środki trwałe lub otrzymali je w darowiźnie, nie wiedzą, czy mogą je dziś amortyzować.
Formalnie od 1 stycznia br. obowiązuje zakaz amortyzacji takiego majątku. Do redakcji DGP dzwonią czytelnicy oburzeni tym, że zostali objęci tym zakazem, mimo że prawo nie powinno działać wstecz.
Wprawdzie dziś rząd ma rozpatrzyć projekt, którym wycofa tę kontrowersyjną zmianę, ale projekt będzie musiał jeszcze przejść przez Sejm i Senat. Nie wiadomo, czy uda się go uchwalić i opublikować, zanim przedsiębiorcy rozliczą się za styczeń (mają na to czas do 20 lutego).
Brak przepisów przejściowych
Zgodnie z obowiązującym od 1 stycznia br. przepisem ustawy o PIT (art. 23 ust. 1 pkt 45a lit. a) do kosztów uzyskania przychodów nie można już zaliczać odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych (WNiP) otrzymanych nieodpłatnie, jeżeli podatnik korzystał ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn. Takie zwolnienie przysługuje dla spadków i darowizn przekazywanych w najbliższej rodzinie (np. gdy syn dziedziczy po matce). Przed 2018 r. taki majątek można było amortyzować i odpisy odliczać od przychodu.
Zmieniła to nowelizacja z 27 listopada 2017 r. trzech ustaw: o PIT, CIT i ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych (Dz.U. poz. 2175). Nie ma w niej przepisów przejściowych, które wyłączałyby spod tego zakazu spadki i darowizny otrzymane przed 1 stycznia 2018 r.
Inaczej zrobiono w przypadku podwyższenia wartości środków trwałych, zaliczanych bezpośrednio do kosztów podatkowych (z 3,5 tys. zł do 10 tys. zł). W nowelizacji wprost zapisano, że nowe zasady stosuje się do składników majątku przyjętych do używania po 31 grudnia 2017 r.
Podobnie, wprowadzając zakaz rozliczania zysków kapitałowych z innymi dochodami, jasno zapisano, że nowelizacja nie dotyczy lat podatkowych poprzedzających okres rozliczeniowy rozpoczęty po 31 grudnia 2017 r.
W odniesieniu do amortyzacji środków trwałych otrzymanych w spadku lub darowiźnie takiego przepisu przejściowego zabrakło.
Ochrona praw nabytych
– Obowiązujące dziś przepisy uniemożliwiają zaliczenie odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodów od majątku odziedziczonego lub darowanego przed 1 stycznia 2018 r. – uważa Dariusza Bednarski, partner zarządzający departamentem doradztwa w Grant Thornton.
Innego zdania jest Mariusz Przyborowski, doradca podatkowy w Kancelarii Prawno-Podatkowej Grant sp. z o.o. Jego zdaniem, takie ograniczenie byłoby niezgodne z konstytucyjną zasadą ochrony praw nabytych i ochrony interesów w toku.
Ekspert zwraca uwagę, że Trybunał Konstytucyjny odniósł się do podobnej sytuacji w wyroku z 10 lutego 2015 r. (sygn. akt P 10/11). Za niezgodną z konstytucją uznał wtedy zmianę, która przez brak przepisów przejściowych pozbawiała podatników prawa do amortyzowania od 1 stycznia 2000 r. niektórych wartości niematerialnych i prawnych.
Niedługo zmiana
W odpowiedzi na pytanie naszej redakcji Ministerstwo Finansów nie odniosło się do problemu braku przepisów przejściowych. Przypomniało jedynie, że obowiązujące dziś zasady amortyzacji odziedziczonego lub darowanego majątku mają się zmienić i to ze skutkiem od 1 stycznia 2018 r. Oznaczałoby to, że spadkobiercy i obdarowani będą mogli amortyzować majątek odziedziczony lub otrzymany w darowiźnie przed 2017 r.
O ile jednak spadkobiercy będą to robić na dotychczasowych zasadach (obowiązujących do końca 2017 r.), o tyle obdarowani nie będą już mogli sami ustalać wartości początkowej otrzymanego majątku. Będą mogli jedynie kontynuować amortyzację po darczyńcy (w tym przyjmować tę samą wartość początkową, którą on przyjął).
Dziś propozycje te rozpatrzy rząd.