Subskrybuj nas na Youtube
Pracownica w styczniu 2018 r. otrzyma 200 zł dofinansowania do zimowych półkolonii syna w wieku 12 lat. Nie mamy funduszu socjalnego, ale odkładamy pewną rezerwę ze środków bieżących na podobne cele na rzecz pracowników. Organizatorem wypoczynku jest miejscowy klub sportowy działający w formie stowarzyszenia. Czy dopłata może być zwolniona z PIT i/lub składek? Wynagrodzenie pracownicy wynosi 2200 zł.
Dofinansowanie dla pracownicy stanowi podstawę wymiaru składek na ZUS. Natomiast w pełni pozostanie zwolnione z PIT pod warunkiem spełnienia przez organizatora ustawowych wymogów.
Finansowe świadczenie przeznaczone na wypoczynek dziecka pracownika jest przychodem ze stosunku pracy rodzica. Jednak zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 78 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT) zwolnione z podatku są dopłaty do wypoczynku zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk (w tym również połączonego z nauką), do pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych oraz do przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu – dzieci i młodzieży do lat 18:
a) z funduszu socjalnego, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oraz zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra – niezależnie od ich wysokości,
b) z innych źródeł – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2000 zł. (Uwaga! Od 1 stycznia 2018 r. limit wzrósł z 760 do 2000 zł).
Wypoczynek zorganizowany
Powyższe zwolnienie obwarowane jest kilkoma warunkami, które muszą być spełnione łącznie. Przede wszystkim ulga dotyczy dopłat, a nie sfinansowanego w 100 proc. kosztu wypoczynku, i uczestniczyć w nim mogą tylko dzieci i młodzież, które nie ukończyły 18. roku życia. Poza tym wypoczynek musi być zorganizowany. Jego organizatorem ma być podmiot prowadzący działalność w tym zakresie, nie może on odbiegać swoim charakterem od wymienionych w przepisie form wypoczynku oraz pobytów o charakterze leczniczym.
Ustawa o PIT nie zawiera definicji wypoczynku zorganizowanego. Jednak ze względu na to, że lista podmiotów – organizatorów mieści się w ustawie o systemie oświaty i w tym zakresie ma ona zastosowanie, definicję wypoczynku można z niej zaczerpnąć także dla celów podatkowych. Mianowicie jest to wypoczynek organizowany dla dzieci i młodzieży w celach rekreacyjnych lub regeneracji sił fizycznych i psychicznych połączony ze szkoleniem lub pogłębianiem wiedzy, rozwijaniem zainteresowań, uzdolnień lub kompetencji społecznych dzieci i młodzieży, trwający nieprzerwanie co najmniej dwa dni, w czasie ferii letnich i zimowych oraz wiosennej i zimowej przerwy świątecznej, w kraju lub za granicą, w szczególności w formie kolonii, półkolonii, zimowiska, obozu i biwaku.
Jeśli chodzi o zorganizowanie wypoczynku przez podmiot prowadzący działalność w tym zakresie, zasadnicze znaczenie ma tu formalno-prawne umocowanie danego podmiotu do wykonywania czynności związanych z organizowaniem wypoczynku określone w dokumentach stanowiących podstawę jego funkcjonowania. Istotne jest przy tym, czy podmiot świadczący tego typu usługi wypoczynkowe czyni to zgodnie ze specjalnymi regulacjami dotyczącymi organizowania wypoczynku dla dzieci i młodzieży.
Do podmiotów prowadzących działalność w zakresie wypoczynku zaliczyć można zarówno te, które świadczą usługi wypoczynkowe w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, np. biura turystyczne i biura podróży, jak i te, które zajmują się statutowo organizowaniem wypoczynku zorganizowanego, m.in. szkoły, kościoły, stowarzyszenia, organizacje charytatywne i fundacje.
Ustawa o systemie oświaty stanowi, że organizatorami wypoczynku mogą być: szkoły, przedsiębiorcy wpisani do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych (zgodnie z ustawą o usługach turystycznych, dalej: u.u.t.), osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, organizujące wypoczynek w celu niezarobkowym albo zarobkowym, jeżeli organizowany wypoczynek nie stanowi imprezy turystycznej, zgodnie z u.u.t. Szczegółowe wymogi, jakie muszą spełnić, zawiera rozporządzenie w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży.
Forma rekreacji
Dla zastosowania zwolnienia istotna jest również forma zorganizowanego wypoczynku – mianowicie musi ona przybrać jedną z postaci określonych w ustawie o PIT. Poza zakresem tego zwolnienia są zatem wczasy pod gruszą, wizyta u rodziny czy wyjazdy organizowane na własną rękę. Przy kwalifikowaniu poszczególnych form wypoczynku należy się kierować pojęciami słownikowymi, np. z Uniwersalnego Słownika Języka Polskiego PWN:
wczasy – wypoczynek poza miejscem zamieszkania, którego organizatorzy za opłatą zapewniają noclegi, całodzienne wyżywienie, a niekiedy także rozrywki sportowe i kulturalne,kolonie – zorganizowany pobyt dzieci i młodzieży poza miejscem stałego zamieszkania, dla wypoczynku w czasie wakacji,półkolonie – forma zespołowego wypoczynku dla dzieci w miejscu ich zamieszkania organizowana w czasie wakacji,obóz – zorganizowany wypoczynek grupy ludzi, często połączony z uprawianiem sportu, doskonaleniem zawodowym, nauką języków obcych,zimowisko – zorganizowany w celach wypoczynkowych pobyt młodzieży poza miastem w czasie ferii zimowych,wycieczka – wędrówka lub wyjazd w celach turystycznych.
Zatem półkolonia to też forma wypoczynku. Przy czym jeżeli wypoczynek jest organizowany równocześnie dla dzieci i rodziców, zwolnieniu podlega tylko ta część wydatku, która dotyczy dzieci i młodzieży do lat 18.
Wiek dziecka
Warunek wieku jest spełniony wtedy, gdy w którymkolwiek momencie trwania wypoczynku jego uczestnikiem jest małoletnie dziecko. Przemawia za tym użyty przez ustawodawcę ciąg wyrazów: dopłaty do (...) wypoczynku (...) oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu dzieci i młodzieży do lat 18. W konsekwencji dla zastosowania zwolnienia istotny jest wiek dziecka w trakcie pobytu np. na półkolonii, a nie wiek dziecka w momencie otrzymania dopłaty. Przepisy ustawy o PIT nie zawierają regulacji, która zobowiązywałaby do podziału otrzymanej kwoty dopłaty proporcjonalnie do liczby dni przypadających na wypoczynek małoletniego dziecka, które podczas jego trwania uzyskało pełnoletność.
Ze względu na to, że przychodami ze stosunku pracy są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość świadczeń otrzymanych w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, przychodem pracownika jest wyłącznie kwota odpowiadająca równowartości otrzymanej dopłaty, czyli różnicy pomiędzy kwotą odpłatności za zorganizowany wypoczynek dziecka a kwotą dopłaty jaką ponosi pracownik. Przychód z tego tytułu powstaje w dacie przyznania dopłaty.
Do zastosowania zwolnienia niezbędne jest również dostarczenie pracodawcy dokumentu, który zawiera co najmniej:
nazwę i adres podmiotu prowadzącego działalność w zakresie organizacji wypoczynku, na rzecz którego została dokonana wpłata (w razie wątpliwości trzeba przedstawić zaświadczenie usługodawcy o tym, że świadczy usługi w zakresie organizacji wypoczynku dla dzieci i młodzieży, ewentualnie wyciąg z ewidencji działalności gospodarczej lub odpis z KRS),forma wypoczynku (wczasy, kolonie, obóz lub zimowisko),imię i nazwisko dziecka korzystającego z zorganizowanej formy wypoczynku,imię i nazwisko osoby dokonującej zapłaty,kwotę i datę dokonania zapłaty.
W przepisach ustawy o PIT nie ma regulacji określającej, jaki dowód powinien przedstawić pracownik z tytułu wydatku, który poniósł na wypoczynek dziecka do lat 18. Zatem aby dofinansowanie do wypoczynku dzieci mogło być zwolnione od podatku, należałoby przyjąć, że ma tu zastosowanie ogólna reguła, według której dowodem może być wszystko, co może się przyczynić do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W takiej sytuacji stosuje się dokumenty zwyczajowo przyjęte, jakimi są różnego rodzaju dowody wpłaty (faktura VAT, rachunek, dowód wpłaty KP, przelew bankowy, przekaz pocztowy). Pojęcie „dowód wpłaty” jest bowiem pojęciem szerokim.
Reasumując, to na pracowniku ubiegającym się o dofinansowanie wypoczynku ciąży obowiązek przedłożenia stosownych dowodów i udowodnienia prawa do zwolnienia podatkowego.
Składki ZUS
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o PIT, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Podstawy wymiaru składek nie stanowią jedynie świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (bez żadnych dodatkowych ograniczeń co do formy świadczenia czy jego wysokości) lub ewentualnie świadczenia z funduszu socjalno-bytowego utworzonego na podstawie układu zbiorowego pracy, do wysokości 1185,66 zł rocznie.
WAŻNE
Ustawa o PIT nie zawiera definicji wypoczynku zorganizowanego. Jednak ze względu na to, że lista podmiotów – organizatorów mieści się w ustawie o systemie oświaty i w tym zakresie ma ona zastosowanie, definicję wypoczynku można z niej zaczerpnąć także dla celów podatkowych.
TABELA. Lista płac za styczeń 2018 r.
| Elementy | Kwota | Sposób wyliczenia |
| Przychód | 2400 zł | 2200 zł + 200 zł |
| Składki na ubezpieczenia społeczne | 329,04 zł | – podstawa wymiaru – 2400 zł– składka emerytalna – 2400 zł x 9,76 proc. = 234,24 zł– składka rentowa – 2400 zł x 1,5 proc. = 36 zł– składka chorobowa – 2400 zł x 2,45 proc. = 58,80 zł– łączna kwota składek – 329,04 zł |
| Składka na ubezpieczenie zdrowotne– do zapłaty do ZUS– odliczana od podatku | 186,39 zł147,12 zł | – podstawa wymiaru – 2070,96 zł (po pomniejszeniu o składki na ubezpieczenia społeczne – 329,04 zł)2070,96 zł x 9 proc. = 186,39 zł(2200 zł – 13,71 proc.) x 7,75 proc. = 147,12 zł* |
| Zaliczka na podatek dochodowy | 128 zł | Przychód do opodatkowania – 2200 zł– podstawa opodatkowania po zaokrągleniu – 1787 zł [2200 zł (przychód) – 111,25 zł (koszty uzyskania przychodów)– 301,62 zł** (składki społeczne ustalone od przychodu opodatkowanego, tj. 2200 zł x 13,71 proc.)] = 1787,13 zł– zaliczka do US – 128 zł (1787 zł x 18 proc.) – 46,33 zł = 275,33 zł (zaliczka na podatek) – 147,12 zł (składka zdrowotna) = 128,21 zł |
| Kwota do wypłaty | 1756,57 zł | 2400 zł – (329,04 zł + 186,39 zł + 128 zł) |
*zaliczka na podatek nie podlega obniżeniu o składki, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku
**odliczeniu od dochodu nie podlegają składki, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku
Podstawa prawna
Art. 12, art. 21 ust. 1 pkt 78, art. 26 ust. 1, art. 27b ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.).
Art. 92a, art. 92c ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2198, 2203 i 2361).
Par. 1 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1949).
Rozporządzenie ministra edukacji narodowej z 30 marca 2016 r. w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży (Dz.U. poz. 452).
