Podatnik zapłaci pięciokrotnie wyższą stawkę ryczałtu, pod warunkiem że decyzja nakładająca drakońską daninę zostanie mu doręczona w ciągu 5 lat od końca roku podatkowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.
Tak rozstrzygnął wczoraj w uchwale Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt II FPS 4/17).
Z sankcyjną stawką musi liczyć się ryczałtowiec, który nie prowadzi ewidencji, prowadzi ją niezgodnie z warunkami albo zaniża przychód. Wtedy fiskus ma prawo określić wartość nieujętego przychodu i zastosować pieciokrotnie wyższą stawkę ryczałtu (nie większą niż 75 proc. przychodu). Tak wynika z art. 17 ust. 1 i 2 ustawy o ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2180 ze zm.).
Spór toczył się o to, w jakim czasie decyzja taka musi zostać doręczona podatnikowi. Organy podatkowe chciały mieć na to 5 lat liczonych od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku (art. 70 par. 1 ordynacji). Gdyby poszerzony skład NSA się za tym opowiedział, to ryczałt np. za 2002 r. mógłby być kwestionowany do 31 grudnia 2008 r.
Podatnicy byli za tym, aby fiskus miał tylko 3 lata, i to liczone od końca roku, w którym powstał obowiązek. Wtedy sankcyjny ryczałt od przychodów z 2002 r. mógłby zostać nałożony do 31 grudnia 2005 r.
Było też trzecie stanowisko, zgodnie z którym powinien być tu stosowany art. 68 par. 1 pkt 2 ordynacji podatkowej. Czyli że decyzja powinna zostać wydana w ciągu 5 lat liczonych od końca roku, w którym powstał obowiązek podatkowy. Dla przychodów z 2002 r. graniczną datą byłby więc 31 grudnia 2007 r.
Siedmiu sędziów NSA opowiedziało się za tą trzecią wykładnią. Uznali, że prawo do wydania decyzji w sprawie sankcyjnej stawki ryczałtu przedawnia się na zasadach wskazanych w art. 68 ordynacji podatkowej (bo jest to decyzja konstytutywna). Na jej wydanie fiskus ma więc 5 lat, a nie 3 lata liczone od końca roku, w którym powstał obowiązek podatkowy.
To zła, ale i dobra wiadomość dla podatników. Gdyby NSA inaczej ocenił charakter decyzji o sankcyjnym ryczałcie (że jest ona decyzją deklaratoryjną), to fiskus miałby na jej wydanie 5 lat liczonych od końca roku, w którym upłynął termin płatności. Podatnik musiałby wtedy zapłacić nie tylko sankcyjny ryczałt, ale i odsetki od zaległości.
ORZECZNICTWO
Uchwała NSA z 16 października 2017 r., sygn. akt II FPS 4/17.