Na samą decyzję, jaki podatek wybrać na 2026 r., jest jeszcze trochę czasu, bo termin mija 20 lutego. Warto jednak przy kalkulacjach wziąć pod uwagę również to, czy uda się zaoszczędzić na składce zdrowotnej, a jeśli tak, to ile.

Jak skala PIT, to bez odliczenia

Składki zdrowotnej nie mogą odejmować podatnicy, którzy rozliczają się z fiskusem według skali podatkowej. W zamian przysługuje im kwota dochodu wolna od podatku (30 tys. zł dochodu rocznie), do której prawa nie mają ani liniowcy, ani ryczałtowcy.

Liniowy PIT

Kto wybierze liniowy 19-proc. PIT, ma do wyboru:

  • zaliczać składkę zdrowotną do kosztów uzyskania przychodów (na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 58 ustawy o PIT), lub
  • odliczać składkę zdrowotną od dochodu (na podstawie art. 30c ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT).

W obu przypadkach roczny limit odliczenia jest taki sam – w 2026 r. wyniesie on 14 100 zł (zgodnie z obwieszczeniem ministra finansów z 12 grudnia 2024 r., M.P. poz. 1274).

Co się bardziej opłaca? Zaliczyć do kosztów …

Bardziej opłaca się zaliczać składkę zdrowotną do kosztów uzyskania przychodu. Składka jest bowiem liczona od dochodu ustalonego w ten sposób, że od przychodów z działalności gospodarczej odejmuje się koszty ich uzyskania oraz składki na ubezpieczenia społeczne. Stąd prosty wniosek: im niższy dochód, tym:

  • niższa podstawa wymiaru składki zdrowotnej,
  • niższa podstawa opodatkowania PIT.

Korzyść z zaliczenia składki zdrowotnej do podatkowych kosztów wynosi więc 690,90 zł (14 100 zł x 4,9 proc.). Tyle mniej będzie ona kosztować przedsiębiorcę liniowego w 2026 r.

Jednocześnie przedsiębiorca zaoszczędzi na samym podatku (zaliczce na liniowy PIT), bo – jak powiedzieliśmy - wyższe koszty uzyskania przychodu to niższa podstawa opodatkowania. W 2026 r. oszczędność z tego tytułu wyniesie 2 679 zł (14 100 zł x 19 proc.).

W sumie – jak wylicza Piotr Juszczyk, główny doradca podatkowy Infakt – przedsiębiorca liniowy zaoszczędzi 3 369,90 zł. Ekspert przypomina też, ile można zaoszczędzić w mijającym 2025 r. oraz jaka była oszczędność w poprzednich latach (patrz tabela).

… czy odliczyć od dochodu?

Takiego efektu nie osiągniemy, gdy odejmiemy składkę zdrowotną od dochodu, bo wtedy dochód mamy wyliczony bez pomniejszenia go o składkę.

Co więcej, zaliczenie składki zdrowotnej do kosztów może skutkować tym, że słabo zarabiający przedsiębiorca, zamiast dochodu wykaże podatkową stratę (tak jest wtedy, gdy koszty przewyższają dochód). Nie uniknie wtedy minimalnej składki zdrowotnej, natomiast o podatkową stratę obniży swój podatkowy dochód dopiero w kolejnych latach (jeżeli, rzecz jasna, będzie go miał).

Ryczałt od przychodów

Ryczałtowcy nie mają wyboru - mogą tylko odjąć połowę składki zdrowotnej od przychodu. Nie wiadomo jednak jeszcze, ile składki zdrowotnej zapłacą w 2026 r.

Jaka składka zdrowotna?

Przypomnijmy, że w 2026 r. minimalne wynagrodzenie wyniesie 4 806 zł. To oznacza, że liniowcy będą musieli płacić nie mniej niż 432,54 zł z tytułu składki zdrowotnej. Będzie ona obliczana jako 9 proc. od pełnego minimalnego wynagrodzenia, a nie – jak w 2025 r. – od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia (w 2025 r. minimalne wynagrodzenie wynosi 4 666 zł).

- To oznacza wzrost minimalnej składki zdrowotnej o ponad 37 proc. – wylicza Piotr Juszczyk.

Ile zaoszczędzi podatnik (liniowy PIT), jeżeli zaliczy składkę zdrowotną do kosztów uzyskania przychodu (w zł)

Rok Limit odliczenia składki zdrowotnej Oszczędność na składce zdrowotnej Oszczędność na liniowym PIT Razem maksymalna oszczędność
2022 8 700 1 653 426,30 2 079,30
2023 10 200 1 938 499,80 2 437,80
2024 11 600 2 204 568,40 2 772,40
2025 12 900 2 451 632,10 3 083,10
2026 14 100 2 679 690,90 3 369,90

Obliczenia: Piotr Juszczyk, główny doradca podatkowy Infakt