Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Pytanie jest zasadne w kontekście wspomnianej ustawy z 4 kwietnia 2025 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Zakładała ona całkiem nowy, dwuczłonowy model obliczania składki zdrowotnej od przedsiębiorców. Pierwsza część miała być stała, zryczałtowana, druga – procentowa.
Ale prezydent Andrzej Duda nie podpisał tej nowelizacji, więc reguły opłacania składki zdrowotnej w 2026 r. się nie zmienią. Przedsiębiorcy zapłacą ją według tych samych zasad, co dotychczas, z jednym tylko zastrzeżeniem - zmieni się sposób obliczania minimalnej składki, ponieważ najniższa podstawa wymiaru będzie ustalana od 100 proc. minimalnego wynagrodzenia, a nie – jak w 2025 r. - od 75 proc.
Ile wyniesie składka minimalna?
Minimalną składkę zdrowotną płacą przedsiębiorcy o niskich miesięcznych dochodach, tj. niższych niż minimalna pensja. Płacą ją również ci, którym biznes przynosi stratę. W 2025 r. minimalna składka zdrowotna wynosi 314,96 zł miesięcznie, w 2026 r. wzrośnie do 432,54 zł.
- To o 117,58 zł miesięcznie więcej niż w 2025 r. To wzrost o ponad 37,4 proc. – wylicza Piotr Juszczyk, główny doradca podatkowy inFakt. Przypomina, że składka zdrowotna nie jest objęta zwolnieniem w ramach wakacji składkowych.
Powody podwyżki będą dwa. Po pierwsze, wzrośnie minimalne wynagrodzenie – z 4666 zł (w 2025 r.) do 4806 zł (w 2026 r.). Po drugie, tylko w 2025 r. obowiązywał przepis, który obniżył podstawę wymiaru minimalnej składki zdrowotnej do 75 proc. minimalnego wynagrodzenia. Wprawdzie nowelizacja z 4 kwietnia 2025 r. zakładała obniżenie już na stałe podstawy wymiaru minimalnej składki zdrowotnej, ale skoro prezydent jej nie podpisał, to w 2026 r. wrócimy do zasad sprzed 2025 r. To oznacza, że minimalna składka zdrowotna znów będzie ustalana od 100 proc. minimalnego wynagrodzenia. W 2026 r. wyniesie zatem 432,54 zł (4806 zł x 9 proc.), a zapłacą ją przedsiębiorcy opodatkowani:
- według skali podatkowej PIT, jeżeli ich miesięczny dochód nie przekroczy 4806 zł, a rocznie 57 672 zł;
- liniowym PIT, jeżeli ich miesięczny dochód w 2026 r. nie przekroczy 8 827,35 zł miesięcznie, a w skali roku 105 928,20 zł.
Ile zapłacą ci, którzy wybiorą PIT?
Brak pozostałych zmian oznacza, że w 2026 r. przedsiębiorcy, którzy wybiorą:
- opodatkowanie według skali podatkowej PIT, będą płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. swojego faktycznie uzyskanego dochodu, nie mniej niż 432,54 zł;
- liniowy 19-proc. PIT, będą płacić składkę zdrowotną w wysokości 4,9 proc. swojego faktycznie uzyskanego dochodu, nie mniej niż 432,54 zł.
Ile zapłacą ryczałtowcy?
Przedsiębiorcy, którzy wybiorą ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, będą płacić składkę zdrowotną w zryczałtowanej wysokości. Podstawą wymiaru jest tu 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale poprzedniego roku, włącznie z wypłatami z zysku (art. 81 ust. 2f pkt 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, t.j. Dz.U. 2025 poz. 1461).
Podstawę wymiaru na 2026 r. poznamy zatem, gdy prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłosi w Monitorze Polskim, ile wyniosło przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale 2025 r., włącznie z wypłatami z zysku. Prawdopodobnie nastąpi to około 20 stycznia 2026 r.
Przypomnijmy, że w 2025 r. ryczałtowcy płacą składkę w wysokości:
- 461,66 zł – gdy ich przychody roczne nie przekraczają 60 tys. zł,
- 769,43 zł – gdy ich przychody roczne przekroczą 60 tys. zł, ale nie przekroczą 300 tys. zł,
- 1 384,97 zł – gdy ich przychody roczne przekroczą 300 tys. zł.
Niektórzy odliczą część składki
Wspomniana kwietniowa nowelizacja zakładała likwidację prawa do odliczania zapłaconych składek zdrowotnych od podatkowego dochodu lub przychodu. Skoro jednak prezydent ją zawetował, to nadal przedsiębiorcy – z wyjątkiem tych opodatkowanych według skali podatkowej PIT – będą odliczać przynajmniej część składki zdrowotnej.
W grudniu 2025 r. minister finansów obwieści, do jakiej kwoty będą mogli ją odjąć przedsiębiorcy, którzy na 2026 r. wybiorą liniowy 19-proc. PIT. Przypomnijmy, że w 2025 r. odliczają 12 900 zł. Liniowcy nadal będą mieli do wyboru: albo odliczyć składkę od dochodu albo zaliczyć ją do kosztów uzyskania przychodu. Bardziej opłaca się zaliczać składkę zdrowotną do kosztów uzyskania przychodu, ponieważ jest ona liczona od dochodu, czyli po pomniejszeniu przychodów z działalności gospodarczej o koszty ich uzyskania oraz składki na ubezpieczenia społeczne. Im zatem niższy dochód, tym niższa podstawa wymiaru składki zdrowotnej.
Z kolei ryczałtowcy mogą odjąć połowę składki zdrowotnej od przychodu. Przy czym w zależności od tego, jak wysoki płacą ryczałt (według jakiej stawki podatkowej), faktyczna korzyść z odliczenia składki zdrowotnej wynosi od 8,5 proc. do 17 proc. połowy tej składki.
Składkę odliczają też częściowo przedsiębiorcy, którzy rozliczają się na podstawie karty podatkowej. Pomniejszają podatek (nie dochód, bo go nie wykazują) o 19 proc. zapłaconych w roku składek na ubezpieczenie zdrowotne. Ale takich osób jest coraz mniej, bo w tej formie mogą rozliczać się z fiskusem tylko ci, który wybrali kartę w 2021 r. i przez następne lata kontynuowali ten sposób rozliczeń. Kto w tym czasie stracił prawo do karty lub w ogóle z niej nie korzystał, nie może już złożyć wniosku o opodatkowanie w tej formie.
