Sprawa dotyczyła gminy, która kupuje gaz ziemny do celów opałowych na potrzeby budynków użyteczności publicznej, takich jak świetlice wiejskie, szkoły, przedszkola i remizy Ochotniczej Straży Pożarnej. Nie płaci w tym zakresie podatku akcyzowego, bo korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 31b ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku akcyzowym.

Sporadycznie tylko udostępnia część budynków odpłatnie (na przykład w celu organizacji spotkań oświatowych, kulturalnych i towarzyskich), a jedną świetlicę oddała w użyczenie spółdzielni socjalnej.

Co z rejestracją w CRPA?

Gmina uważała, że nie musi zarejestrować się w Centralnym Rejestrze Podmiotów Akcyzowych (CRPA), bo – jak argumentowała – nabywa gaz w ramach wykonywania zadań publicznych i nie prowadzi działalności gospodarczej związanej z wykorzystaniem wyrobów akcyzowych.

Zwolnienie gminy z akcyzy nie zależy od rejestracji w CRPA

Nie zgodził się z nią dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Stwierdził, że jest ona podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą, ponieważ odpłatnie udostępnia swoje obiekty, a to wskazuje na zarobkowy charakter jej działalności.

Skoro więc gmina wykorzystuje zwolniony z akcyzy gaz w ramach działalności gospodarczej, to ma obowiązek rejestracji w CRPA – wyjaśnił dyrektor KIS. Podkreślił, że korzystanie z akcyzowego zwolnienia nie zależy od rejestracji i nie zwalnia gminy z samego obowiązku rejestracyjnego.

Co mówią przepisy?

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o podatku akcyzowym podmiot, który prowadzi działalność gospodarczą i zamierza wykonywać czynności z wykorzystaniem wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, musi dokonać zgłoszenia rejestracyjnego w CRPA.

Czy gmina prowadzi działalność gospodarczą?

Gmina wygrała przed sądem I instancji. WSA w Szczecinie (sygn. akt I SA/Sz 250/22) orzekł, że ogrzewanie szkół, przedszkoli i innych budynków użyteczności publicznej stanowi realizację zadań własnych gminy. Nie jest więc działalnością gospodarczą.

Nawet odpłatny wynajem obiektów nie przesądza o tym, że gmina prowadzi w tym zakresie działalność gospodarczą – stwierdził WSA. Zwrócił uwagę na to, że ten element aktywności gminy służy jedynie częściowemu pokryciu kosztów utrzymania budynków, a nie osiąganiu zysku.

Wobec tego sąd I instancji orzekł, że gmina nie ma obowiązku rejestracji w CRPA z tytułu nabywania gazu ziemnego przeznaczonego do celów opałowych w budynkach użyteczności publicznej.

NSA: gmina musi zarejestrować się w CRPA

Wyrok ten uchylił NSA. Nie miał wątpliwości, że wynajem budynków użyteczności publicznej przez gminę ma zarobkowy charakter, a to oznacza, że prowadzi ona działalność gospodarczą. - Gmina musi więc zarejestrować się w CRPA – podsumował sędzia Mirosław Surma.

Wyrok NSA z 18 listopada 2025 r., sygn. akt I FSK 1653/22